De seinmasten langs het Noordhollands Kanaal
Als we vanaf Schoorldam via de Rijksweg langs het Noordhollands Kanaal rijden in de richting Alkmaar zien we
aan onze rechterhand even voorhij de bebouwing van Schoorldam een hoge groengekleurde mast met op het
hoogst punt een witte bol.
Oude Schoorlaars kennen dit punt als het gemaaltje van Vet. Voorheen stond er ongeveer halverwege Schoorl-
dum-Zijpersluis, bij het gemaal van Brommer, nog een dergelijk exemplaar, zij het iets anders van vorm en
konstruktie. liet doel waarvoor ze werden gebouwd was hetzelfde.
Alhoewel de meesten van ons wel zullen weten wat de bedoeling van deze masten was, wil ik er toch iets over
vertellen. Om een en ander te kunnen begrijpen dienen we eerst in de waterstaatkundige geschiedenis van ons
gewest te duiken.
Tot ca. 1200 geschiedde de afwatering van onze lan
den via natuurlijke weg. Van waterkering en -beheer
sing was daarvoor nauwelijks sprake, daarna kwam dit
zeer geleidelijk aan van de grond.
Dit leidde in 1540 tot een kritieke situatie daar het
gehele hart van Noord-Holland, ruw gezegd West-
Friesland, 6ón binnenzee dreigde te worden. Dit leid
de tot de stichting van het Hoogheemraadschap van
de Uiiwatcrende Sluizen in Kcnnemcrland en West-
Friesland door een pcnncstrcck van Karei V, om
precies te zijn. op 17-12-1544. De ta3k: dijk- en wa
terbeheersing binnen haar gebied.
Het toezicht op dijkonderhoud zou bij de watersnood
van 1916 worden opgedragen aan het Hoogheemraad
schap van het Noordhollands Noorderkwartier. In
onze tijd komt hier bestrijding van de vervuiling van
het oppervlaktewater bij.
Vóór 1600 was de berging van het afgevloeide water
nauwelijks een probleem, Schermer, Bccmster. Wor-
mcr. Purmcr enz. waren nog nat.
Na de periode van de grote droogmakerijen ging de
waterberging binnen hel gebied dat nu 'Schermcrboc-
zem" heet. problemen opleveren.
Perioden met veel neerslag, vooral in de herfst gaan
vaak gepaard met storm en harde wind. gevolg: hoge
waterstanden aan onze kusten, met als gevolg dat de
boezem via de spuisluizcn niet kon afwateren op zee.
Hier kwam nog bij dat de polders door de inmiddels
ingevoerde windbcmaling. het water dieper konden
wcgmalcn.
3
