vaarlijke reis en om half 7 kwam de wagen voor. Toen ging het
gebeuren. Na afscheid te hebben genomen, klommen wij in de
wagen. Op de bodem lag een laagje stroo en languit met onze
hoofden onder de zitbank lagen wij pal naast elkaar gelijk sar
dientjes in 't blik. Daarna werd onze bagage ingeladen en werden
wij bedekt met een oud vloerkleed. Daar overheen werden bossen
riet gelegd en van drie menschen, die vluchtten voor het noodlot,
was geen spoor meer te zien
De reis van ongeveer 7 km was niet geheel comfortabel, maar ze
kwamen heelhuids aan en werden gehuisvest op het zolderkamer
tje. Bob meldt in zijn dagboek: "Moed en durf, ja zelfs haast
doodsverachting, toonde m 'n pleegvader door een reis van 7
km met een dergelijke gevaarlijke last te ondernemen".
Op 12 augustus horen ze het verhaal, dat een dochter van Klaas
van Langen uit Oude Niedorp had verteld: "Dat bij Klaas Vader
op de Groenedijk Joden waren en zij wist zelfs ook te vertellen,
dat ze al eens weg geweest waren
Op 31 augustus 's ochtends om 6 uur was er al visite. "Een stelle
tje Moffen kwam paarden, wagens en fietsen vorderen. Opa stond
hun te woord en zei hun, dat hij niet fietste, dus geen fiets bezat,
geen paard en wagen bezat, dus dropen de mannen af, nadat ze
eerst nog een stelletje peren gestolen hadden. Opa had niets
z'n fiets stond op de dorsch en z'n paard en wagen waren geluk
kig toevallig aan de Groenedijk".
Op 9 september heeft Klaas Vader: opzienbarend nieuws: "Freek
en Piet van Leyen zijn hem ook gesmeerd. Bips en Baps, de heer-
schers van de Waard begon 't ook te heet onder hun voeten te
worden en zijn op de vlucht, 't Is om je rot te lachen
Als er vluchtelingen uit Den Helder op 22 september langs ko
men worden ze ondergebracht in een boet, de volgende dag ver
trekken ze weer.
Op 9 october werd er een harde knal gehoord. Oom Piet die juist
hier was, ging kijken, wat er aan de hand was. Hoogst waar
schijnlijk was het een tijdbom, die bij de spoorlijn lag, die ont
ploft was bij onze naaste buurman Wagenaar. "De telefoondraden
waren gebroken, doch anders was er geen schade aangericht,
maar het is er voor ons hier niet veiliger op geworden, daar de
Groene hiervoor zeer zeker repressaillemaatregelen zal nemen.
Gisteren is een dergelijke bom in St Pancras ontploft met 't ge
volg, dat één huis door de misdadigers in brand gestoken werd
en een ander door handgranaten gedeeltelijk vernield. De buren
23,
waren hier dan ook al bezig het huisraad naar bui
ten te sleepen om, wanneer het noodlot hun treffen
zou, nog iets te kunnen redden. Hopelijk laat men
hun en ons met rust, want dan is ons lot niet te
overzien Wie weet hebben de moffen zelf die bom
neergelegd om een reden te hebben om de bevol
king te pesten, want de rails zijn niet meer van be
lang, daar er geen trein meer rijdt en de onder-
grondsche strijders zijn zich hiervan zeker bewust,
zoodat die vast niet de schuldigen zijn".
Op donderdag 12 october namen de Duitsers hun
represaillemaatregelen. "Het was ongeveer half 11,
toen ik de aardappelen naar beneden bracht en
opoe mij zenuwachtig zei, dat de moffen bij Henk
Wagenaar waren. Daar deze hier nog geen 100 me
ter vandaan woont, schrok ik me dood en vloog
naar boven, klom op de tafel, maar zag niets.
Klaver en opa stonden op de spoordijk te kijken,
zoodat ik direct begreep, dat er wat aan de hand
was, doch ook begreep ik, dat het niet bij
Wagenaar was. Even later kwam opa bij ons boven
en vertelde ons, dat er 4 hxnzen in brand gestoken
zouden worden en de namen der eigenaren bekend
waren, maar wij gelukkig niet tot de slachtoffers
behoorden. Het duurde niet lang of de boerenplaats
van een der buren stond in lichter laaien en een
uur daarna stonden 4 huizen, allen hier vlakbij, in
vlammen gehuld. Het ging ons koud en warm door
en waren er de heele dag zenuwachtig van en toen
wij 's avonds beneden waren, natuurlijk niet eerder
voordat we zeker wisten, dat alles veilig was, ver
telde opa ons nog, dat in de Schermer een boer en
2 onderduikers, die bij hem in huis waren, doodge
schoten waren en z'n eigen zoon doodgeslagen was
en z'n boerderij verbrand. Zoo wreekt de mof zich
op onze weerlooze landgenooten. Ik zal er niets
meer van schrijven, want wat ik en allen denken is
niet te beschrijven, doch diep medelijden heb ik
met de menschen, die het slachtoffer zijn geworden
van deze gruweldaden". De 4 huizen die in brand
zijn gestoken waren: Stationsweg 67 en 84,
Westerweg 7 en Westdijk 18.
Op 13 october komen er Duitse soldaten. "Het was
ongeveer kwart voor 2 en ik zat tabak te snijden,
toen ik buiten rauwe stemmen hoorde, die de
Duitsche taal vertolkten. In één zwaai stond ik op
de tafel en zag nog juist een Duitsche soldaat met
z'n geweer op de rug naar achteren loopen. Ik
schrok me dood en maakte pa direct wakker, die z'n
middagdutje deed en m'n eerste gedachte en zo
doende m'n eerste gezegde was: "Ze komen de boel
in brand steken. Er zijn moffen Er moest snel ge
handeld worden en pa, moe en ik gingen direct
naar de dorsch en zouden bij eventueel gevaar ge
woon als visite op 't staltje gaan zitten. Of ze aan
onze doodsbleeke gezichten niets ontdekt hadden,
