"Kleur en Plastiek"
Vroeger, in de tijd dat ik nog kamerbewoner
was, hing er bij mij altijd een schaakbord aan
de wand. Was dat omdat ik dat ding geregeld
nodig had? Dat oiet, het hing er eigenlijk meer
voor de sier. Dat geblokte vlak binnen de
vierkante lijst vond ik gewoon decoratief. Er
moeten meer mensen zijn die worden geboeid
door zo'n ritmisch patroon; vroeger al. Je ziet
dat b.v. aan de zwarl-witte tegelvloeren in de
patriciërs hui zen op schilderijen uit de l?e
eeuw. In onze tijd kom je bij modern tegelwerk
ook kleurige patronen tegen die er, zo gezegd,
geometrisch (=meetkundig) uitzien.
Deze afwisseling van kleuren ziet men ook
steeds vaker in de hedendaagse architectuur
o.a. in de vorm van grote kleurvlakken op
flatgebouwen, moderne kantoren of zelfs
fabrieken. Kleuren kunnen immers de
eentonigheid doorbreken bij gebouwen die b.v.
overal dezelfde steenkleur, raampartijen,
balkons e.d. hebben of 'vlakke' gevels
bezitten. Bouwwerken waarbij in de gevels de
nodige inspringende of naar voren komende
gedeelten zitten, zijn minder op verfraaiing
door kleur aangewezen. Door de werking van
licht en schaduw ontstaat vanzelf, zij het op een
andere manier, de nodige afwisseling (of
ritmiek) in het aanzicht. Deze ritmiek komt dus
voort uit de variaties in de buitenkant,
ruimtelijke vorm van het gebouw, kortom de
plastiek.
In de moderne architectuur zoekt men de
verfraaiing van gebouwen dus, in tegenstelling
met wat vroeger in de bouw gebruikelijk was,
veel meer in kleur en plastiek. Daarnaast gaat
het ook nog om een harmonieuze
rangschikking van de evt. bouwvolumes, de
'blokken' waaruit moderne gebouwen kunnen
bestaan, m.a.w. om de compositie. De
algemene indruk die het totale aanzi cht van een
bouwwerk uiteindelijk maakt, geeft
gewoonlijk nauwelijks een beeld van het doel
waarvoor het is gebouwd. Je kunt er haast
niet uit
opmaken of het gebouw als kantoor, school,
fabriek ofwoonflal in gebruik is. Het gebouw is
bijna een abstract kunstwerk geworden!
Om het nu over dc hierboven genoemde
expositie te hebben: de vormen van de
kunstwerken die ik in de Vriendenkamer laat
zien, berusten voor een deel op de principes
zoals die in de hierboven geschetste
bouwwereld opgeld doen. Het zijn dan ook
(voor een deel) 'bouwsels' die zodanig zijn
vorm gegeven dat ze kunnen worden gezien als
'moderne-bouw-in-hct-klein'. Dus sterk
geometrisch (met passer en liniaal) bepaald,
echter met als belangrijkste kenmerken: een
afgewogen compositie, helder, harmonisch en
vlak van kleur en een markante plastiek. Al
deze drie kwaliteiten komen het best tot hun
recht bij een goede belichting. Bij het bekijken
van mijn werk zal men verder snel merken dat
in de vormgeving van mijn werkstukken de
'oervormen' van de meetkunde namelijk het
vierkant, de gelijkzijdige driehoek en de
regelmatige zeshoek, gemakkelijk terug te
vinden zijn.
Toch worden niet alle dingen in de expositie
overheerst door de rechte lijn. Wiskundige
vormen zijn immers ook terug te vinden in
gebogen en vloeiende vormen zoals we die
vooral zi en in de levende natuur en ook bij
een aantal geëxposeerde objecten.
In de natuur mogen we dan nauwelijks
kaarsrechte lijnen en zuivere cirkels
tegenkomen, in de bouw van levensvormen zit
ook systeem en doelmatigheid. De natuur
overtreft zelfs in ruime mate alle door mensen
bedachte bouwtechnieken. Dit heb ik willen
uitbeelden in o.a. de drieslakvormen' die op de
expositie te zien zijn. Deze laten een soort
'platte spiraal' zien die een echte oervorm is;
een levensvorm die al honderden miljoenen
jaren, vrijwel onveranderd, bestaat. Het
geometrisch bouwpatroon daarvan is mooi te
zien in het wandtableauHexagonade
Ja, de natuur is in haar vormen-arsenaal
onuitputtelijk. In mijn expositie zijn daarvan
nog een paar andere interessante voorbeelden
te zien. Wist u overigens dat honingbijen ook
aan wiskunde doen? Deze insecten bouwen
(zonder vooropleiding) gezamenlijk reeksen
onberispelijke, zeshoekige voorraadcellen (z.g.
raten) voor de honingopslag. Daaraan herinnert
het wandstuk 'Binnenwerk'. Deze uitbeelding
staat weer in verband met een
plastische grondvorm n.l. het ruitentwaalfvlak.
Deze unieke vorm heb ik toegepast in de
werkstukken 'Clicking Cluster' en 'Punica
Pile'. Deze namen en andere aspecten van de
kunstwerken vragen wellicht voor tal van
bezoekers enige nadere uitleg. Als u mij op de
expositie tegenkomt, wil ik u die gaarne geven,
maar uiteraard zal de bezoeker meestal op
zichzelf aangewezen zijn. Desondanks zal het,
hoop ik, zeer wel mogelijk zijn genoegen te
scheppen in deze kunst, door die rustig te
bekijken en ook een welwillend oog te lenen
aan de compositie, de kleuren en de plastiek
van de diverse hangende en staande objecten.
Naar slechts enkele daarvan heb ik hierboven
verwezen. Dat hoeft denk ik geen bezwaar te
zijn. Er moet immers ook het nodige te raden of
te ontdekken overblijven! Ik wens u bij
voorbaat veel genoegen.
Ton Schotten
5
Expositie in de Vriendenkamer van het werk van Ton Schotten
Ton Schotten
4
- Hexagonade -