Alarmeren
Jfe*7f/^M
Oi&d&m.
U J ft WW ill
$*A.ecft ftWom'
De Hargermolen
na de brand in 1991.
De temperatuur
bij het blussen
was min io° celsius
Een brand ontdekken is een
onverwachte confrontatie die
actie vraagt. Dat is schrikken. De
één heeft de neiging te vluchten,
bij de ander bruist de daden
drang omhoog. De "reglementai
re bepalingen ter voorkoming
van brand en blussing van
brand" van 1823 van Schoorl
probeert daar lijn in te brengen.
In artikel 29 staat letterlijk:
"indien men de brand niet
inwendig meester kan worden
moet men brand roepen en de
buren waarschuwen". In veel
instructies die in de jaren vijftig
van de vorige eeuw gemaakt
zijn, is dat uitgebreid tot
BRAND,BRAND, BRAND. Zo
wordt alarm geslagen. All at
arms, a Larme, te wapen tegen
een bedreiging die ons allen kan
treffen. We weten niet hoe dat
voor 1823 ging. Misschien was er
een aangewezen klepperman die
met de ratel rondging. Of, meer
waarschijnlijker werd door het
kleppen van de klok het ont
staan van brand aan iedereen
bekend gemaakt om te hulp te
kunnen snellen. Die verordening
van 1823 duidt er in ieder geval
op dat het organiseren een aan
vang had genomen. Eerst probe
ren zelf de brand de baas te wor
den. Lukt dat niet dan achtereen
volgens de buren en de brand
meester waarschuwen. De eerste
grondige verandering in een
ongetwijfeld eeuwenoud alarme
ringsmethode heeft de telefoon
gebracht. De snelheid van waar
schuwen nam toe.
Vlak na de Tweede Wereldoorlog
ging men er toe over een alarme
ringssysteem te installeren. Van
de luchtbeschermingsdienst nam
de gemeente een sirene over die
op het Raadhuis werd gemon
teerd. In 1949 werd een kabel
aangelegd tussen het toenmalige
raadhuis en de politiepost, waar
een afstandbediening kwam.
Toen een jaar later op het
Raadhuis verbouwingswerk
zaamheden plaatsvonden besloot
het college dat "brandalarm zou
plaatsvinden door het
luidklok(ken) der kerktorens". In
februari 1958 werd de centrale
brandmelding opgedragen aan
de heer C. Bakker, aan het zoge
noemde Raadhuispleintje aan de
Laanweg, waar nu het Trefpunt
is. Bij melding moest hij een
knop indrukken waardoor de
sirene ging. Hij ontving daarvoor
een vergoeding van 50,- per
jaar. Later kreeg hij ook de sirene
op zijn dak. Voorts werd een
sirene geplaatst op de gemeente-
schuur aan de Laanweg en op
het politiebureau te Groet. De
ontwikkelingen volgden elkaar
nu snel op. In 1968 werd een
brandalarmeringsnummer voor
de gemeente ingevoerd.
Nummer 381. Dit was het num
mer van een centrale in het kan
toor van gemeentewerken. Die
verdeelde het signaal naar drie
telefoonaansluitingen met bel.
Eén in de brandweerkazerne, één
in het politiebureau aan de
Sportlaan en één in het post
agentschap te Groet, bij beheer
der J. Koeten. Bij iedere telefoon
was een drukknop aanwezig
waarmee drie sirenes waren te
bedienen. Bij een bos- of duin
brand moest de sirene vijfmaal
achtereen gaan; bij een gewone
brand driemaal. Op iedere eerste
maandag van de maand was er
een proefalarm. Om zes minuten
over twaalf, na het BB-alarm. In
1972 kreeg het korps een mobilo
foon en twee portofoons. De cen
trale werd in de kazerne aan de
Laanweg gemonteerd. De organi
satie breidde zich ook uit.
Er moest nu bij het uitrukken
iemand in de kazerne achterblij
ven om de centrale en de
telefoons te bedienen. Zo spreid
de het eigen verbindingsnetwerk
zich uit. In 1975 werden de eerste
alarmontvangers in gebruik
genomen. Het alarm werd gecen
traliseerd in de centrale meldka
mer te Alkmaar. Spoedig daarna
ging ook het mobilofoonverkeer
via de meldkamer. Alle voertui
gen zijn vervolgens uitgerust met
mobilofoons en portofoons. Met
de introductie van het landelijke
alarmnummer 112 werd de vrij
willige brandweer als het ware
opgenomen in de landelijke
organisatie. En met de piepers en
de mobieltjes van de laatste tijd
lijkt het verbindingsnetwerk zijn
optimale toestand te hebben
bereikt.
Als men een brand ontdekt
blijft het schrikken. Het is echter
goed het aloude BRAND,
BRAND, BRAND te blijven roe
pen. Al was het maar om het
hoofdje erbij te houden. Het roe
pen kan tegenwoordig praktisch
ook vervangen worden door pre
velen in een mobiel. Maar het
a l'arme zal blijven.
Cultuur-historische vereniging Scoronlo Brandweer 1923-2000