Schilfers(4)
Een paar jaar geleden wilde een groep senioren
uit Schoorl voor zichzelf een flatgebouw
neerzetten op het 'van Brederodeveldje'. In een
ingezonden brief in De Duinstreek werd een
keer als aanvullende reden opgevoerd dat
'vanuit het verleden geen reden was om dit
veldje weiland te laten'. De bewering baseerde
zich op een prent uit 1744 en 'andere
archiefstukken'. Die gaven aan dat er in het
verleden meer wel dan niet was gebouwd op dat
veldje.
Het kwam mij wat vreemd voor en een nader
onderzoek en wat telefoontjes naar
deskundigen wezen uit dat voor deze bewering
weinig grond was. De archiefdiensten van
Alkmaar en Haarlem hadden wel belangstelling
voor die archiefstukken. Ik heb een stukje
geschrevn maar pas toen het af was bedacht ik
dat er nu wel genoeg tijd aan was besteed. Laat
maar
Het gebeuren schoot me weer te binnen toen op de
voorpagina van De Duinstreek van 8 oktober jj. de fusie
van drie kustgemeenten werd aangekaart. Na het lezen van
het prima geschreven verhaal dacht ik: potjandorie, daar
ben ik het mee eens. Dat is wat anders dan die lijmerige
itukken over optimalisering en grotere gestructureerde
efficiëntie 'naar de burger toe'. Gas en electriciteit zijn
immers ook samengegaan maar ondanks de
automatisering, automatische betalingen, minder personeel,
geen politieke pottenkijkers, ingezette marktwerking,
goedgekeurde jaarstukken en mooie folders is de
verbetering niet indrukwekkend. Dus dat overtuigt niet
meer. En je zult zien: als die fusie doorgaat komt er eerst
een flatgebouw van achttien woonlagen voor senioren uit
Egmond met een coffeeshop on top van Bergenaren. En
die komt dan na veel protesten op het Brederodeveldje De
gewone man wordt al eeuwenlang belazerd, om het eens in
metaforische zin in een historische context te plaatsen
Mn verbazing gold ook mezelf. Met lede ogen zie ik aan
hoe we ons op persoonlijk gebied steeds onthander
bewegen tussen de voortdurende schaalvergroting. Ingezet
door de ideeën van Thomas Hobbes (1637 1702) en John
Locke (1632-1702) doet het verval van een zingevend
kader en de privatisering daarvan ons (bijna) allen bij het
liberalisme uitkomen. De overheid heeft daarin een neutrale
dienende rol. Die neutrale rol is het gevolg van een zich
ontwikkelende geschiedenis; dat is voer voor historici. Dat
dienende van de overheid is een steeds terugkerend
probleem waar we nu een democratische benadering als
gereedschap voor hebben.
Dat formeel naar de bevolking wordt geluisterd is niet altijd
zo geweest. Niet in Schoorl en niet in Sabi Abyad. Van die
laatste plaats hebben ze kleitabletten gevonden van 3200
jaar geleden, lees ik net in de krant. Toen wilden vooral de
mannen veel en meer. Hoge ambtenaren betaalden hun
officiële activiteiten voor het algemeen belang uit eigen zak.
Maar als je op een stukje grond wilde bouwen moest je
hem fors betalen, met ezels, schapen en slaven.
Uiteindelijk is Sabi Abyad onder het zand verdwenen.
Schoorl niet, dat wordt "opgenomen". Ik zie niet in hoe de
bevolking daarmee gediend wordt. We beginnen net te
her ontdekken dat kleine gemeenschappen hoekstenen
zijn. Samenwerking is prima, maar je zelfstandigheid
prijsgeven doe je niet.
In aanvulling op het artikel in De Duinstreek is het heel
logisch dat deze vereniging onderdeel wordt van de
Historische Vereniging Bergen in verband met de subsidie
Dan wordt het maar minnetjes met het onderzoek en
bewaren van de geschiedenis van Schoorl en haar vroegere
bewoners. Over bewaren gesproken: wanneer u oud spul
wilt weggooien denk dan aan onze vereniging; laatst
hebben we Duinstreken van vóór 1940 uit de container
gered.
Nu nog de moraal: Uit de historie moet toch te verklaren
zijn waar die groeizucht, dat mateloze bezetten van ruimte
en rechten vandaan komt. Want aan ons is de vraag waar
dat naar toe moet. In ieder geval dat veldje weiland houden.
B. A. van Dijk.
7
