De vloot van admiraal Duncan
Hevige strijd
De slag bij Camperduin, met links "De Vrijheid" en in het midden "De Venerable" en "De Hercules".
(Naar een schilderij van T. Hellyer).
De vloot van de Engelse admiraal was samengesteld uit
de zestien minst zeewaardige en oudste schepen van de
gehele Engelse oorlogsvloot. Het vlaggeschip werd zelfs
de 'Venerable', ofwel de eerbiedwaardige, de grijsaard,
genoemd, hetgeen eens te meer een bewijs vormt voor
het feit dat men toentertijd weinig belang hechtte aan de
Noordzeevloot. Dit laat z.ich overigens ook wel gemakke
lijk begrijpen als wij ons herinneren dat landen als
Frankrijk en Duitsland nog heel geen zeemogendheden
waren, terwijl de Hollandse vloot de laatste jaren veel in
betekenis had ingeboet. Hoewel de Hollandse kustlijn
nog altijd wel werd gedomineerd door de schaduwen van
Michiel de Ruyter en Cornelis Tromp.
Admiraal Duncan liet zich door dit alles echter niet
ontmoedigen en hij vertrok die 10e oktober zelfs met het
grootste vertrouwen. Trouwens voor hem was de nade
rende slag bovendien een welkome afwisseling van de
eentonige blokkade van de Hollandse kust.
Immers sinds 1795, het jaar van de Franse bezetting de
Nederlanden, was hij belast geweest met deze blokkade.
Een blokkade die voor het merendeel van de tijd met
slechts twee schepen werd uitgevoerd. Hetgeen verwezen
lijkt kon worden, doordat men de beide schepen signalen
liet geven aan schepen die zogenaamd verder lagen, om
zo de Hollanders in de veronderstelling te doen verkeren
dat er nog tientallen andere schepen aan de blokkade
deelnamen.
En zo lagen dan ook op de twaalfde oktober de twee
vloten tegenover elkaar, de twee vloten die één van de
hevigste zeeslagen uit de geschiedenis zouden o ontke
tenen. De Hollanders lagen in de beste positie en
hadden meer schepen, doch de Engelsen waren beter
getraind en hun geschut produceerde drie schoten tegen
de Hollanders twee. De Engelsen waren namelijk ook
nog eens met 86 carronades bewapend, een moordend
bovendeks wapen dat bij de Hollanders geheel ontbrak.
De grote hevigheid van de strijd kwam vooral voort uit
de wederzijdse moed, maar ja hoe kan het ook anders,
de twee toentertijd grootste zeenalies van de wereld
trokken immers tegen elkaar ten strijde. En dan te
denken dat het in 't geheel niet in de bedoeling lag van
admiraal De Winter om hel op een slag aan te laten
komen. Hij immers was er zeer wel van op de hoogte dat
de Engelse vuurkracht groter was, doch ook was het hem
maar al te duidelijk dat zijn vloot geen eenheid vormde,
daar er vele van de bemanningsleden sympathiseerden
met het huis van Oranje.
Zijn opzet was het dan ook om z'n vloot zo snel mo
gelijk terug te trekken, dit echter niet na eerst de
zwaardere Engelse schepen dicht naar de kust gelokt te
hebben, zodat deze in de voor hen onbekende wateren
gedoemd zouden zijn om schipbreuk te lijden. Ter
verwezenlijking van dit plan had De Winter zijn schepen
in een rechte lijn langs de kust opgesteld in afwachting
van een gelijke opstelling van de Engelsen om bij de
daarop volgende aanval van z'n vloot, deze zo dicht
mogelijk naar de kust terug te trekken.
11