Polderbode
Hij was door het college ingezworen en
stond in dienst van het bestuur.
Het moest een bekend en "waardig"ie-
mand zijn, mocht vrij reizen in opdracht
van het polderbestuur en bezorgde meest
al stukken van het bestuur. Deze perka
menten documenten zaten opgerold in
een bodebus. De bodebus had een schild
je van de plaats of polder waar het van
daan kwam. In Heerhugowaard was de
bus van zilver, met het wapen van
Heerhugowaard, twee meermannen met
aan hun mond de hoorn des overvloeds
en de zeegod Neptunus met een drietand,
zittend op een schelpenwagen.
In sommige gemeenten had de bode ook
de functie van veldwachter en deurwaar
der. Hoewel men geen aanspraak kon ma
ken op dit ambt, werd het vaak vererfd
van vader op zoon.
Dijk en schepengerecht
In de Heerhugowaard was er in eerste in
stantie geen mogelijkheid om onroerend
goed over te dragen omdat dit in een
rechtsgebied moest gebeuren waarin het
land lag. Vanaf 1631 werd de dijkgraaf en
de heemraden door de Staten het recht
toegesproken deze transporten af te han
delen.
In 1637 werd door de Rekenkamer de ho
ge en de lage jurisdictie aan de polder ge
schonken en dijkgraaf mr. Jan van Veen
werd toen tot baljuw benoemd. Hij werd
dus belast met de ordehandhaving, en
misdaadbestrijding van de polder. In we
zen was hij geen rechter maar oordeelde
samen met de schepenen en hij waakte
over de objectiviteit van de rechtbanken.
Omdat de meeste schepenen in de begin
tijd aan de polder jurist van beroep wa
ren, zou de rechtspraak geen problemen
hebben opgeleverd.
Het dijkgerecht hield zich grotendeels be
zig met de verhoudingen tot de omringen
de polders en steden want niet iedereen
dacht baat te hebben bij het oprichten van
de nieuwe polder, zoals de stad Hoorn.
Ook werden wanbetalers veroordeeld als
zij hun polderbelasting niet betaalden.
De landerijen werden dan openbaar ver
kocht.
Het schepengerecht nam de civiele taak
van het gerechtelijke bestuur voor zijn re
kening. Zo werden voor het college o.a.
huwelijken gesloten en testamenten ge
passeerd. Ook lette het college erop sa
men met de voorzanger van de Grote
Kerk in Alkmaar en secretarissen van de
omliggende dorpen) dat de huwelijksaan
kondigingen voor de polder correct wer
den aangekondigd.
Misdadigers uit de polder werden door
het schepengerecht veroordeeld. Een 15
jarige dienstmaagd werd veroordeeld tot
het afhakken van haar hand en dood door
Rechts: Jonkheer Mr. C.
van Foreest was van
1786 tot 1787
baljuw en dijkgraa f van
Heerhugowaard
Links: Jan Adriaensz.
Leeghwater, 1575 - 1650
Hij werkte wee aan de
voorbereidingen voor het
droogmaken van de
Heerhugowaard
