Goed gereedschap is het halve werk
Van dhr. J.J. Schilstra ontving de redactie een artikel over gereedschappen, oor
spronkelijk gepubliceerd in "Het Peperhuis", jaargang 1979.
De tekst is van Theo Fruithof, de tekeningen van Michael Wolff.
Onderstaand een gedeelte uit dit artikel dat gaat over handgereedschappen voor
de houtbewerking.
De mens heeft zijn natuurlijke omgeving
steeds gebruikt ten nutte van zichzelf.
Ontelbare bomen hebben hem telkens weer
materiaal geleverd om in zijn steeds
toenemende materiele behoeften te voorzien.
De bewerking van hout kon hij echter niet
met zijn handen alleen. Het was
noodzakelijk om speciale werktuigen te
vervaardigen, die als het ware de
verlengstukken van zijn handen waren. De in
de loop der tijden ontwikkelde
handgereedschappen hebben tot enkele
decennia geleden dienst gedaan, maar zijn
voor een deel vrij abrupt vervangen door
mechanisch aangedreven werktuigen.
Hoe gemakkelijk werd zo'n niet meer
bruikbaar stuk gereedschap weggegooid of
verroest en verrot in een schuurtje
achtergelaten. Hoeveel prachtig gereedschap
uit voorbije eeuwen werd ten tijde van het
gebruik netjes in de olie gehouden en
telkenmale geslepen om aan zijn doel te
beantwoorden. Is er echter moderner
gereedschap voor in de plaats gekomen, dan
heeft het afgedaan en komt slechts zelden in
een museum terecht. (NB in het
Poldermuseum is in de "timmermanswerk
plaats" gelukkig nog heel wat oud
gereedschap te bekijken).
Schaven dienen om de oppervlakte van hout
glad te maken of er enige profiel in aan te
brengen. Gewoonlijk bestaat een schaaf uit
een blok hout (meestal beuken) met daarin
een gleuf voor de schaafbeitel. De
schaafbeitel staat ongeveer onder een hoek
van 45 graden en wordt vastgehouden met
een houten keg.
8
