m
HOOIBROEI
bleef het gras weer meerdere dagen of weken
liggen door slecht weer. De kwaliteit van het
gras ging dan geweldig achteruit. Als het ten
slotte aan de hoop stond gebeurde het ook
nog wel dat bij donderbuien" het hooi uit
elkaar woei en nog eens nat regende. Soms
moest het dan toch opgeslagen worden in de
hooiberg, niet droog genoeg dus, met veel
kans op hooibroei. Als de temperatuur in de
berg opliep tot boven 70 graden Celsius, ont
stond er brandgevaar. Dan moest er een gat in
worden gespit tot aan de broeikem. Dit was
wel het slechtste werk wat ooit op de boerde
rij voorkwam en het was heus geen uitzonde
ring. Ook Scherpenheuvel is in september
1917 ten gevolge van hooibroei verbrand.
Slecht gewonnen en dan ook nog half ver-
broeid hooi, was een ramp voor het vee en
dus ook voor de boer. Het hooi laden op de
wagen was met een straffe wind ook niet al
tijd een pretje, net als het in en op de berg
brengen, op het laatst 10 tot 12 meter hoog.
Hierbij werd een pik hooi vork hooi) twee
keer overgenomen. Onvoorstelbaar hoeveel
tijd daar in zat. Hooi had ook nog een andere
aantrekkingskracht. Dit werd nogal eens on
aangenaam ervaren door de pachters van de
wegbermen, vooral met de Swanner kermis.
Deze zelfde aantrekkingskracht heeft ook
Rien Poortvliet geïnspireerd ergens in zijn
boek te hooi en te gras". Of ook een bepaal
de scene uit de film "Soldaat van Oranje",
't Geeft ook mij nog wel leuke herinneringen.
1964, half juni, zondagmiddag kwart
over een....
De telefoon gaat, de buren: "kunnen jullie
direct komen en neem wat extra hooivorken
mee. De kapberg moet leeg, de brandweer is
er al, er komt rook uit de onderkant van de
hooiberg".
Met zeventien man halen we de kapberg
leeg: met drie man boven afgooien en de rest
zet twintig meter verder een nieuwe klamp
op. Tot op een meter van de grond gaat het
goed maar dan wordt het hooi donker tot
zwart ."Stoppen" zegt de brandweercom
mandant, "en spuiten!Met een paar wa
gens wordt het natte hooi in het land ge
bracht en omwijd gegooid. Met wat geluk en
droog weer kan er misschien nog wat van
gered worden. Na drie uur hard werken is de
klus geklaard.
Gelukkig stond het hooi in de kapberg buiten
en niet in een stolpboerderij. In dat geval
was het linke soep geweest. Veel boerderijen
zijn hierdoor afgebrand. Vanuit de gemeente
en de verzekeringsmaatschappij werd er in
tensief gepeild en veel boeren hadden zelf
ook een peilijzer, maar desondanks..!!
Door de verandering van de oogstmethoden,
hooiruiters, ventilatoren, persen rij-kuilen
en pakkenpersen is het broeirisico danig in
geperkt. Het geduld datje als boer op moest
brengen om je hooioogst binnen te halen tot
het gras haar vocht voldoende had afgegege-
ven werd wel eens danig op de proef gesteld.
Het aantal droge en zonnige dagen was hier
in bepalend. Maar bij te vroeg binnenhalen
van het hooi ging het vaak goed mis..
Boerderij Scherpenheuvel
voor 1917
Frans Spaan
