19.
op waar iedereen was. Elkaar omhelsde en
juichte. De volgende dag, zaterdag, was
het prachtig weer en werd de bevrijding
uitbundig gevierd." Hans tekent hierbij
aan, dat het een feest was met een minder
fraai einde. "Het eindigde, wat schandelijk,
met het ophalen en kaalscheren van de
moffengrieten. Ik schaam me nog steeds,
want ik heb ze ook een schop gegeven."
"Vader stak de vlag uit," besluit Kees. "Ik
zette in de voortuin op stokken een bord
met in de hoeken de vier vlaggen van de
geallieerden en een tekst in mijn beste
Engels uit die tijd: 'Many thanks to our
Liberators', wat volgens Hans door de
dorpsgenoten uitgesproken werd als
'Manie Tanks to our Lieberaators'.
Ik hoopte dat de geallieerde legers vanuit
de Afsluitdijk over de Middenweg naar
Alkmaar zouden komen.Ze kwamen
niet, maar wij waren waanzinnig van
vreugde!"
frontlinie in Rusland bijgehouden. Ik meen zelfs dat een
keer een Duitse soldaat, bij een inval, daar mistroostig
naar keek en dat vader daarna de kaart weghaalde.
De krantjes nam ik mee naar de school in de
Nieuwstraat in Alkmaar, waar de de leraren zich ver
drongen om het nieuws te lezen. Ik verborg ze in de
leerboeken in mijn schooltas. Na school fietste ik vaak
de route via Oudorp naar huis. Op hobbelende antiplof-
banden langs een rijwielpad met een hoog bruggetje
over de ringvaart. Dat was de kortste weg voor een
scholier. Het was op het eind van de oorlog en het
Duitse leger miste al behoorlijk de zo gevreesde disci
pline van weleer. Er kwamen twee Duitse soldaten aan
lopen, een beetje lollig, die bij de boeren geprobeerd
hadden aan wat eten of sterke drank te komen. Geweer
over de schouder. Er was geen omkeren mogelijk. Ik
zou ze passeren. 'Halt, gib' mir das Rad.' Dat waren ze
al jaren gewend te zeggen. Warempel, de soldaat stapte
op mijn jongensfiets en probeerde weg te rijden, maar
de fiets was hem veel te klein. Ik zag mijn schooltas on
der de snelbinders bungelenIk hoorde de andere
soldaat nu tussenbeide komen: 'Ach, lass dem Kind das
Rad.' De fiets werd in de kant gegooid en het tweetal
vervolgde zijn weg. Trillend van angst keek ik ze na. Ik
wist dat er ondergrondse blaadjes in de tas zaten
Veel mensen hadden een radio verborgen, waarmee zij
het betrouwbare nieuws uit Engeland konden horen, zij
het door de Duitsers gestoord met het geluid van klate
rend water. Dat werd mondeling overgebracht en zo
hoorden we van D-Day, de invasie in Normandië. Ook
de ondergrondse pers bracht het nieuws van het opruk
kende geallieerde leger in Italië en West-Europa. Vader
had de radio ingeleverd. We zaten te dicht op de Duitse
soldaten, oordeelde hij. Maar van alle kanten hoorden
we het nieuws. De verovering van België en van
Maastricht in september 1944, we volgden het op de
voet. Opnieuw tekende ik een kaart en volgde de op
mars dagelijks. Twee teleurstellingen: de brug te ver bij
Arnhem en de winterse Duitse enclave in Luxemburg,
waar generaal Patton in december 1944 wegens de
sneeuw niet verder kon opereren met zijn tanks.
Gelukkig wist hij de Duitsers toch te verslaan. In de
winter en de lente van '44 -'45 volgde hier de verschrik
kelijke hongersnood; vandaar de oproep van de
Landelijke Organisatie tot verbouwing van vroege aard
appelen en groenten. Het bruggenhoofd over de Rijn bij
Remagen in maart 1945 was goed nieuws.
En dan kwam er 's avonds op 4 mei 1945 's avonds om
20 uur dat gebonk op de ramen van ons huis door Piet
Beerepoot: 'Het is vrede!' We gingen allemaal de straat
Met dank aan: Kees van Leeuwen, Hans van
Leeuwen en Ria Huisman-Van Leeuwen. De foto's
zijn beschikbaar gesteld door Kees en Ria van
Leeuwen.
Bijlage: Oorlogsdocumenten, bewaard door Kees
van Leeuwen.
1. 2 september 1939. Schager Courant/Dagblad
voor Holland's Noorderkwartier. Reactie van
Chamberlain en Europa op de inval van Duitsland
in Polen.
2. 1940. Kaartje van Duitschland. Met rood en
blauw ingekleurde grenzen.
3. 7 april 1943. Radiorede gehouden voor Radio
Oranje door Z. Exc. G. Bolkestein, Minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen.
4. 16 maart 1944. De Vliegende Hollander, nr.109.
Verspreid door de geallieerde luchtmacht. Russische
opmarsch van Tarnopol tot Cherzon. Met gedetail
leerd kaartje.
5. Londen, 20 oktober 1944. Rapport over de hou
ding der katholieke bisschoppen en hun indirecte in
vloed op het Nederlandsche verzet. Door L. Bleijs
C.Ss.R.[redemptorist].
Trouw. Een ondergrondse krant. Samenstelling Dick
Houwaart (Kok, Kampen, 1978). Heruitgave van al
le Trouw-nummers uit de Tweede Wereldoorlog.
De ondergrondse Pers 1940-1945, 3e geheel herzie
ne druk door Drs. Hans de Vries, Niod 2014 (be
schrijvingen van bijna 1300 bladen, alle aanwezig
in het NIOD)
Jannie Borst-Van Dijk e. a., Bommen op
Heerhugowaard, 1995.
