EEN VERLOREN BUURTSCHAP VAN
HEERHUGOWAARD
Aan de Huigendijk en de Molenkaai
11.
Eind vorig jaar had men in de Schermer een feestje. De
vernieuwde molenbiotoop rond de drie strijkmolens bij
Rustenburg werd officieel geopend. De molenbiotoop is het
gebied rondom een molen, dus de grond waarop een molen
staat en de kaden en de sloten in de directe omgeving van
een molen. De drie strijkmolens langs de
Noordschermerdijk zijn gerestaureerd en draaien weer ge
regeld. De oude molensloot (de sloot zuidelijk van de mo
lens) is uitgebaggerd. De dammen naar de molens zijn ver
vangen door bruggen. De windbelemmerende bomen zijn
verwijderd en er zijn enkele houten, gepotdekselde, zwart
geteerde molenschuren geplaatst. Deze zijn gemaakt door
molenmaker Jan Poland uit Broek op Langedijk, degene
die voorheen zijn molenmakerswerkplaats had aan de
Draai in Heerhugowaard. Het landschap rond de molens is
weer in oude stijl teruggebracht.
Het had ook een Heerhugowaards feestje
kunnen zijn als de drie strijkmolens, gele
gen in de uiterste zuidoost hoek van
Heerhugowaard niet bij een gemeentelijke
herindeling in 1993 naar de Schermer wa
ren gegaan. Tot dat jaar behoorden deze
molens, vanaf hun bouw omstreeks 1630,
eeuwenlang tot Heerhugowaard. Goed om
eens stil te staan bij dit verloren stukje
Heerhugowaard dat door de herinrichting,
uitgevoerd door Landschap Noord
Holland, er weer bij staat alsof de tijd daar
heeft stilgestaan. En zo hoort het ook
rondom deze drie rijksmonumenten. Tot
1941 eigendom van de polder Heerhugo
waard en toen overgegaan naar de provin
cie en sinds 2000 is de Stichting Schermer
Molens eigenaar. Oorspronkelijk hebben
daar vier molens gestaan op een strook
land aan de zuidzijde van de ringvaart
langs de Huigendijk. Die strook liep door
tot de brug over de ringvaart welke toe
gang gaf tot het dorpje Rustenburg.
Daarop stonden ook enkele dubbel be
woonde arbeiderswoningen die samen met
de strijkmolens een buurtschapje vormden
behorend tot Heerhugowaard. De overkant
(oostzijde) van de toenmalige brug heeft
altijd tot Rustenburg behoord. Hier staat
nu het hotel-café-restaurant De Gouden
Karper.
Bij de molens staan enkele informatiebor
den. Die geven de indruk dat het hier om
Schermer molens gaat. Alleen wordt ge
noemd dat Heerhugowaard de bouw van
die molens bij Rustenburg indertijd heeft
betaald. Dat is niet helemaal juist. Dat be
talen klopt wel, maar deze molens hebben
nooit gediend om de Schermer droog te
malen of te houden. Het zijn molens die
door Heerhugowaard daar zijn neergezet,
op indertijd Heerhugowaards grondgebied,
en ze dienden al die eeuwen uitsluitend
om Heerhugowaard droog te houden.
Geen Schermermolens dus, maar
Heerhugowaardse molens, altijd geweest
en daarom is het de moeite waard aan dat
verloren en vergeten stukje Heerhugo
waard eens wat meer aandacht te geven.
Hoe is dit voormalig buurtschapje met zijn
molens en huizen aan de zuidzijde van
Heerhugowaard, vastgeplakt aan het dorp
je Rustenburg, indertijd ontstaan? Na de
drooglegging van de Heerhugowaard
Tekst: Henk Komen
De voormalige
Heerhugowaardse
strijkmolens Ken L bij
Rustenburg na het her
stel van de oude situ
atie in 2011. De zuid-
sloot is uitgebaggerd en
de bruggen zijn terug
gekeerd.
