Het is een grote boerderij met een dubbel
vierkant. Er heeft in deze stolp aan de voor
kant (westzijde) een steen gezeten met het
jaartal 1764. Dat wijst op herbouw van een
oudere boerderij, want op de kaart van
Uitwaterende Sluizen uit 1682 staat
Groenedijk 3 al ingetekend. De oorspronke
lijke boerderij Groot Bethlehem dateert dus
van vóór 1682. De boerderij Groenedijk 9
is jonger. Die zien we pas op de eerste
kaarten van het kadaster uit omstreeks 1810.
De Groenedijk liep indertijd niet zoals nu,
vanaf Groenedijk 3 rechtdoor naar de
Veenhuizerkade, maar boog aan de zuidzijde
om de stolp Groenedijk 3 heen in westelijke
en vervolgens in zuidelijke richting naar de
hoek Molenweg/Plempdijk. Het bewoonde
deel van die stolp was naar het westen ge
richt. Op de topografische kaart van omst
reeks 1840 zien we een groot bos liggen ten
westen van de stolp vanaf de Groenedijk tot
bijna de Veenhuizerweg. De bewoners van
Groot Bethlehem (en Klein Bethlehem,
Groenedijk 5) hebben heel lang tegen een
bos aangekeken. Omstreeks 1870 werd dat
bos gekapt en kon men vanuit de woonka
mer van de boerderij naar de Veenhuizerweg
kijken en mogelijk zelfs aan de horizon de
Middenweg in De Noord zien.
Toen de Groenedijk rond 1915 rechtdoor
werd getrokken, verviel het deel van de dijk
ten zuiden van de stolp. De weg liep niet
langer meer langs het bewoonde deel van de
stolp, maar alleen langs de achterzijde. De
boerderij Groot Bethlehem verloor haar
woonfunctie in de tweede helft van de vori
ge eeuw. De reden was dat de woonkamer
toen aan de verkeerde kant zat. Vanaf de
Groenedijk gezien aan de achterzijde (west
zijde). De oude stolp met zijn bijzondere
naam werd veestalling en is dat tot op heden
gebleven. De oorsprong van de namen
Groot en Klein Bethlehem zal wel altijd on
bekend blijven. Misschien heeft de boer
derij oorspronkelijk Bethlehem geheten.
Geen ongewone naam voor een boerde
rij. Die naam komt meer voor. Mogelijk
werd na de bouw van de arbeiderswo
ning naast de boerderij de naam van de
boerderij veranderd in Groot Bethlehem
en kreeg de arbeiderswoning de naam
Klein Bethlehem.
De enkele jaren gele
den gesloopte stolp
boerderij Groenedijk 9.
Het gezin van Cornell's van Diepen en Neeltje Bos voor het woongedeelte (west
zijde) van de toen nog bewoonde stolpboerderij Groenedijk 3. Op de foto uit
1948 staan, achter v.l.n.r.: Alie, Annie, Dirk, Jan (met baret) en Greet. Midden
v.l.n.r.: Corrie, pater Dirk van Diepen, moeder Neeltje Bos met op schoot Nellie,
vader Cornells van Diepen, missionaris Jan van Diepen en Jo. Vooraan v.l.n.r.:
Riet, Nico, Kees, Jaap en Arie.
Bronnen:
Ed Dekker, (1993). Veenhuizen van vroeger.
Henk Komen, (2011). Stolpboerderijen in
Heerhugowaard, deel 111.
Simon Zuurbier, Castricum. Diverse akten en ge
gevens familie Zuurbier.
Gegevens bevolkingsregister Heerhugowaard en
Veenhuizen
