VAN HEERHUGOWAARD
NAAR AMERIKA
34.
Historisch Heerhugowaard werd onlangs bena
derd door mevr. Ans Beerden uit Bergen die be
schikt over een aantal brieven van het gezin
Wokke dat in 1867 emigreerde naar Amerika.
Pieter Wokke, geboren in 1822 in Heerhugowaard
trouwt in 1857 in Heerhugowaard met Elisabeth
(Lijsbeth) Stam uit Oude Niedorp.
Ze hebben voor zover bekend een boerenbedrijf in
de Waard, in de transportakte
"Het Caselotje" genoemd, Westerweg 20. Na hun
aankomst in Amerika blijft er contact met de fa
milie hier. Uit de bewaard gebleven corresponden
tie krijgen we een beeld hoe men daar leefde en
het contact met Heerhugowaard in stand bleef. Ze
hebben bij hun vertrek voor zover bekend zeven
kinderen waarvan er echter één, Jantje ook Jansje
of Janzie genoemd, in Heerhugowaard blijft bij
een pleeggezin bij peet Griet. Waarschijnlijk bij
Pieters zuster en zwager. Wat de reden was dat zij
als enige van de kinderen in Holland bleef is niet
duidelijk maar in bijna iedere brief schrijven ze
hoe ze naar hun dochtertje verlangen.
Ze vertrekken in 1867 uit Rotterdam en
komen 3 weken later aan in Chicago en
vestigen zich in Calumet City bij
Chicago. Er zitten daar nogal wat
Hollanders waaronder hun buren Simon
Schouten en Jan de Vries. Het is wel een
heel andere wereld dan Holland. Meer
ruimte en de mogelijkheid om voor vijf
tig koeien land te krijgen. Er zijn wolven
en slangen en "wilde mensen". Ze wo
nen in een katholiek buurtje. Er zijn drie
pastoors en met Allerzielen was er een
grote processie in het dorp. Pieter
schrijft dat hij een week naar Chicago is
geweest en dat hij zoveel gezien heeft
dat het teveel is om op schrijven. Een
hele drukke stad met straten die wel vier
keer zo breed zijn als de Langestraat in
Alkmaar. Ze verhuizen nog al eens. Zo
schrijft hij dat hij voor een jaar een
nieuw huis huurt met veel land. Maar er
zijn ook ongemakken als een sprinkha
nenplaag en een vreemde koeienziekte
veroorzaakt door doortrekkende ossen
afkomstig uit Texas. Soms wel met dui
zend tegelijk.
Een belangrijke inkomstenbron is de
landbouw met producten als aardappe
len, koren, meloenen, suikerriet, kool en
bieten.In januari 1869 krijgt
Elisabeth (Betje) een dochter, Maartje.
In juni schrijven ze naar Heerhugowaard
dat ze zo lang geen brief hebben gekre
gen.
Zijn die brieven zoekgeraakt of zijn er
bij u zulke slechte omstandigheden dat u
niet durfde schrijven?
Ze zijn vooral verlangend weer wat over
ons kleine Jansje te vernemen die nim
mer uit onze gedachte is.
Er zijn plannen om met een aantal mede
bewoners te gaan verhuizen naar
Virginia en daar in de buurt van
Richmond te gaan wonen. Er is veel
land te koop dat onbewerkt is omdat er
geen slaven meer zijn die het werk doen.
Er wordt over de kinderen geschreven:
onze kleine Griet die dik en vet is maar
gezond en buitengewoon zoet. Iedereen
noemt haar dikke Griet. Jaap (Jacob) en
Trijntje worden ook groot. Trijntje is
schraal en poestig en vol drift. Anne
(Antje) groeit ook en is een pretmaker.
En dan gaat het over de kleine Merrie,
de Amerikaanse, waarmee waarschijnlijk
de in januari geboren Maartje wordt be
doeld. Ze ligt op dit moment op haar
manier op het ledikant te schoppen en te
praten. Het is een heel gnappe (knappe)
baby. Ze besluiten definitief naar
Virginia te gaan. Het klimaat is daar be
ter maar er is door de oorlog veel ver
woest. In de huizen waar ze komen te
wonen zitten nu de "Swarte" nog in.
Maar voor zover bekend zijn ze daar
nooit terecht gekomen.
Ze blijven nieuwsgierig hoe het in De
Waard en Langedifk gaat en hoeveel zijn
vroegere boerderij"Het Caselotje" heeft
opgebracht. Er zijn vragen over K.
Wiebes, of die nog leeft en over Arie
Goudsbloem en de bevalling van diens
vrouw. En natuurlijk over dochter Jansje
die al naar school gaat en of ze al wat
kan schrijven.
In een schrijven van december 1869
melden ze dat ze tot hun grote droefheid
ons kleine Maartje verloren hebben.
Betje heeft er veel verdriet van. De hele
buurt was in de rouw over de dood van
onze lieve Maartje.
In een brief van maart 1870 vertellen ze
dat ze allebei een aantal dagen erg ziek
zijn geweest met veel koorts. Dat leidde
Rob Estoppey
In 1859 kocht Pieter
Wokke, gehuwd
Elisabeth Stam deze
boerderij voor
f.7.225. In de trans
portakte wordt deze
boerderij 'Het
Caselotje' genoemd.
Pieter en zijn vrouw
bleven er maar en
kele jaren. In 1863
werd Westerweg 20
verkocht aan
Cornelis Wagenaar
uit Oterleek
2.
De Hengstman
wordt in 1870 ver
kocht aan Jan
Kooij, timmerman
en herbergier uit
Oude Niedorp. Hij
koopt er ook 5 hec
tare land bij. In het
café bouwt hij een
kolfbaan.