45.
deerd is en begraven werd bij Rustenburg.
Wie was deze Johanna Francisca Siffels, vaak
Franei genoemd en waarom werd ze geliqui
deerd?
Johanna Francisca Siffels wordt op 3 februari
1920 geboren in Zaandam als 3 e kind van
Martinus Pieter Siffels en Adriana de Kruijff.
Haar vader was raadslid voor de CPN geweest
in Zaandam. Eind dertiger jaren colporteerde de
jonge, aantrekkelijk ogende Franei met het com
munistische Volksdagblad. (Het Volksdagblad
heeft bestaan van 1937 tot 1940 en is voortgezet
als De Waarheid.) Gebruik makend van haar
charmes wist ze geregeld een flinke omzet te be
halen, vooral door de verkoop aan mannelijke
klanten. Terwijl zij actief was binnen de linkse
beweging vocht Dingeman Theodorus de
Munck, toen nog slechts haar verloofde, tussen
1937 en 1939 tegen de Spaanse fascistische mi
lities van generaal Franco. Na zijn terugkeer uit
Spanje trouwden Franei en Dingeman op 12 ok
tober 1939.
Typograaf Dingeman raakte bij terugkomst in
Zaandam zijn Nederlanderschap kwijt, zoals alle
Spanjestrijders. Het echtpaar leidde mede daar
door een armoedig bestaan. Ze kregen daarom
na de Duitse inval in Nederland financiële steun
van het ondergronds opererende CPN-
Solidariteitsfonds. Op 14 maart 1941 kwam hun
dochter Francisca ter wereld. Het moederschap
weerhield Franei er niet van om in het verzet te
gaan. Ze werd in 1943 koerierster van de Raad
van Verzet.
Eind 1943 komt ze in handen van de
Sichercheits Dienst (SD) terecht. Over hoe ze bij
de SD terecht kwam zijn er twee mogelijkheden
in omloop.
Volgens de auteurs van Recht op wraak viel
Franei de Munck-Siffels datzelfde jaar als ge
volg van verraad in handen van de SD. Ze zou
weer vrijgekomen zijn na te hebben beloofd om
voor de SD te gaan werken. Eerst gaf ze haar
man aan, daarna kreeg ze het bevel om de
Landelijke Knokploeg en de Landelijke
Organisatie voor hulp aan onderduikers in
Alkmaar op te rollen. Omdat ze daarbij al snel
in de gaten liep zou het verzet haar hebben op
gepakt en vervolgens doodgeschoten.
De andere mogelijkheid is het volgende. In no
vember 1943 ontdekte Franei dat Dingeman
vreemd ging met haar zuster Hendrika.
Woedend reisde ze van Zaandam naar de
Amsterdamse Euterpestraat (nu: Gerrit van der
Veenstraat), waar zich het hoofdkantoor van de
Sicherheits Dienst bevond. Daar liet ze weten
bereid te zijn om een bijdrage te leveren aan het
oprollen van de "terroristische" organisatie in
Zaandam. Ze bracht vervolgens niet alleen haar
overspelige man aan, maar ook tal van andere
(al dan niet vermeende) Zaanse communisten. In
de nacht van 22 op 23 november reden enkele
SD'ers met de nieuw verworven informatiebron
door Zaandam en lieten Franei adressen aanwij
zen waar linkse activisten woonden. Een arresta-
tiegolf in met name Zaandam en Krommenie
was het gevolg. In die nacht zijn in totaal 14
mensen gearresteerd, van wie er slechts één
weer vrijgelaten werd. Zeven zouden hun gevan
genschap niet overleven.
Welke versie ook waar is, in elk geval was
Franei Siffels verantwoordelijk voor een grote
arrestatiegolf. De latere CPN-voorman Marcus
Bakker stond ook op de lijst van haar, maar die
wist tijdig weg te komen.
Haar man, Dingeman de Munck wist aanvanke
lijk te ontkomen, maar is in Deventer gegrepen.
Hij heeft in Dachau gezeten, maar heeft de oor
log overleefd.
Haar moeder was bang dat Franei misschien
haar vader zou verraden, die ondergedoken zat
in Amersfoort. Ze heeft haar man laten waar
schuwen, maar Franei heeft haar vader overi
gens niet verraden.
Gerard Veldman,
lid KP-Alkmaar
