Brievengaarders en bestelhuizen Geschiedenis van de posterijen in Heerhugowaard Na de drooglegging, in 1631, van de polder Heerhugowaard, toendertijd nog genoemd "Heer Huyger Waert", heeft het ruim twéé eeuwen geduurd, voordat kon worden gesproken van een wat florissanter bestaan. Wat de flora betreft, alles wat er eigenlijk groeien moest, wilde niet, wel natuurlijk planten als hoefblad, hermoes, stekelen en andere soorten onkruid. Deze polder werd dan ook wel daarom stinkert- of netelpolder genoemd. De postverzorging vond plaats vanuit Alkmaar. Pas in 1859 werd in Heer-hugo waard een bestelhuis gevestigd. De heer J.J. Anslijn werd tot bestelhuis-houder benoemd. Hij verdiende per jaar de somma van f 50,-. In 1866 diende hij een verzoek in voor salarisverhoging en de minister beschikte hierop welwillend, en gaf hem met ingang van 10 juli 1866 een verhoging van f 10,- per jaar. Echter ook toen al waren er mensen die niet zo goed van andermans spullen konden afblijven. De postbesteller P.S. uit Hensbroek, die o.a. tot taak had brieven van Hensbroek naar Heerhugowaard te brengen, ontving een keer een brief bestemd voor Texel, met een bijgevoegd bedrag van f5,56. Deze brief en het geld hield hij achter. Na een klacht van de afzender heeft de directie van het Postkantoor Alkmaar deze besteller aangemaand, waarna hij de brief met het geld heeft teruggegeven. Er volgde ontslag op staande voet. Ook toen al loonde de misdaad niet. De Middenweg, die tot dan toe een zandpad was en als het ware de polder in de lengterichting doorkliefde, werd in 1865 geheel bestraat. Tevens werd de spoorlijn naar Den Helder aangelegd. De polder beleeft in deze periode een economische opbloei, mede onder invloed van het gebruik van kunstmest. Op 1 januari 1870 werd er een hulppostkantoor gevestigd, ter vervanging van het bestelhuis. Voor dit hulppostkantoor werd op 27 december 1869 een langstempel uitgereikt. Als brievengaarder op deze post werd de heer P.van Schagen benoemd, voor een salaris van f400,- per jaar, driejaar later werd dat verhoogd tot f 425,-. Zijn dienstverband duurde tot 1 april 1899. Zijn opvolger, F. H. Klaar, hield het in zijn nieuwe baan maar 14 dagen vol. Om duistere redenen werd zijn benoeming weer ingetrokken. Vervolgens werd een advertentie geplaatst voor een nieuwe brievengaarder. Hierin stond o.a.: De brievengaarder is vrij van bestelling. Geen telefoon. De brievengaarder is subontvanger, Woning f. 125,-per jaar. Salaris f. 500,-per jaar. Kerken voor Nederlands Hervormden en Rooms Katholieken, benevens evangelisatie lokaal. Gewoon Lager Onderwijs. Landbouw en veeteelt. Bevolking geschikt. En op 1 mei 1899 werd de heer J. Broertjes aangesteld als nieuwe brievengaarder. In 1894 had Heerhugowaard een kleinrondstempel in gebruik. Als plaatsnaam werd H. Hugowaardaangegeven. December 1899 kwam er een nieuw lang stempel, nu zonder streepje tussen Heer en Hugo. Rond 1904 werd het kleinrondstempel vervangen doorgrootrondstempel En op 10 september 1906 werd het eerste rondstempel van Heerhugowaard in gebruik genomen, voorzien van een korte balk. Februari 1907 kwam er een rondstempel bij, en dit stempel is nu met een lange balk. In november 1918 kwam er een hulppost- 6 kantoor bij in Heerhugowaard-Noord. Aan deze nieuwe post werden tevens een rond-, cachet- en langstempel uitgereikt. (De naam Heerhugowaard is nu ook op alle stempels aan elkaar geschreven). Mevrouw Stapel werd tot Postkantoorhoudster benoemd, terwijl haar man als besteller in dienst was. Het al eerder bestaande hulppostkantoor werd nu Heerhugowaard-Zuid genoemd, en kreeg uiteraard ook een nieuw rond-, cachet- en langstempel. In oktober 1953 hield mevrouw Stapel het kantoorhouden in De Noord voor gezien en werd daar opgevolgd door mevrouw Beers- Jongkind, wier man ook als besteller in dienst was. Vanaf 1947 werd de heer F. H. v.d. Linde aangesteld op Heerhugowaard-Zuid en bekleedde deze functie tot hij met maar liefst 48 dienstjaren op 3 mei 1965 met pensioen ging. In 1930 werd het eerste officiële postkantoortje gebouwd; voordien gebeurde alles op dit gebied bij de brievengaarder in huis. Dit pand verscheen op de hoek Middenweg - Sportlaan, groot genoeg voor een directeur en drie bestellers. De opvolger van de heer Broertjes, benoemd in 1899, was Peter de Vries, die deze functie bekleedde tot 1934Na hem was de heer D. Franzen tot het einde van 1946 hier de baas. Het tweede pand van rechts, hoek Sportlaan - Middenweg, deed van 1930 - 1965 dienst als postkantoor. Deze foto dateert van 1947 Het postkantoortje werd verkocht, nadat het 35 jaar als zodanig dienst had gedaan. Indertijd was men begonnen met drie bestellers en nu waren er inmiddels al acht in dienst. En daarom werd de Heer J. Borst postkantoorhouder in een noodgebouw op het Raadhuisplein. Tot november 1966 gebruikte men in Zuid de dubbelringstempels met korte balk, daarna de meer moderne enkelringstempels. 7

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

De Overhaal: historisch magazine Heerhugowaard | 2003 | | pagina 5