mm
werd immers dit stuk van het 'moederland'
los gesneden en ontstond een zelfstandig
poldertje, slechts 42 ha groot. Op de teke
ning op pagina 8 is de loop van de ring
vaart en die van de polderkade te zien. Bij
de ringvaart stond slechts een viertal hui
zen in deze minipolder. Behalve deze wo
ningen bevond zich op een hoog gelegen
erf aan de oostkant van de Zsp een mar
kante boerderij, vroeger, naar men zegt,
het Hasselaarshuis genoemd. Een foto uit
1979 van deze boerderij stond vorig jaar
op de nieuwjaarskaart van de Stichting
Historisch Heerhugowaard. Ook hadden
ze in de Zsp ooit een eigen molen; latei
konden ze het teveel aan water lozen op
de polder Heerhugowaard.
De Zsp moet voor natuurliefhebbers een
dorado zijn geweest. De herinneringen uit
mijn jeugd aan dit oude land zijn althans
bijzonder nostalgisch. Wat de flora betreft
denk ik terug aan een groot stuk rietland
gelegen aan de zuidkant van de
Hasselaarsweg dat in de loop van het
voorjaar volstond met koekoeksbloemen.
Dan bloeide ook het fluitekruid waarop
het wemelde van de rode kevertjes (rode
smalbok weet ik nu). In de sloten zat
zeelt, snoek, karper, paling en volop wit-
vis. Langs en tussen het riet zag je water
hoentjes, koeten, karekieten en wilde een
den. Ja, er was veel water, ook grote stuk
ken zoals de 'polderwoid'. Er was veel wa
ter in verhouding met de oppervlakte be-
teelbare grond. Dat kon beterdus rees
ook hier wel eens de vraag: zou ook hier
een herverkaveling geen goed idee zijn?
Liever minder water en meer land. En lie-
ver niet meer varen, maar rijden! Geen
vaarpolder dus, maar een rijpolder. Dat
was wat men toen wilde. Was in de 30er
jaren niet een gloednieuwe polder bij
Wieringen gereed gekomen? Zoiets wilde
de tuinders hier ook wel!
Zo kwam men tot overleg met het provin
ciale bestuur. In Haarlem zagen ze trou
wens ook wel iets in die plannen. De
overheid stelde immers in die jaren geld
beschikbaar voor projecten die arbeid met
zich mee brachten voor werklozen. Die
waren er in die tijd maar al te veel.
Werkverschaffing was toen een taak van
de overheid geworden. Welnu, herverka
veling van het land in oude polders met
een ouderwetse verkaveling mocht zeker
aangemerkt worden als een zinvolle be
nutting van een ongewenst arbeidsover-
schot, ondanks dat er geld bij moest.
Hoe dan ook, uiteindelijk kwam men in
Zuid-Scharwoude tot een belangrijk be
sluit: men ging met overheidssteun werk
verschaffen aan werklozen door ze in te
zetten bij de verkaveling van de Zsp. De
uitvoering van deze hei-verkaveling was
uiteindelijk bedoeld om voor de boeren
en tuinders mogelijkheden te scheppen
voor een doelmatige bedrijfsvoering, dus
om te komen tot een agrarische productie
met minder arbeid en lagere kosten. Met
dit doel voor ogen werd in die jaren een
begin gemaakt met wat later op tal van
plaatsen op het 'oude land' zou gebeuren:
hei-verkaveling. Verkavelen betekent let
terlijk: kavels maken ofwel: grond voor
akkers en weiland in gepaste stukken ver
delen. Hoe groot dan wel? Een goeie
vraag!
In de zogenoemde vaarpolders had men
tot voor kort op nog veel plaatsen in het
waterrijke, laaggelegen West-Nederland te
maken met een soort middeleeuwse ver
kaveling. De vaak veenrijke grond werd
eertijds ontwaterd en in zo goed mogelijk
bereikbare kavels verdeeld door het gra
ven van weteringen, vaarten en sloten.
Deze percelen werden, vooral in de tuin
bouwgebieden betrekkelijk klein en smal
gehouden om de afstand naar schuit of
praam niet al te groot te maken. Alle ge
oogste producten moesten immers met
mankracht daarnaar deze vaartuigen wor-
Het Hasselaarshiris
