naar de andere boezem; de molen heeft zelf geen functie als poldermolen, hoewel de constructie ervan gelijk is. In feite is het een boezemgemaal. De term "strijk molen" werd alleen in Noord-Holland ge bruikt. De heren bedijkers die de nieuwe rings- loot rond de Heerhugowaard zo ruim mo gelijk hadden gemaakt zagen ook wel in dat deze niet toereikend was voor een goede waarborg van een constant water peil. Er zouden te grote verschillen ont staan in de waterhoogte vooral in de win ter. De geschillen voor wat betreft de af watering bleven daarom bestaan en de commissarissen van de Staten moesten er aan te pas komen om met beide partijen bindende afspraken te maken. Zij stelden een peilbemaling voor waaraan de polder de Waard praktisch niet aan kon voldoen. Ook dreigde er een hoge boete bij het niet nakomen van deze afspraken. Daarom besloten de bedijkers uiteindelijk om vier strijkmolens te bouwen aan de Nieuwe of Hoornsevaart naar Alkmaar. Maar het probleem herhaalde zich en we derom moesten de commissarissen er aan te pas komen. Zij bepaalden op 20 juli 1630 dat er nog eens vier molens bij moesten worden geplaatst maar dan mocht de polder Heerhugowaard voortaan tussen 1 december en 12 maart, dus in de winterperiode, vrij uitmalen op de ring- sloot. Deze vier nieuwe zijn waarschijn lijk de strijkmolens bij Rustenburg. De nu inmiddels acht geplaatste strijkmolens bleken toch nog niet in staat voor een fat soenlijk peilbeheer in de Raaksmaatboezem, dus nogmaals protest van het Geestmerambacht. De commissa rissen werden er andermaal bij geroepen. Zij moesten weer arbitreren en een bin dende uitspraak doen. Er werd opnieuw besloten het aantal molens uit te breiden, nu naar tien stuks. De ordening van deze tien strijkmolens zag er als volgt uit: vier bij Rustenburg en zes aan de Nieuwe- of Hoornsevaart. Het Geestmerambacht hield nog altijd problemen met de waterhoogte in het ge bied van de Raaksmaatboezem en bleef aandringen op meer strijkmolens. Opnieuw protesteerde het bestuur van het Geestmerambacht bij de Staten. Zij rustten niet voordat er een goede rege ling was getroffen. Deze protesten bleven niet zonder effect. Bij de uitspraak van de commissarissen der Staten op 3 januari 1632 gelasten de commissarissen dat er wederom vier strijkmolens bijgebouwd moesten worden. Waarvan twee voor re kening van de Waard en twee voor reke ning van het Geestmerambacht. Deze vier molens werden nu gebouwd achter Oudorp. Met de bouw van deze vier molens ston den er nu veertien strijkmolens op de grens van de Raaksmaat- en de Schermer boezem. y Caerlboek Baerl Claesz (1632) Situatie van de 4 strijk molens bij Rustenburg. Direct uitmalen van de Raaksmaatboezem in het Schermeer dat deel uitmaakt van de Schermerboezem 1iS, V"'" L yr 1 "i ."/n 'i /t Af, n t f.&wiê y' I* i ff r- 'y/ïf/rf.1 z/-

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

De Overhaal: historisch magazine Heerhugowaard | 2011 | | pagina 18