12.
Scheiding en deling in 1946
Moeder Grietje overleed op 5 februari 1941, negenenzestig jaar
oud. Vader nam zijn intrek in het bejaardenhuis St.-Rosa in
Obdam. Hij mocht als eerste bewoner een kamer uitzoeken. Het
zal aan de oorlogsomstandigheden en de slechte bereikbaarheid
hebben gelegen dat de notariële scheiding en verdeling van de
goederen in gemeenschap pas hun beslag hebben gekregen op 6
mei 1946 Daartoe waren op 11 april bij notaris Appel versche
nen Petrus Weel en zijn zoons Jan, Cor en Niek. Zoon Jan trad op
als lasthebber van zeven anderen: broer Jo (Haarlemmermeer),
Maria (weduwe van Hendrik Kager), Geertje (echtgenote van Cor
Rood), Anna (Steenwijkerwold), Agatha (Amsterdam), Engeltje
(Ouderkerk aan de Amstel en Catharina (Baexem). Eerwaarde
zuster Johanna Maria Veelenturf uit Asten trad op als lasthebster
van zr. Afra (Borneo) en als bewindvoerster van zr. Grietje
(Ierland) en zr. Ma (Caïro, Egypte). Tot de goederen behoorden
onder meer drie boerderijen en een woonhuis met winkel. In feite
werden hiermee woon- en bedrijfssituaties bestendigd die voor de
oorlog al bestonden. Jan werd de wettelijke eigenaar van de boe
renwoning Oostdijk 59, groot 8 ha, tesamen gewaardeerd op f.
17881,-. Cor ging verder als eigenaar van de boerderij
Berkmeerdijk 15, groot 10 ha, tesamen gewaardeerd op f 23465,-.
Boerderij Vrede-Oord en bijbehorend land kwam op naam te
staan van Niek ter waarde van f 21702,-. Het woonhuis met ma
nufacturenwinkel aan de Middenweg werd eigendom van Marie.
De laatste boer op Vrede-Oord
Piet woonde in 1999 bijna 59 jaar op
Vrede-Oord, in een ook letterlijk overzich
telijke polder waarin volgens Rondje
Berkmeer 2016 het aantal huizen 38 be
draagt. Op Plempdijk 2 heeft hij zich altijd
een Heerhugowaarder gevoeld, al is hij
sinds de herindeling in 1979 een
Obdammer. "De huisnummering op de
Berkmeerdijk werd aangepast. Echter toen
Kees Bijman, hoofdingeland en voorzitter
van het polderbestuur, kwam te praten om
dat ze wilden dat er werd doorgeteld, zei
vader Weel: 'Die jaren dat ik hier nog zit,
kan het wel zo blijven.' Plempdijk 2 bleef
Plempdijk 2, ook al vindt zoon Piet dat het
beter was geweest, als ze doorgeteld had
den. Bij Borst hiernaast is het nog nummer
14 en dan is dit opeens nummer 2. En aan
de andere kant is dan nummer 15, waar
neef Sjaak woont. Die nummering is niet
helemaal goed gegaan." Het gesprek van
twintig jaar later in het appartement van
Piet Weel en Nel van 't Ent, Middenweg
247, op 29 augustus 2019, vindt plaats op
een hooggelegen balkon. Vandaar hebben
we zicht op de Middenweg, de kerk en de
Van Veenweg. Het uitzicht reikt tot aan de
Berkmeer, bij wijze van spreken dan.
andere reden een plaatsje, want die moet nog veel te jong zijn ge
weest voor dienstplicht. Ze werkten gewoon mee op de boerderij.
Na de oorlog waren er zelfs Duitse kinderen op de boerderij om
aan te sterken."
Vliegende tuintjes
Vanuit deze hoek van de Berkmeer zijn de
bewoners altijd op Heerhugowaard gericht
geweest. Ze gingen er naar de kerk, de
scholen en leverden hun melk aan de fa
briek Excelsior aan de Middenweg. "We
mochten meerijden op de melkauto tot aan
Excelsior. In de oude knotwilgen bij huis
hadden we vliegende tuintjes, allemaal
bloemen hingen uit de gaten. Aan de
Groenedijk leerden we zwemmen bij de
weduwe Van Diepen. Onze wereld was erg
klein. Ik ben boer geworden, maar ik had
niet anders gewild. Ik heb nooit ambities
gehad in een andere richting."
Hoe is je opvolging destijds verlopen?
"Tussen mijn 15e en 25e jaar ging ik dicht
bij te werk, binnen een straal van één kilo
meter. Eerst bij Niek Blauw in de
Berkmeer, maar die vertrok naar de
Noordoostpolder. Als boer was Niek
Boerderij Vrede-Oord, Plempdijk 2. 1980.
Uit: Piet Tamis, Rondje Berkmeer.
