F
DE DREEF - 50 JAAR GEZINSVERVANGEND
TEHUIS (1968 - 2018)
Op 15 maart 2018 was het 50 jaar geleden dat het eerste
gezinsvervangende tehuis werd geopend in Noord
Holland boven het IJ: De Dreef in Heerhugowaard.
Gezinsvervangende tehuizen (GVT's) ontstonden mid
den jaren vijftig van de vorige eeuw in Nederland. Het
was een nieuw fenomeen in de wereld van mensen met
een beperking, een nieuwe manier om hen een t(e)huis te
bieden.
Tegenwoordig is het heel normaal dat
mensen met een beperking zoveel moge
lijk deelnemen aan de maatschappij, maar
in de jaren vijftig van de vorige eeuw
woonden zij in het algemeen gewoon bij
hun ouders. Als de ouders overleden, was
opvang een probleem. Er waren wel in
stellingen waar mensen terecht konden,
maar dat waren grote instellingen met ge
ringe plaatsingsmogelijkheden en wacht
tijden van soms wel meerdere jaren. Op
initiatief van ouders van kinderen met een
beperking en werknemers in de gehandi
captenzorg in de gezondheidszorg werd
dit langzaam anders. Zij verenigden zich
vanuit de wens tehuizen te creëren waar
de sfeer van een gezin werd nagestreefd.
In Noord-Holland Noord leidde dit stre
ven in 1967 tot een nieuwe bestemming
van het gebouw 'De Dreef dat dateert uit
het jaar 1954. Het leegstaande gebouw
-TA
aan de gelijknamige straat de Dreef was
het voormalig zusterhuis van de
Franciscanessen. Deze zusters woonden
en leefden daar en de locatie werd ook ge
bruikt als naaischool, voor muziek- en ka
tholiek vormingsonderwijs. De zusters
werkten als 'juf aan de Mariaschool en
aan de kleuterschool (die aan de overkant
van de straat stond, op de plek waar later
het uitvaartcentrum werd gebouwd). Oud
Waarders zullen zich nog wel enkele van
de prachtige statige namen van deze zus
ters herinneren, als zuster Grignon,
Inviolata, Carmela of Palmyra. Toen het
aantal zusters terugliep werd De Dreef te
groot en vonden zij elders een woonplek.
Het vestigen van een GVT aan de Dreef
was een katholiek initiatief. In het huis
aan de Dreef werden dan ook alleen ka
tholieke mensen met een beperking toege
laten. In die tijd waren instellingen, sport
verenigingen, scholen, winkels, etc. im
mers nog een weerspiegeling van de ver
zuiling van de maatschappij. De benodig
de financiën werden gerealiseerd door
middel van leningen en schenkingen. Het
contante geld werd vervolgens persoonlijk
afgegeven bij de lokale Boerenleenbank.
Als directrice werd zuster Ancilla van der
Sandt aangesteld, geassisteerd door mede
zuster Emilia van Leeuwen en lekenzuster
mej. M. Deken. Zij waren zusters van de
orde van Ursulinen in Bergen. Zuster
Ancilla - een hartelijk, ad rem, humoris-
Dorien Partiman-Stet
Het pand aan de Dreef
in 1968
Zuster en 'moeder' Ancilla van der
Sandt in 1968
