Als thuishaalder bleef vader Henk
Bergmans bij de familie Jansen in
Waarland tot zijn huwelijk. Hij trouwde
op 25 januari 1910. De negen kinderen
van Henk en Anna zijn geboren in de pe
riode 1910-1922.
De negen kinderen:
Gert (Gerardus Theodorits)19 november
1910
Marie (Maria Johanna), 8 november 1911
Dirk (Theodorits Gerardus) 4 december
1912
Frans Francisctts8 februari 1914,
overleden 13 maart 1914
Frans (Franciscus Hendricus),
15 april 1915
Jan (Johannes Petrus), 15 april 1915
Trien (Catharina Pauline), 2 september
1916
Klaas (Nico/aas), 26 augustus 1918
Aggie Agnes Henrica), 19 oktober 1922
Armoede
De kinderen groeiden op in armoede.
„Niet te peilen, zo groot de armoede ge
weest moest zijn. Moeder heeft er wel
eens iets over verteld. Soms had een boer
iets te vieren en kreeg vader een koekje.
Dat at hij niet zelf op. Hij nam het meer
naar huis, voor zijn kinderen."
„Gert, de oudste, moest eens met een plak
raap naar bed. Ander eten was er niet.
Onvoorstelbaar. Eén keer ging moeder te
nieuwjaarswensen, de nood moet toen
heel hoog zijn geweest, langs de deuren,
in de hoop om geld te krijgen voor je
wens. Van een rijke boer kreeg ze een gul
den, dat was heel veel. Maar het meeste
kreeg ze toch van de armsten."
„Het verhaal van die raap en het nieuw
jaarswensen vertel ik wel eens aan mijn
kleinkinderen. Dan kijken ze je aan met
open mond. Het is ook niet te geloven, ze
ker nu niet, nu kinderen opgroeien in
weelde."
A.C. de Graafweg
Het gezin Bergmans-Ottenbros is drie keer
verhuisd. Na de Kil werd een arbeiders
woning betrokken aan de Westerlange-
reisdijk, de huidige A.C. de Graafweg. Dit
huisje was eigendom van veehouder Pieter
Borst. Henk Bergmans werkte bij hem.
De woning is gesloopt in 1936 voor de
aanleg van de provinciale weg Niedorper
Verlaat-Wognum. Het stond ter hoogte van
de huidige parkeerplaats langs de provin
ciale weg, tussen de percelen A.C. de
Graafweg 8 (de boerderij van vroeger
Pieter Borst) en 10.
De familie Bergmans was verhuisd naar
een ander werkmanshuis van Pieter Borst,
A.C. de Graafweg 12. Daar stonden drie
huizen achter elkaar. De buren waren
Bruyn en Heggelaar. „Bij ons stond jong
vee van Borst. Dat verzorgde vader. Hij
kon niet zoveel meer. Voeren, staartenwas-
sen, dat soort klusjes deed hij."
Vader is overleden in het huis Kerkweg 8
in Veenhuizen, in 1956. „Na de A.C. de
Graafweg zijn vader en moeder naar
Veenhuizen gegaan, naar een werkmans
huis van Arie Appel. Daar werkte Frans.
Ze hoefden geen huur te betalen. En Frans
kreeg gratis melk."
Lopend naar school
Aggie ging lopend naar school. Op klom
pen van de A.C. de Graafweg naar De
Noord. „We liepen via de Schapenweg en
het kerkepad. Dat is nu de Harlingerstraat.
Daar deed je drie kwartier over. De kloven
zaten in je benen, van de klompen."
Hoofdonderwijzer was meester Jansen.
„Een heel fijne meester. Hij kon heel
mooi vertellen. En hij dwong ontzag af,
meester Jansen kon ons in toom houden.
Slabonen plukken.
Vader Henk Bergmans
(rechts) werkt bij het
bedrijf in Oude Niedorp
van de Langedijker
conservenfabriek Peter
Verburg. Dirk
Bergmans, broer van
Aggie, staat vierde van
rechts.
