Oude begraafplaats
Onder de aangetroffen koormuur uit het
eerste kwart van de veertiende eeuw wer
den botten gevonden die erop wijzen die
hier een oudere begraafplaats heeft gele
gen. Deze botten zijn met behulp van de
C-14 methode gedateerd in de periode
1150-1275. Ze zijn dus ouder dan de
middeleeuwse kerk zelf. Werd de terp
van Veenhuizen als begraafplaats ge
bruikt voordat er een kerk werd ge
bouwd, of wijst dit op het aanwezig moe
ten zijn van een oudere voorganger van
de kerk uit omstreeks 1300? Restanten
van een oudere kerk zijn echter niet aan
getroffen.
De lengte van de middeleeuwse kerk is
niet met zekerheid vast te stellen. Bij de
opgraving is alleen de koorzijde opgegra
ven. Naderhand is aan de westzijde van
de huidige kerk een boring uitgevoerd
door de archeologen Sjeng Dautzenberg
en Pieter Floore om de westgevel van de
kerk te traceren. Echter zonder resultaat.
De westgevel van de middeleeuwse kerk
blijft voorlopig verborgen. Het koor van
de middeleeuwse kerk werd gesloopt tus
sen 1785 en 1789 waardoor de graftombe
met het grafmonument buiten de kerk
kwam te liggen. Daarvoor in de plaats
kwam een eenvoudige stenen of houten
aanbouw aan de achterzijde van de kerk
ter bescherming van de graftombe, zoals
te zien is op tekeningen van de kerk van
Veenhuizen door Hendrik Tavenier. De
reden voor de sloop is onbekend, maar
waarschijnlijk was dit de bouwvallige
toestand. Met de sloop van de middel
eeuwse kerk en de bouw van een kleinere
in 1862 kwam de grafkelder weer in het
koor binnen de kerk te liggen. Met de
sloop in 1965 en de bouw van de huidige
kerk in Veenhuizen kwamen de restanten
van de grafkelder wederom buiten de
kerk en onder het maaiveld terecht. Bij
de opgraving in 2016 is de kelder her
steld en het getoogde dek gereconstru
eerd. Na afloop van alle onderzoeken zijn
alle botten in twee kistjes in de grafkel
der teruggeplaatst.
Plattegrond van de opgraving
van de funderingen in de
kerkterp van Veenhuizen in
2016. Bij nummer 1 zien we
de oudste opgegraven funde
ring van een deel van het koor
van de grote kerk uit omst
reeks 1300. Nummer 2 is het
opgegraven koorgedeelte van
de in 1862 gebouwde kleinere
kerk met in dat koor de graf
tombe van Brederode (nr. 3).
Nummer 4 is de huidige kapel
en 5 is de klokkenstoel.
(bron afbeelding: Hollandia
archeologen)
Bronnen
Henk Komen.
Gesjoemel met Veenhuizer graftombe. Uitgave
Verborgen Verleden. Dertien eeuwen sireekhistorie
rondom het kerkplein, 1978.
Themanummer van het magazine Oude Hollandse
Kerken, nr. 84, zomer 2017:
Sjeng Dautzenberg en Jaap van der Veen.
De opgraving rond de kerk.
Lisette Kootker.
Isotopenonderzoek en de Brederodes.
Constance van der Linde.
Een zeventiende-eeuwse grafkelder.
