Antiek sanitair gebouwtje "In het verleden ligt het heden, in het nu wat worden zal" Verscholen tussen een weelderig groeiende taxus- en iepenhaag, in de schaduw van een forse wilg, staat in Hargen aan de Heereweg/Hargerzeeweg 319a een buitentoilet. Dit bouwwerkje hoorde eertijds bij huis no. 319, tegenwoordig bij 319a. Het is waarschijnlijk gelijktijdig gebouwd met woning 319, dat rond 1875 is gedateerd kan worden als woning/veestalling. Het gebouwtje is opgetrokken van een klein soort handvormsteen, gemiddelde maat 18.5 x 9 x 4 cm, roodkleurig en verwerkt in zgn. halfsteens verband Aan de voorzijde bevindt zich een vurenhouten deurkozijn, voorzien van een kalk- en deur- sponning. Op halve hoogte zijn deze kozijnstijlen voorzien van een gesmeed huisanker, hetgeen aan de buitenkant is versierd met horizontale streepjes en kruisen. Het deurtje is een z.g. opgeklampte deur, d.w.z. staand verwerkte planken met groef en messing, dik 18 mm, met aan de binnenzijde een 3-tal horizontale planken. De sluiting is een z.g. houten klinkstel, een horizontaal stukje hout, meestal beuken, en door een gaatje in de deur waardoor men een vinger moest steken kon men de deur van of op slot doen. Het deurtje heeft een maximumhoogte van 166 cm en een breedte van 72.5 cm. De deur is draaibaar gemaakt aan drie gehengen. Opmerkelijk is nog de hoekverbinding van de stijlen met de bovendorpel van het deurkozijntje, n.l. met open pen en gat, geborgd door een houten toognagel. De voorgevel is aan de bovenzijde afgewerkt met een halfsteens rollaag in gele steentjes (kalkhoudend) in een vorm gelijkend op een klokgeveitje. Voor de deur van het authentieke gebouwtje ligt een straatje van gele steentjes. Achter het topgeveltje bevindt zich een z.g. lessenaarsdakje, gedekt met grijze Oudhollandse dakpannen. Binnen in het gebouwtje bevindt zich een geheel uit hout getimmerd zitgedeelte met houten deksel met koperen knop (deels afgebonden). De uitwerpselen vielen in een onder het getimmerte gemaakte put. De 'beer' werd in die tijd ook weer gebruikt voor bemesting van de groententuin, die velen in die tijd bij huis hadden. Een en ander werd met de houten kruiwagen en ierschoppen naar de tuin gebracht. Mijns inziens is dit wellicht het laatste bouwwerk van deze soort in onze gemeente, en de eigenaar, Piet Bakker, denkt erover om het te zijner tijd te laten restaureren. Het lijkt mij uit historisch oogpunt zeker de moeite waard. De grootste hoogte van de voorgevel is 260 cm, de breedte 123 cm. H. J. Snip. Deze dichtregels van Bilderdijk geven exact aan waarom het zo belangrijk is lering te trekken uit het verleden, dit toe te passen in ons huidig bestaan, en daarom een visie te hebben op wat nog komen gaat. Als u ook deze instelling hebt, als u belangstelling hebt voor geschiedenis - en in het bijzonder de geschiedenis van Schoorl, Groet en Camp - dan heeft u vast wel ergens een verhaal, of u beschikt over tijdschriften of foto's. Geef dat dan s.v.p. door aan de redactie van "Scoronlo": S. Leegwater, Hagedoornweg 90, Schoorl, tel. 2271. U doet uzelf, ons en vele anderen een plezier als deze verhalen en foto's gepubliceerd worden 1 2

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Scoronlo: uitgave van de cultuurhistorische vereniging Scoronlo | 1994 | | pagina 4