16.
bijverdienen. Allerlei werk kreeg je dan te doen zoals
schoffelen, koolplanten zetten en noem maar op. En regel
matig op de trekker met zoon Piet Blauw, het latere tweede
kamerlid voor de VVD, om de gerooide aardappeloogst van
het land te halen. Zulke momenten vergeet je niet meer.
Toeval
Wat ik ook niet zal vergeten was een wonderbaarlijk voor
val met mijn horloge. Deze was ik verloren in de Wiering-
emeer op een perceel waar wij met een groep twee dagen
lang het loof van de volgroeide aardappels hadden afgetrok
ken opdat later de rooimachine kon worden gebruikt. Dat
trekwerk gebeurde in die tijd nog met de onbeschermde
hand en voorover gebogen, een heel vervelende en pittige
klus. M'n horloge had ik afgedaan en opgeborgen in een
borstzakje. Deze was er kennelijk uitgeglipt, dus kwijt, he
laas. Enkele weken later werd ik heel toevallig als eenling
nogmaals naar datzelfde perceel gestuurd om dat afgestor
ven loof te verzamelen op hopen zodat dit verbrand kon
worden. En wat kom ik tijdens deze klus opeens tegen?
Inderdaad, mijn horloge, half verscholen onder het aardap
pelloof. En nadat ik 'm weer had opgewonden, liep ie weer
alsof er niets gebeurd was. Een wonderlijke jeugdherinne
ring.
Mechanisatie
Vergeleken met de tegenwoordige tijd is het verschil aan
mankracht in deze agrarische sector onvoorstelbaar veran
derd. De mechanisatie heeft z'n intrede gedaan en daardoor
is het bekende beeld van grote aantallen scholieren en
werkvolk op de velden voltooid verleden tijd. Als er nu een
veld aardappelen gerooid gaat worden dan komt daar maar
een enkele persoon bij kijken die dit alles met tractor,
rooiapparatuur en wagens te lijf gaat. En wat vroeger voor
veel mensen een aantal dagen werk betekende, is het nu
binnen een paar uur gefikst. En ditzelfde geldt ook voor de
bloembollensector. Het planten van de bollen, het koppen
van de bloemen en het rooiproces, alles gebeurt nu mecha-
nisch. Op zich heel praktisch, maar het
geeft aan dat we nu, economisch gezien,
in een compleet andere tijd leven.
Een sprekend voorbeeld is ook het toen
malige koolplanten zetten. Voor je liep
de tuinder, steeds gebukt, en met de ene
hand maakte hij met een schopje stap
voor stap een gaatje in de grond. Achter
hem liep je dan met een bak met planten
en gaf hem steeds in de andere hand op
zijn rug een koolplantje aan die hij dan
in de grond plantte. Plant voor plant, re
gel voor regel, uur in uur uit. Een heel
zware en tijdrovende klus. Maar men
kon en wist gewoon niet beter. Vandaag
de dag, worden die koolplanten ook ge
zet, maar nu machinaal en vele rijen te
gelijk. Wat een verschil, enorm effectief
en veel mensvriendelijker.
Nostalgie
Wanneer je de tijd van deze moeizame
koolproductie hebt meegemaakt, dan be
kruipt je toch een sterk gevoel van heim
wee wanneer je een bezoek brengt aan de
Broekerveiling in Langedijk. Je ziet dan
als het ware al deze gebeurtenissen uit
vroeger jaren aan je voorbij komen en
komt het verleden in al zijn facetten
weer tot leven. De koolschuiten, het
kloeten, het veilinggebouw, de aanleg
steigers, de sluis, de overhaal. Kortom,
pure nostalgie!
Door de voortschrijdende inzichten en
technieken zijn er in de loop der tijd stil
letjes aan nogal wat zaken en beroepen
op de achtergrond geraakt of helemaal
verdwenen. Dat doet me denken aan die
stoere, sterke werkpaarden die bij menig
een nog op het netvlies zullen staan als
zij zwoegend voor de ploeg hun baantjes
door de akkers trokken. En hoe diezelfde
paarden op gezette tijden bij smederij
Burger van nieuwe hoefijzers werden
voorzien. Ademloos kon ik dan Jan
Renses senior z'n werk zien doen om dat
ijzerbeslag pasklaar te maken voor zo'n
paardenvoet. Hoe hij dat gloeiend hete
ijzer bewerkte met een zware moker
waarna hij dit met enkele draadnagels
vastklonk aan het vastgebonden been. En
De Broekerveiling
