doen dan alleen zieke mensen die beter
willen worden. Net als in buurgemeenten
Noord-Scharwoude en Oudkarspel worden
plattelandsartsen gelokt met een gemeen
telijke dokterswoning en met een financië
le gemeentelijke ondersteuning.
Geen vetpot
Een vetpot is het niet om gemeentearts te
zijn. Dokter Twisk weet dat zijn gemeen
telijke salaris in 1953 twaalfhonderd gul
den per jaar is, terwijl de huur van de dok
terswoning achthonderd gulden is. Van dat
bedrag kan het huis niet erg goed worden
onderhouden. Bij een hevige regenbui
moeten alle pannen en emmers tevoor
schijn worden gehaald omdat het dak op
dertien plaatsen lekt. Twisk koopt het huis
twee jaar na zijn benoeming voor
fl. 21.000,-; nu een erg laag bedrag.
"Maar dat was destijds wel veel geld. Ik
kon maar een hypotheek krijgen van tien
duizend gulden," zegt de huisarts in ruste.
Markant doktershuis
Dokter Post betrekt in 1892 de markante
dokterswoning aan de Middenweg 196.
Bouwkosten destijds: zesduizend
Nederlandse guldens. Elet huis wordt door
een Heerhugowaards aannemersbedrijf ge
bouwd. De naam van deze aannemer kent
dokter Twisk niet. Opzichter is Kees
Poland, een telg van de bekende familie
van molenbouwers. Elet huis oogt voor
naam en spreekt tot de verbeelding van
velen. Er zijn zelfs ansichtkaarten van ge
maakt. Mevrouw G. Naber-Groot ontdekt
enige jaren geleden in Utrecht op een
stalletje een oude ansichtkaart met daarop
de Heerhugowaardse dokterswoning. De
achterkant is beschreven door mevrouw
Post en de geadresseerde is 'mejuffrouw'
Poland te Akersloot. Op de ansichtkaart is
een postzegel van 2fi cent.
Elders in dit artikel besteden we aandacht
aan de gezondheidstoestand rond 1900.
Volgens dokter Twisk is die rond de
eeuwwisseling ronduit matig.
"Een blindedarmoperatie kon een arts met
succes afronden, maar toen in 1917 de
Spaanse griep als epidemie rondging, za
ten de artsen met hun handen in het haar.
Antibiotica moesten namelijk nog worden
uitgevonden", aldus dokter Twisk.
Verzuilde praktijken
Pas na de Tweede Wereldoorlog neemt de
medische kennis snel toe. Vooral dankzij
antibiotica en de verbeterde röntgen-
diagnostiek.
In Heerhugowaard ontstaat rond 1925 een
verschijnsel dat niet uniek is: het geloof
gaat een rol spelen bij de artsenkeuze. De
praktijk van Post en zijn opvolgers had
een katholieke signatuur; de nieuwe huis
arts Zwarteveen die rond 1925 aantrad,
ligt goed in de markt bij andersdenken
den. Na Zwarteveen - hij wordt later
hoofd van de medische dienst van de
Nederlandse Spoorwegen - worden J.R.
Buirma en A.F. Meijer (in 1960) zijn op
volgers. Dokter M.H.A.T. Salden is de
laatste arts in de lijn van dokter
Zwarteveen.
Derde stroming
In 1968 treedt de derde stroming huisart
sen aan in Heerhugowaard, in de persoon
van dokter F.M. Zwaan. Een jaar daar
voor opent apotheker Van 't Spijker zijn
apotheek. Tot dusver hadden de huisart
sen een z.g. doktersapotheek. Vaak een
extra belasting van de arts en zijn echtge
note naast de 'nacht en ontij'-baan.
Door de explosieve groei van
Heerhugowaard in de jaren zeventig ont
staat er een autonoom groeiproces in het
huisartsenbestand. De huisartsen B. van
Zelfs ansichtkaarten be
staan van het dokters
huis. Mevrouw G.
Naber-Groot ontdekt
enige jaren geleden in
Utrecht op een stalletje
deze oude ansichtkaart
met daarop de
Heerhugowaardse dok
terswoning. De achter
kant is beschreven door
mevrouw Post en de ge
adresseerde is 'mejuf
frouw' Poland te
Akersloot.
■lid H
