DE GEZONDHEIDSCOMMISSIE
Hoorn werd in 1902 bij Koninklijk Besluit aangewezen als
zetel van een gezondheidscommissie met als werkterrein
een twintigtal gemeenten in West-Friesland. Eén van deze
gemeenten was Heerhugowaard waar o.a een inventarisa
tie werd gemaakt van de bouwkundige en hygiënische
staat van alle woningen.
In het Westfries Archief in Hoorn zijn al deze gegevens
nog terug te vinden.
Op grond van artikel 23 van de
Gezondheidswet moesten voor (combina
ties van) gemeenten gezondheidscommis
sies worden aangewezen. Dat gebeurde
bij Koninklijk Besluit op 25 juni 1902.
Hierbij werd Hoom aangewezen als zetel
voor de commissie die als werkterrein
een twintigtal gemeenten van West
Friesland zou hebben. Één van deze ge
meenten was Heerhugowaard.
Tot de diverse taken die de gezondheids
commissies op zich namen was het hou
den van enquêtes, waaronder een uitge
breid woningonderzoek. In 1903 is hier
mee een begin gemaakt in de gemeente
Heerhugowaard. Van elk pand zijn gege
vens genoteerd op een formulier, met
daarop een dertigtal vragen.
geten het soort dakbedekking en het ge
bruik van hout dan wel steen voor de bui
tenmuren.
Uiteraard heel belangrijk voor de gezond
heidscommissie waren zaken die met de
hygiëne te maken hadden. Hoe is de wa
tervoorziening geregeld en met hoeveel
woningen wordt hiervan gebruik ge
maakt? Kan men het huishoudwater lo
zen en zo ja, op welke wijze? En dan de
vraag of een woning een eigen dan wel
een gemeenschappelijk privaat heeft en
hoe dit is ingericht. Al dan niet afsluit
baar met een deur? Heeft het gemeen
schap met de buitenlucht en is er al dan
niet een beerput aanwezig?
Ook wilde men weten of een gedeelte
van de woning of erf gebruikt werd voor
het houden van dieren. Niet te vermelden
hierbij zijn katten en honden die voor het
genoegen worden gehouden. En tot slot
de vraag of de woning gebreken heeft,
last heeft van vocht, lekkage, rook, stank
of ongedierte en hoe hoog de huurprijs is.
Al deze gegevens zijn, van elke woning
in Heerhugowaard, verzameld in het be
gin van de twintigste eeuw.
Een leuk voorbeeld van dit woningonder
zoek is dat van een nog bestaand pand op
Zo is de grootte van elke
woning bekend, evenals het
aantal bewoners en de sa
menstelling van de bewo
ning. Voor de hoeveelheid
licht en frisse lucht was de
inhoud van elk vertrek van
belang en het aantal aanwe
zige vensters, hetzij vast,
hetzij beweegbaar. Ook het
aantal slaapplaatsen per
vertrek en de afscheiding
van deze slaapplaatsen was
interessant. En niet te ver-
Lou Guse en Jan de Vries
De woning Middenweg
88 staat er nog steeds
