bij het afkalven van een koe een geboren
kalf dood ging. Wanneer het gezond ge
boren was, werd het geslacht. Voor een
gedeelte werd er gehakt van gemaakt en
de rest ging "de pot in". De eerste melk
van de afgekalfde koe was voor het kalf
en eventueel voor de koe zelf daar deze
melk, biestmelk, niet geschikt is voor le
vering aan de fabriek. De tweede dag ge
bruikte men de melk ook wel om "biest-
pankoek" te bakken, lekker en mals van
smaak, en wat geel van kleur.
En zo komen wij weer bij het volgend
voorjaar aan, wanneer de koeien de wei
weer ingaan
De nieuwe tijd
Toen harkmachines en hooischudders in
de handel kwamen en het handwerk ei
genlijk te veel tijd kostte, werd door baas
Jan Ursem twee jaar een schudder en zo'n
harkmachine gehuurd van P. Wonder, die
toen woonde op het veehouderijbedrijf
van de familie Kuiper aan de Middenweg
433. In de dertiger jaren werd er gespro
ken over "het bos van Wonder". Dit was
met een oppervlakte van 2.10 hectare het
laatste stuk bos in de Heerhugowaard.
Nadien werd door Jan Ursem zelf een
hooischudder en een hooiharkmachine
aangeschaft, en later ook een maai-
machine.
Eigen "spuitje"
Simon Borst zijn loon was elk jaar met
een gulden omhoog gegaan. Toen hij op
10 mei 1918 huwde, 26 jaar oud, verdien
de hij netto fl. 13,- in de week met vrije
huishuur en één kop boter ('A kilo). Via
"kleingrondbezit" werd het mogelijk een
eigen "spuitje" te kopen. Dat ging via
een commissie van de gemeente die be
keek of je een betrouwbaar en ijverig per
soon was. Zo ja, dan werd een lening
door de gemeente beschikbaar gesteld.
Hij kocht een huisje van 6 bij 6/4 meter
met een tuin van 13 are groot en een klein
schuurtje voor de prijs van fl. 2000,- De
gemeente gaf hiervoor een lening van
fl. 1800,- en fl. 200,- moest met eigen
geld betaald worden. De lening werd af
gelost in 20 jaar met 2 gulden in de week.
Maar toen in de crisisjaren de aardappelen
en kool niet meer opleverden dan 0,60
cent per 100 kilo, viel het toch zwaar
zelfs dit geringe bedrag op te brengen.
Later wist hij vlak achter zijn huis nóg
nog een stuk grond te kopen voor
fl. 2000,-. (Het was een walakker1 van 25
snees2 voor fl.80,- per snees). Toen moest
er nog een schuur komen, bestemd om in
de winter kool en groente in op te slaan.
Niet té groot gebouwd en van hout want
een stenen schuur zat er voor een kleine
onbemiddelde tuinder niet in. Door geld
te lenen was het mogelijk in de winter een
paar koeien op stal te zetten. Door de
Veenhuizerweg voor weinig geld te kun
nen pachten in de zomer kon hij, met af-
valgroente erbij, het daar gewonnen hooi
goed gebruiken voor zijn koeien. De melk
en boter had je zo zelf en van de gelever
de melk aan de fabriek had je nog wat ex
tra inkomsten. Weer later kon hij in de zo
mer een paar koeien aanhouden op het
stukje land achter zijn huis. In de crisisja
ren (1930 -1940) bestond de mogelijkheid
als zelfstandige in de baggerregeling te
gaan, wat met een gezin van negen kinde
ren wél uitkomst bracht. Dan moest je bij
een tuinder van 's morgens zeven uur tot
één uur in de middag sloot- en bagger-
werk verrichten tegen ƒ13,- per week
plus wat goedkope boter. In de dertiger
jaren werd het bedrijfje nog uitgebreid
door 2.50 bunder tuingrond te huren. In
het begin van de veertiger jaren toen de
kinderen wat groter werden, begon het
iets beter te worden maar de zorgen ble
ven.
Toen Simon Borst 65 jaar werd en AOW
ontving heeft hij zijn tuingrond van om en
nabij 3 bunder aan zijn zoon overgedaan
maar bleef tot zijn tachtigste jaar nog op
het bedrij fje meewerken wanneer dat no
dig was, want stil zitten was er niet bij. In
1971 is hij naar 't Huis ter Kimme ge
gaan, waar hij na 67 jaar werken, goed
gezond, blij van geest en bar tevreden nog
jaren van een welverdiende rust heeft
kunnen genieten.
1.
Walakker
Stuk bouwland tegen
een slootkant gelegen
2.
In de kop van Noord
Holland werd de
Schagense snees ge
bruikt die een opper
vlak had van 232 m2
