Dominee Fetter
"Mijn dorp in Noord-Holland" door Dr. J.C.A. Fetter.
Ds. Fetter was van 19(19 lot 1913 predikant le Schoort en gen<H>t laler landelijke bekendheid niel rijn dap.penin-
gen 's morgens op de radio. Op de volgende pagina's kunl u in een eerste deel lezen, hoe Ds. Feller zijn
ambtsperiode in Schoort
beleefde. "Mijn dorpje in Noord-Holland" is een hoofdstuk uit het boek "Herinneringen' wat hij in IW schreef.
In mei 1909 deed ik in de Nieuwe kerk te Amsterdam mijn proponentsexamen. Ik seriiet dus na vijf jaar studie de
Leidse academie zonder daar hel doctoraal theologie te hebben afgelegd; ik maakte mij wijs dat dit vanuit de
pastorie wel in orde zou komen.
Dat ik mijn kennis van de godsgeleerdheid mi*st openleggen voor de leden van het provinciaal kerkbestuur »an
Noord-Holland, was menselijkerwijs gesproken zuiver seine.
Naar men zei werd bij loting beslist wie in welke
gewestelijke handen zou vallen. Trof ccn jongeling
Gelderland waar vele zware broeders als leden der
examencommissie zeer nauwkeurige kennis wan de
bijbel cn de gereformeerde dogmatiek eisten, dan was
een kandidaat van vrijzinnige richting niet altijd geluk
kig. Zelfs latere professoren zijn wel eens legen de
Vcluwsc lantp gelopen.
Dat ik geëxamineerd werd in het vrijzinnige Noord-
Holland was dus een bof. Naar aloude gewoonten
verschenen wij getweeën voor een schare gemoedelij
ke predikanten cn ouderlingen.
Mijn partner was Bart de ligt, die laler als antimilita
rist cn felle bestrijder van de Europese koloniale en
imperialistische samenleving internationale bekend
heid zou verwerven.
Reeds in de eerste wereldoorlog werd hij als predi
kant tc Nucncn afgezet, daar hij zou hebben aange
spoord lol dienstweigering. Met geestelijke wapenen
was hij militant genoeg.
In de ochtend, voor de pauze, liep het examen goed,
zij hcl dan dat de Ligt vrijmoedig met de heren dispu
teerde. als hij het met hun opvatting van Hebreeuwse
cn Griekse teksten niet eens was: van de weeromstuit
werd ik ook brutaal. Terwijl wc in ccn bovenzaaltje
van de kerk aan dc Dam brood en koffie verorberden,
kwam de joviale dominee Adriani van Warmcnhuizcn
naar boven.
Hij verklaarde dat wij. wat onze kennis betreft, ccn
goede indruk maakten, maar dat ons optreden niet
vrij van arrogantie was. Tot mij, dc vrijzinnige kandi
daat, zeide hij: 'Ik ben consulent van de vacante ge
meente Schoorl, cn daarvoor acht ik een predikant die
ook hcl ortliodoxe standpunt begrijpt hcl best op zijn
plaats. Ik heb uit de preek die u voor het proponent
sexamen hebt ingeleverd, afgeleid dal gij zulk ccn man
zijt. Ik zal in Schoorl uw naam noemen: een betere
gemeente om tc beginnen kunl ge u niel wensen'. In
het tweede deel van het examen toonden wij ons meer
handelbaar. De ligt had, voor wc opnieuw onder het
mes gingen, gczcgd:'Brocdcr, ik wil je kans op dat
heerlijke Schoorl niet ondermijnen'.
Beiden werden we bevorderd lol proponent in dc
Nederlands hervormde kerk.
Nadat mijn naam in de couranten gepubliceerd was,
wachtte ik op uitnodigingen van vacante gemeenten.
Ik preekte op beroep in de belangstellende gemeente
van De Wilp, zeer afgelegen, op dc grens van Grooin-
10