Jeugdherinneringen aan Schoorldam
Mevrouw Leysen vertelt
We schrijven 1913. In het drieklassige schooltje te Schoorldam is het feest. u-ant de meester is jarig en
dan wordt er op gebakjes getracteerd. Gebak en chocolademelk, door de vrouw van de meester gezet.
Een gemengd schooltje was het waar de thans 86-jarige mevr. Leysen op zat. De rooms katholieke
jeugd ging er ook op. Behalve de meester was er ook een juf aan verbonden en dank zij de grote
gezinnen die Schoorldam bevolkten (boer Pronk had alleen al 18 kinderen), kon het schooltje bestaan.
Het was een kleine, intieme gemeenschap cp Schoorldam.
De kinderen speelden met elkaar 'vangertje*. hoepelden,
krukkerden, of sloegen met hun zweepjes de tolletjes van 1
cent over de klinkers. Vader Leysen had aan de Skiisweg
een smederij, annex fietsenwinkel en kramerie. Zijn vader
had ook al een smidse die toen in Kcinscmerbmg gevestigd
was. Alle ooms van mevrouw Leysen waren eveneens
smeden.
Wie nu nog eens de moeite neemt in Schoorldam te gaan
kijken zou het niet vermoeden, maar in de tijd waarover wij
praten waren daar maar liefst 3 kruldenierswinkeltjes en 1
bakker gevestigd. Zondags kon je voor 1 dubbeltje bij de
bakker verse jodenkoeken halen. Een tractatie. Zondags
ging meisje Leysen ook op bezoek bij cpa. Dan kreeg ze 3
centen en een appel. Met die 3 centen kon je veel doen.
Meestal werd het geld opgemaakt aan de voet van het
Witte Duin. waar het op zon zondag erg gezellig was
vanwege met name de Jordancrs, die met de boot uit
Amsterdam waren gekomen.
Vfoor je centjes kocht je zoethout of een stukje cocos en
dan zat je genietend naar de vrolijke Amsterdammers te
kijken, maar ook naar de vechtpartijen tussen Egmcxiders
en Schxrlaars. Bleef je zon zondag cp Schoorldam dan
was het evengoed gezellig, want met de passagiersboten
kwamen meestal ook muziekgezelschappen mee, die de
sfeer opvrolijkten. En wist U dat de kermis te Schoorldam
ved groter was dan die te Schoort? Dan kwamen ze uit de
omtrek, vooral uit Warmenhuizen, om daarvan te genieten.
Eenmaal per jaar was er een 'schoolfeest'. Dan kwamen
de boeren met hun overdekte wagens en die reden de
kinderen naar de 'Kattenberg' in Heikx> wear gespeeld
werd en de verse broodjes met kaas, ham, bloed- en
leverworst werden gegeten. Van Heiloo naar Bergen aan
Zee. Lekker langs het strand Iepen, maar kousen en
schoenen bleven aan, want er moest ook nog zilverpapier
van Kwattarepen naar het Bio-vakantieoord gebracht
worden. Dat zilverpapier was het hele Jaar bij elkaar
gespaard. In ieder geval zat er het omhulsel van de reep van
Juf bj, die zij op haar verjaardag tracteerde.
In die jaren moest je oa. met het "Schuitje van Tèunis", dat
doe* een paard werd getrokken, naar Alkmaar. Ging je in
Alkmaar cp school dan moest je daarheen lopen of ging je
In de kaasstad zelfs in de kost.
Wilde je van Schoorldam naar de overkant, dan moest Je
over de vlotbrug. Dat deed je oa. op de avonden waarop
doe* 'Nut en Genoegen" een toncclvoc*stelling of iets
dergelijks was georganiseerd.
Mevrouw Leysen vindt dat ze een goede jeugd heeft gehad
Dit ondanks dat ze vanaf haar twaalfde Jaar, toen haar
stiefmoeder was overleden, de zorg voor het huishouden
kreeg. lbn haar vader, een cverigens erg vooruitstrevend
mens - hij had al brongas en een waterpomp in de
keuken - leerde ze hoe het moest. Een tante bracht haar
bij hoe ze verstellen moest. Zware baaien onderhemden
knipte ze na van oude exemplaren.
Ze werd er wel voor beloond, want zo nu en dan reisde ze
met vader - een Belg - naar Amsterdam, waar dan
kleding voor haar werd gekocht. Stadse, 'moderne' kleren,
voor een meisje dat als schoolkind nog in het 'huisje'
boven dc sloot hing als ze een pbs moest doen. En dat van
haar stiefmoeder dke dag 5 'naadjes' van een kous moest
breien, voor ze spelen mocht.
Schoorldam. Nu met een fitnesscentrum. Tóch is er niet
eens zo erg ved veranderd, vertelde ons mevr. Leysen. Na
lezing van dit verhaal moet U er maar eens gaan kijken,
want inderdaad, je kunt er nog steeds de sfeer van vroeger
proeven. Zelfs het sdxxdtje - zij het nu bewoond - is er
nog.
G. M. Kramer.
1
