Hooibroei -Frans Spaan -
Nog wat hooi-wetenswaardigheden
1964 -halfjuni - zondagmiddag - kwart
over een
De telefoon gaat, de buren: "Kunnen jullie
direct komen en neem wat extra hooivorken
mee. De kapberg moet leeg, de brandweer is
er al, er komt rook uit de onderkant van de
hooiberg."
Met zeventien man halen we de kapberg leeg;
met drie man boven afgooien en de rest zet
20 meter verder een nieuwe klamp. Tot op
een meter van de grond gaat het goed, maar
dan wordt het hooi donker tot zwart.
"Stoppen", zegt de brandweercommandant,
"en spuiten
Met een paar wagens wordt het natte hooi in
het land gebracht en omwijd gegooid. Met
wat geluk en droog weer kan er nog wat van
gered worden. Na drie men hard werken is de
klus geklaard. Gelukkig stond het hooi in de
kapberg buiten en niet in een stolpboerderij;
in dat geval was het echt linke soep geweest.
Veel boerderijen zijn hierdoor afgebrand.
Vanuit de gemeenten en de "Verzekerings
Mij." werd er intensief gepeild, en veel
boeren hadden ook zelf een peilijzer, maar
desondanks..!!
Door de verandering van de oogstmethoden,
hooiruiters, ventilatoren, persen, rijkuilen en
grote pakkenpersen is dit broeirisico danig
ingeperkt. Het geduld datje als boer moest
hebben om je hooioogst binnen te halen, als
het grasgewas haar vocht voldoende had
afgegeven, werd wel eens danig op de proef
gesteld; het aantal droge en zonnige dagen
was hierin bepalend. Maar bij te vroeg
binnenhalen van het hooi ging het vaak goed
mis...
Het hooi opslaan in de berg
Vroeger met de hand en gavel, later met een
grijper of een "lopende band" werd het hooi in
de berg gebracht. Nog later werd de blazer
gebruikt. De lopende band om het hooi naar de
hooizolder of in de berg te werken heet
officieel transporteur. In de berg werd het
gelijkmatig uitgelegd en in lagen aangestampt.
Daarbij werd de kap steeds hoger gebracht.
Zit het hooi uiteindelijk in de berg dan komt de
kans op hooibroei. De geur die dan ontstaat
verraadt dit proces. Al in de 17e eeuw kende
men de hooiroede, een ijzeren staaf van drie tot
vier meter, die men in de berg stak, en er na een
uur weer werd uitgehaald. Men kon aan het
ijzer dan de temperatuur voelen.
Het hooi opslaan in een kuil (kuilgras)
Wijdverspreid is de gewoonte om een
ondiepe kuil te graven, het hooi hier in op te
stapelen, en er dan landbouwplastic over te
leggen, verzwaard met aarde of autobanden.
Hooibroei
Boeren die nog een hooiberg hebben, zijn
verplicht om temperatuur-metingen te laten
verrichten, om te voorkomen dat de
boerderij door hooibroei in vlammen opgaat.
De temperatuur kan in het hooi oplopen tot
meer dan 90 graden. Veel boeren hebben
echter de hooiberg verruild voor grasbalen
in plastic.
12
Samenstelling bestuur
Voorzitter:
J. Swart
Roode leeuw 6
1871 AZ Schoorl
tel. 072 - 509 43 35
Vice-voorzitter
J. de Vries
C. Huygensstraat 23
1702 EV Heerhugowaard
tel. 072-571 50 19
Secretaris:
E. Havik
Noord Schermerdijk 14
1842 EL Oterleek
tel. 072-502 13 58
Penningmeester:
M.J. Kuiper
Omring 75
1702 NC Heerhugowaard
tel. 072-571 23 97
Leden:
T.M. Kuenen - Kuipers
Diepsmeer 10
1705 BG Heerhugowaard
tel. 072-571 29 45
M.A.M. Zuurbier - Strooper
Jan Glijnisweg 71
1702 PA Heerhugowaard - 't Kruis
tel. 072-571 79 31
W.M. Strooper
van Wijngaardenstraat 28
1701 CD Heerhugowaard
tel. 072 - 574 68 28
Redaktie en vormgeving
De Overhaal
M.A.M. Zuurbier - Strooper
Jan Glijnisweg 71
1702 PA Heerhugowaard - 't Kruis
072-571 79 31
R. Estoppey
Dorpsstraat 41
1842 GS Oterleek
tel. 072 -571 32 93
E-mail: r.estoppey@quicknet.nl
Aanmelding nieuwe leden
Een nieuw lid voor de Vereniging van Vrienden kan
worden aangemeld bij mevr. Havik,
Noord-Schermerdijk 14, 1842 GL Oterleek
tel. 072 -502 13 58
De jaarlijkse contributie bedraagt minimaal 7,-
Het nieuwe lid ontvangt zo spoedig mogelijk een
informatiebrief, een acceptgiro en de laatste
nieuwsbrief De Overhaal die 2x per jaar verschijnt
Giften
Ook éénmalige giften zijn uiteraard heel welkom! U
kunt uw bijdrage overmaken op bankrekening
32 69 03 267. Rabobank Heerhugowaard
Te koop in het museum
Boeken
"Groot-Geestmerambacht, een waterschapskroniek".
W.E. Goelema
Prijs: 5,70
"Iemand uit Noord-Holland, Wouter Sluis 1827
1891". GKöhne
prijs: 11,50
"Verborgen verleden", 13 eeuwen streekhistorie
rondom het kerkplein. H. Komen
Prijs: 6,80
'"t Is me een feest weest", jubileumweek 8-16
september 1979. J. Tamis
prijs: 11,50
"Veenhuizen van vroeger, een oud dorp in jong
Heerhugowaard". Ed Dekker
prijs: €20,50
Heerhugowaard 1945-1995
prijs: 17,00
Droge voeten op vrije grond. H. Komen
prijs: 25,00
Heerhugowaard zo was het, prentbriefkaartenbundel
J. de Vries
prijs: 6,00
Munten
Geslagen t.g.v. het 350-jarig bestaan van
Heerhugowaard
Zilver 18,-, cupro 4,50,- per stuk.
Diversen
Diverse landkaarten 4,50,- per stuk. Ansichtkaarten
0,20 en molenkaart 0,60 per stuk.
Programmaboekjes 300-jarig bestaan 1,15