ONS BELANG (1911-1922)
Veehouder Jan Simonszoon
Does begon Ons Belang als par
ticuliere onderneming. In 1911
breidde hij zijn boerenbedrijf
aan de Rustenburgerweg in 't
Kruis uit met een kaasfabriek.
De ondernemende Heerhugo-
waarder was eerst
watermolenaar in de polder
Berkmeer.
Ons Belang werd na twee jaar omgezet
in een coöperatie. Volgens de boeken verkocht
hij de particuliere onderneming aan de pas opge
richte coöperatieve kaasmakerij Ons Belang,
voor 3000 gulden. Als directeur-voorzitter be
hield hij veel zeggenschap. Aan de bestuurstafel
en in de fabriek bepaalde feitelijk hij wat er ge
beurde.
De andere leden van het eerste bestuur waren
Bartholomeus Klomp (secretaris, veehouder in
Oterleek), Gerrit Jacobszoon Weel (penning
meester, veehouder in Heerhugowaard), Cornelis
Poland (veehouder en timmerman in
Heerhugowaard) en Arie de Boer (veehouder in
Heerhugowaard)
De nieuwe start begon met een bedrijfskapitaal
van 8000 gulden, verkregen door de uitgifte van
vier schuldbrieven van elk 2000 gulden. Het hui
dige adres van de vroegere fabriek is
Rustenburgerweg 185. In de stolpboerderij er
naast bevond zich de pekelkamer, en daarover
sprak ik in 1996 met Jo Blom-Bloothoofd (gebo
ren in 1921).
Zij vertelde: „Oom en tante, Jan Commandeur en
Adriana Duin, hadden de boerderij overgenomen
en sliepen in de vroegere pekelkamer. Na een
jaar zakten zij door de houten vloer. De pekel
had het hout aangetast. De kaaslucht bleef er nog
lang hangen."
Arie de Reus was in de historie van Ons Belang
een van de kaasmakers. Hij staat op een foto uit
briek stelde Willem van Slooten - de vader van
Wiebe, de latere burgemeester van
Heerhugowaard - een hoekje land beschikbaar.
De vijf oprichters goten in 1903, een jaar na het
begin, het bedrijf in een naamloze vennootschap.
Als kaasfabriek deed De Volharding zijn naam
geen eer aan. Hetzelfde vijftal verkocht de nv al
in 1912. Gooiden zij moedeloos de handdoek in
de ring? Of hadden de mannen het op een ak
koordje gegooid met de overburen?
Fouragehandel
Voor 3000 gulden werd veedrijver Dirk Schoen
uit Heerhugowaard de eigenaar. Schoen verhuur
de het pand als bakkerij. Vrachtrijder en landbou
wer Hermanus - Manus - Schouten nam het ge
bouw in 1918 over. Hij vestigde er een fourage
handel. Die dreef hij op deze plek liefst veertig
jaar. In 1958 nam Jan Zwetsloot graanmalerij De
Volharing over. Bij de koop hoorde ook pakhuis
Vita Nova.
De opstallen van De Volharding maakten in 1977
plaats voor een nieuw woonhuis voor de familie
Zwetsloot, Middenweg 41. Met deze nieuwbouw
was graan-, kunstmest- en veevoederhandel De
Volharding definitief verleden tijd.
In 1997 was Jan Zwetsloot 68 jaar en rustend
fouragehandelaar. Hij vertelde toen: „In de kel
der van zeven bij drie meter stonden de pekel-
bakken. De wanden van de kelder waren heel
vaak bedekt met witte pluis. Vooral in het voor
jaar, met stijgende temperaturen, was dat een
laag van twee tot drie centime
ter. Je kon het er zo afvegen.
Het gaf een smerige, vieze geur.
Een gore lucht. De wanden wa
ren doordrenkt van de pekel."
Johannes Petrus Zwetsloot is op
27 mei 2019 overleden op 90-ja-
rige leeftijd.
Ons Belang aan de Rustenburgerweg, kaasfabriek tot 1922. De foto is van 1918. Alle
namen van de afgebeelde personen zijn bekend. In willekeurige volgorde: Arie de Reus
(kaasmaker), Piet Stoop (melkrijder), Dirk Stoop (melkrijder), Neeltje Hink (huishoud
ster van Jan Does), Cornelis Poland (leverde melk), Klaas Stoop (melkcontroleur) en
Arie de Boer (leverde melk).
