de volle bussen op tijd aan de weg ston
den, anders kreeg hij onmin met de melk
rijder die een hekel had aan wachten.
Deze chauffeur van de melkauto 'slinger
de' (dat wil zeggen: zette met een slag
vaardige beweging) de volle bussen op de
laadvloer van de vrachtauto en arriveerde
na verloop van tijd, na zijn vaste route
door het boerenland te hebben gereden,
met een volle lading weer bij de fabriek.
Daar aangekomen werd van elke bus de
inhoud door weer andere werklieden ge
wogen en ook een monster genomen om
in het laboratorium de kwaliteit en zui
verheid van de melk te kunnen bepalen
en registreren.
Iedere boer die melk leverde aan
Excelsior had een eigen 'busnummer' dat
duidelijk met verf op zijn bussen was
aangebracht. De geldelijke opbrengst van
de door de boer aan de fabriek geleverde
melk werd periodiek uitbetaald. Vroeger
werd het 'melkgeld' bij de boer aan huis
afgerekend, later gebeurde dit via de
bank.
Toenemende concurrentie
Excelsior had wel een goede naam maar
bleek op zeker moment, door concurren
tie gedwongen, goedkoper te moeten
werken. Een samengaan met de CZ
'Aurora' bleek daarvoor een mogelijkheid.
Deze fusie vond dan ook plaats in 1962.
Voortaan ging de Waardse melk naar
Opmeer. Ook elders zochten melkfabrie
ken naar samenwerking om de kosten te
drukken en een rendabele bedrijfsvoering
mogelijk te maken. Eén van de mogelijk
heden was het transport van melk in
melkbussen te vervangen door opslag van
verse melk op de boerderij in koeltanks
die na verloop van tijd door tankwagens
van de fabriek werden leeg gepompt.
Uiteindelijk bleef er in West-Friesland
slechts één melkfabriek over: Campina in
Lutjewinkel. De gebouwen van Excelsior
waren niet meer nodig: ze konden voor
taan gemist worden. Er volgde dus af
braak om ruimte te maken voor woning
bouw. En de schoorsteen? Ook weg na
tuurlijk! Een karakteristiek bouwsel, met
metselstenen opgericht en van verre
zichtbaar, moest tegen de grond om
plaats maken voor een nieuwe bestem
ming. De foto uit 1980 laat het moment
zien dat de blikvanger van Excelsior
weldra voorgoed uit het zicht zal zijn ver
dwenen. Maar het was geen roemloos
einde.Het bouwwerk had zijn werk ge
daan in een tijd dat techniek en economie
vooruitgang mogelijk maakten.
Maar de inhoud van beide begrippen is in
de loop van de jaren ook weer geleidelijk
veranderd. Weer andere zaken dringen
zich naar de voorgrond, dat wat nu mo
dern is. Het is de dynamiek van de tijd.
En de tijd gaat zijn gang!
In 1980 legt de schoorsteen van Excelsior
het loodje
