10.
Buitenland tussen de Dijk en de binnenringdijk kwam te liggen en tot
het gebied van de ringvaart ging behoren. Al het water in dat gebied
bleef daardoor in open verbinding staan met de ringvaart. Dit kon
blijkbaar doordat de gronden van het Buitenland zo hoog lagen, dat
ze het waterpeil van de ringvaart aankonden. Zo is hier tussen de Dijk
en de Waard de haven van Broek ontstaan.
Burgemeesters
De Vlaarding bestond uit twintig akkers zaadland en kwam als drui-
pland in de polder Heerhugowaard terecht omdat de ringvaart dit
schiereiland bij Broekhorn afsneed van het Oosterdel gebied. Dit ho
ge land werd gebruikt om er enkele molens op te bouwen om de pol
der Heerhugowaard droog te houden. De molens stonden er tot het
eind van de negentiende eeuw. De komst van het stoomgemaal van
Heerhugowaard in1877 betekende hun einde. De eerste boerderij die
op de Vlaarding gebouwd werd, stond aan de Westdijk (in Langedijk
werd deze dijk Waarddijk genoemd) en werd omstreeks 1700 ge
bouwd. De grote boerenstolp was lange tijd een pachtplaats. In 1829
kocht Frederik de Boer (1773-1850) deze stolp. Hij woonde in Broek
en was burgemeester van het toen ruim zeshonderd inwoners tellende
dorp Broek op Langedijk. Zijn zoon Jan de Boer (1801-1864) volgde
hem in 1847 op als burgemeester van Broek. Zijn andere zoon Dirk
(1806-1867) kwam op de boerderij in de Vlaarding, gelegen bij
Broekhorn in Heerhugowaard. Daardoor kon Dirk burgemeester van
Heerhugowaard worden en dijkgraaf van de polder.
Nu de ringvaart bij Broekhorn zo belang
rijk geworden was, wilde Broek daar ook
een sluis hebben. Die sluis kwam er in
1769 op de plaats waar op de Oosterdijk
de overhaal lag. Er ontstond vandaar een
dagelijks beurtverkeer op Alkmaar met een
vaartuig met zeil dat 'snip' werd genoemd.
Om een snelle verbinding met de stad te
garanderen werd de bepaling ingevoerd dat
de 'snipman' steeds voorrang kreeg voor de
doorvaart in de sluis. Eenmaal in de ring
vaart stond een paard klaar die de snip
over het jaagpad naar Alkmaar trok Het
was aan de Broekhorn een komen en gaan
van beurtschippers en vrachtvervoer van
tuinbouwproducten.
Station bij Broekhorn
De aanleg in 1865 van de spoorlijn met het
station Heerhugowaard dichtbij Broekhorn
bracht veel verandering. Aanvankelijk
ventten de tuinders hun producten zelf uit
in de stad, maar lieten het vervoer en de
verkoop ervan steeds meer over aan schip
pers die via de ringvaart naar Alkmaar
voeren. De eerste die gebruikmaakte van
de nieuwe mogelijkheden die het station
bood, was schipper en groentehandelaar
Gerrit Wagenaar. Vanaf 1866 gingen zijn
tuinbouwproducten per spoor naar de grote
steden. Hij was de eerste exporteur van
groenten en na hem volgden er meer. Het
station van Heerhugowaard werd een be
langrijke schakel in het vervoer van tuin
bouwproducten. Het aantal tuinders nam
sterk toe dat via de Broekersluis naar
Broekhorn voer (ook Broekerhoek ge
noemd). Daar werden de tuinbouwproduc
ten uit de schuiten overgeladen in boeren
wagens om via de daar tegenover liggende
Sluizen
Bij Noord-Scharwoude werd in 1630 een schutsluis in de Oosterdijk
gebouwd. Alle dorpen van Langedijk betaalden daaraan mee. Het was
de enige plaats om vanuit de Langedijker dorpen in de ringvaart van
Heerhugowaard te komen. Voor de Broekers was dat wel erg ver weg.
Ze kregen aan de Spieringbuurt daarom een overhaal die schuiten
vanuit het Oosterdel gebied over de Oosterdijk trok de haven van
Broek in. Pas toen in 1756 in de Hoornse Vaart bij Alkmaar een
schutsluis was gebouwd, werd de ringvaart van Heerhugowaard be
langrijk voor de Langedijker tuinders. Het werd de directe verbinding
over het water om de tuinbouwproducten naar de markt in Alkmaar te
brengen. Terwijl Heerhugowaard vrijwel alleen veehouders kende,
was men in Langedijk al deels overgegaan op tuinbouw.
Station van Heerhugowaard nabij Broekhorn,
gebouwd in 1865. Foto plm. 1910.
De brug van Klaas van der Molen over de ringvaart.
De autobus rijdt van de Westdijk naar Broek op
Langedijk. Foto plm. 1915.
