DIONYSIUS IS MYN NAEM
Over de luidklok (1460) in de klokkenstoel bij de kerk
van Veenhuizen (gem. Heerhugowaard)
In de moderne klokkenstoel, die in 1983
gebouwd werd bij de kerk van Veen-
huizen, hangt een eeuwenoude luidklok.
Deze klok, die tot de oudste objecten van
de kerk behoort, dateert uit 1460. De dia
meter is ca 75 cm, de hoogte ca, 57 cm,
het gewicht 258 kilo. De klok hangt, zo
als gebruikelijk, aan een eenvoudige zes-
armige kroon. Zoals vele middeleeuwse
luidklokken heeft ook deze een naam, n.l.
Dionysius. Dat is te lezen in de tekst die
op de klok staat: 'DIONICIUS IS MYN
NAEM MYN GHELUYT SY GODE
BEQUAEM' Daarachter staat de ont-
staansdaturm'INT JAER ONS HEREN
MCCCCLX (!460)'. Op de klok zijn di
verse destijds moderne versieringen aan
gebracht, zoals een rand met om en om
kruisbloemen en fleurs-de-lis. De rand
bevat tevens enkele medaillons met be
kende christelijke voorstellingen. De
klok wordt nog altijd geluid, bijvoor
beeld bij begrafenissen en op 4 mei.
Dionysius
Dionysius, was in de middeleeuwen een
bekende heilige, die werd vereerd als een
van de helpers in nood. Hij leefde in de
3de eeuw. Ca.250 werd hij door de toen
malige Paus vanuit Italië als missionaris
naar Frankrijk gezonden. Daar werd hij
de eerste bisschop van Parijs. In 258
werd hij vanwege zijn geloof onthoofd.
Dat gebeurde te Montmartre, nu midde
nin, maar toen nog buiten Parijs gelegen.
Na zijn dood ontstond de volgende le
gende: nadat hij onthoofd was, pakte hij
zijn hoofd op en wandelde ermee naar de
plek waar hij begraven wilde worden.
Daar verrees later de aan hem gewijde
abdij van Saint- Denis. Ook de bijhoren
de plaats -nu een voorstad van Parijs-
werd Saint-Denis genoemd. Dat men in
Veenhuizen een Dionysiusklok wilde
hebben zal samen hangen met het feit dat
het middeleeuwse kerkje hier eveneens
gewijd was aan de heilige Dionysius. De
(kerkelijke) feestdag van Sint Dionysius
wordt gevierd op 9 oktober.
Sierringen
Al in de 14de eeuw voorzag men luidklok
ken van één of enkele eenvoudige sierrin
gen. In de tweede helft van de 15de eeuw
werd het aantal sierringen groter. De klok
in Veenhuizen heeft er liefst 14: drie op de
schouder, twee boven en twee onder de
tekstband, vijf op de zogeheten faussure
(onderaan, waar de klok breder wordt) en
twee langs de slagrand (het onderste deel
van de klok).
De tekstband
De letters van de tekstband zijn de destijds
gebruikelijke gotische minuskels Het begin
van de tekst is gemarkeerd door een andre-
askruisje (met vier gelijke armen). De
woorden zijn gescheiden door kleine, gesti
leerde bloemen: fleurs-de-lis (ook Franse
lelies genoemd), bestaande uit drie blaad
jes: een rechte in het midden, geflankeerd
door twee naar buiten buigende blaadjes.
Carla Rogge, architectuur- en bouwhistoricus
