59 tanks
December 1973 kon de nieuwe fabriek
aan de Costerstraat in gebruik worden ge
nomen. Een bescheiden begin. Hoe anders
is dat bijna 45 jaar later. De bedrijfsbe-
bouwing omvat liefst 12.500 vierkante
meter. Op het terrein staan niet minder
dan 59 opslagtanks. De hoogste tank meet
veertien meter. De grondstoffen worden in
Heerhugowaard over de weg aangevoerd.
Wekelijks rijden zo'n veertig volle tankau
to's het terrein op.
Om nog even in de getallen te blijven: de
afgelopen twintig jaar is de omzet specta
culair gestegen. Het eeuwfeest werd in
1998 gevierd met een omzet van 41 mil
joen euro (omgerekend). Het afgelopen
jaar steeg het resultaat naar - zoals we za
gen - 217 miljoen euro.
Nooit had Dirk de Wit deze klinkende cij
fers kunnen bevroeden. Hij was de man
die in 1898 begon met de Eerste Noord-
Hollandsche Olie- en Smeerfabriek. Met
de - geruisloze - opening van de eerste
wasfabriek in Nederland 120 jaar geleden
zette Dirk de Wit de beginstappen van
Paramelt. Een naam overigens die pas
veel later zijn intrede zou doen.
Paard-en-wagen
Dirk de Wit (1873-1943) was geen
Heerhugowaarder. Wel groeide hij op in
een polder, de Beemster. Zijn vader Hein
de Wit was veehandelaar. Later verdiende
Hein de kost als vrachtrijder. Paard en wa
gen waren voor hem het belangrijkste be
drijfsmiddel. Zoon Dirk, een ondernemen
de knaap, experimenteerde in zijn jonge
jaren met moderne grondstoffen voor het
onderhoud van leder en paardenhoeven,
ter verbetering van de gangbare middelen.
Een marskramer kwam aan de deur met
Amerikaanse wagen- en ledersmeer uit pa
raffine. Dat bracht Dirk op een idee. Met
potten en pannen probeerde hij in zijn
moeders keuken de buitenlandse poets
middelen na te maken. Hij onderzocht de
bestanddelen hiervan en stelde al gauw
zijn eigen recepten samen.
Goede naam
Met paraffine, vaseline en de vanouds ge
bruikte bijenwas maakte Dirk zelf poets
middelen. Buren wilden ook wel zo'n
proefflesje voor hun wagens, rijtuigen en
fietsen. De producten van Dirk kregen een
goede naam. Een nieuwe onderneming
was geboren, in 1898.
Met zijn Eerste Noord-Hollandsche Olie-
en Smeerfabriek startte Dirk de Wit in het
ouderlijk huis in Middenbeemster. Op zijn
oudste prijscourant noemt hij zich 'impor
teur en fabrikant van oliën en vetwaren'.
De jonge zelfstandige leverde lederolie en
ledersmeer, patentas-olie, wagensmeer en
geneeskrachtige zwarte hoefsmeer.
De Beemsterling timmerde aan de weg.
Zijn handel floreerde. Op de
Middenstandstentoonstelling in het Paleis
voor Volksvlijt te Amsterdam won hij in
1909 een verguld zilveren medaille.
Zijn handelsnaam was toen al omgedoopt
tot De Bataaf. Met deze nieuwe aandui
ding wilde Dirk de Wit het oer-Hollandse
van zijn poets- en smeermiddelen aange
ven. Het bedrijf ging verder als
'Nederlandse Fabriek van Wasproducten
De Bataaf.
Kaasvet
Een nieuwe eigen vinding op basis van
minerale was betekende een grote sprong:
'kaasvet'. Exporteurs reageerden verheugd:
kaas droogde niet meer uit. Onder de
nieuwe naam 'Chemisch-Technische
Fabriek De Bataaf groeide Dirk verder in
Middenbuurt C29 in
Middenbeemster (rechts),
het ouderlijk huis van Dirk
de Wit. Hier begon de jonge
ondernemer in 1898 met de
Eerste Noord-Hollandsche
Olie- en Smeerfabriek. De
eerste stap op weg naar het
huidige Paramelt.
