23.
Moeilijke tijden
In 1946 neemt volontair C.J. Vertegaal het
commando over van de toenmalige pen
sioengerechtigde directeur Th. van der
Meer. De fabriek maakt in die dagen
moeilijke tijden door. Er wordt in 1945 zo
weinig melk bij 'Excelsior' aangevoerd
dat het bestuur besluit om de fabriek op te
heffen. De oorzaak van de geringe melk-
aanvoer is dat de boeren elders meer uit
betaald krijgen voor hun melk. Het op-
heffingsvoorstel haalt het echter niet in de
ledenvergadering. De nieuwe directeur
krijgt een kans, al zijn de omstandigheden
niet ideaal. De fabriek is weliswaar schul
denvrij, maar de melk gaat de Waard uit
in plaats van naar de eigen fabriek.
Schaalvergroting
Het geluk helpt een handje.
'Excelsior' heeft altijd veel kaas
gemaakt. Voor de afzet daarvan is
de fabriek, samen met een groot
aantal zusterfabrieken, lid van
een verkooporganisatie. Met de
toenemende vraag naar kaas gaat
menig zuivelfabriekje, in plaats
van via de verkooporganisatie,
zelf kaas verkopen. 'Excelsior
niet'. Zij blijft de organisatie
trouw met als gevolg dat, toen
het verkoopbureau plotseling veel
kaas naar Frankrijk exporteert, de
enkele getrouwen goed zitten.
Nu de zaken goed gaan, betaalt
'Excelsior' meer voor de melk. Daardoor
krijgt zij nieuwe leden en dus meer melk.
Uitbreiding van personeel volgt. Dat bete
kent woningbouw. Er worden twee be
drijfswoningen tegenover de fabriek voor
het personeel gebouwd. Later nog vier.
Om er een moderne zuivelfabriek van te
maken volgen van 1949 tot 1957 ingrij
pende verbouwingen van het oude pand.
De Heerhugowaardse zuivel bloeit, maar
om het hoofd boven water te houden,
moet ze toch mee in de schaalvergroting.
Er volgt een onvermijdelijke fusie. In ja
nuari 1962 wordt 'Excelsior' onderdeel
van de C.Z. Aurora in Opmeer. Als zelf
standig bedrijf bestaat Excelsior niet
meer.
Laatste melkaanvoer
Bijna twintig jaar heeft de Waardse zui
velindustrie verder kunnen draaien. Dan
is de rek er definitief uit. Om kosten te
besparen, lijkt het de zuivelcoöperatie VC
Noord-Holland beter 'Excelsior' te sluiten
in plaats van haar vestiging in Opmeer. In
Heerhugowaard moeten veertig werkne
mers worden overgeplaatst. Sluiting van
Opmeer zou betekenen dat er meer dan
honderd overplaatsingen nodig zijn.
Het is niet de eerste keer dat er een slui
tingsdreiging is bij 'Excelsior'. Sinds
1965 is dat maar liefst dertien keer voor
gekomen. Elke keer blijkt het loos alarm,
maar in 1980 is het toch zover.
Donderdagmiddag 8 januari 1981 wordt
de laatste melk aangevoerd. Zaterdag erop
zwijgen de machines voorgoed.
De kaaswagen met Jan
en Marie Wever met een
vracht voor de kaas
markt in Alkmaar. Het
wagenpark van
Excelsior stond aan de
andere kant van de
spoorlijn achter het sta
tionskoffiehuis (rechts),
later de bloemkwekerij
van Komen. Hier is nu
de toegang naar de
sportterreinen van De
Vork. Foto plm. 1920.
Directeur van
Excelsior, dhr. Th. H.
v.d. Meer met zijn
vrouw en zoon, voor
zijn woning in de bloe
men gezet wegens zijn
25-jarig jubileum in
1937.
