Antiek sanitair gebouwtje
"In het verleden ligt het heden, in het nu wat worden zal"
Verscholen tussen een weelderig groeiende taxus-
en iepenhaag, in de schaduw van een forse wilg,
staat in Hargen aan de Heereweg/Hargerzeeweg
319a een buitentoilet.
Dit bouwwerkje hoorde eertijds bij huis no. 319,
tegenwoordig bij 319a.
Het is waarschijnlijk gelijktijdig gebouwd met
woning 319, dat rond 1875 is gedateerd kan
worden als woning/veestalling.
Het gebouwtje is opgetrokken van een klein soort
handvormsteen, gemiddelde maat 18.5 x 9 x 4 cm,
roodkleurig en verwerkt in zgn. halfsteens verband
Aan de voorzijde bevindt zich een vurenhouten
deurkozijn, voorzien van een kalk- en deur-
sponning.
Op halve hoogte zijn deze kozijnstijlen voorzien
van een gesmeed huisanker, hetgeen aan de
buitenkant is versierd met horizontale streepjes en
kruisen.
Het deurtje is een z.g. opgeklampte deur, d.w.z.
staand verwerkte planken met groef en messing,
dik 18 mm, met aan de binnenzijde een 3-tal
horizontale planken.
De sluiting is een z.g. houten klinkstel, een
horizontaal stukje hout, meestal beuken, en door
een gaatje in de deur waardoor men een vinger
moest steken kon men de deur van of op slot
doen.
Het deurtje heeft een maximumhoogte van 166
cm en een breedte van 72.5 cm.
De deur is draaibaar gemaakt aan drie gehengen.
Opmerkelijk is nog de hoekverbinding van de
stijlen met de bovendorpel van het deurkozijntje,
n.l. met open pen en gat, geborgd door een houten
toognagel.
De voorgevel is aan de bovenzijde afgewerkt met
een halfsteens rollaag in gele steentjes (kalkhoudend) in
een vorm gelijkend op een klokgeveitje.
Voor de deur van het authentieke gebouwtje ligt een
straatje van gele steentjes.
Achter het topgeveltje bevindt zich een z.g.
lessenaarsdakje, gedekt met grijze Oudhollandse
dakpannen.
Binnen in het gebouwtje bevindt zich een geheel uit hout
getimmerd zitgedeelte met houten deksel met koperen
knop (deels afgebonden).
De uitwerpselen vielen in een onder het getimmerte
gemaakte put. De 'beer' werd in die tijd ook weer gebruikt
voor bemesting van de groententuin, die velen in die tijd bij
huis hadden. Een en ander werd met de houten kruiwagen
en ierschoppen naar de tuin gebracht.
Mijns inziens is dit wellicht het laatste bouwwerk van deze
soort in onze gemeente, en de eigenaar, Piet Bakker, denkt
erover om het te zijner tijd te laten restaureren. Het lijkt mij
uit historisch oogpunt zeker de moeite waard. De grootste
hoogte van de voorgevel is 260 cm, de breedte 123 cm.
H. J. Snip.
Deze dichtregels van Bilderdijk geven exact aan waarom het zo belangrijk is lering te trekken uit het verleden, dit
toe te passen in ons huidig bestaan, en daarom een visie te hebben op wat nog komen gaat.
Als u ook deze instelling hebt, als u belangstelling hebt voor geschiedenis - en in het bijzonder de geschiedenis van
Schoorl, Groet en Camp - dan heeft u vast wel ergens een verhaal, of u beschikt over tijdschriften of foto's.
Geef dat dan s.v.p. door aan de redactie van "Scoronlo": S. Leegwater, Hagedoornweg 90, Schoorl, tel. 2271.
U doet uzelf, ons en vele anderen een plezier als deze verhalen en foto's gepubliceerd worden 1
2