Bodebus
Gebruiksvoorwerp
en statussymbool
De bodebus van de gemeente Heerhugo-
waard is onderdeel van de vaste kollektie
van het Poldermuseum.
Als beeldmerk van de Stichting Den Huy-
gendijck is hij afgebeeld op het briefpapier
van de stichting.
Maar wat is eigenlijk een bodebus?
De bodebus was vroeger een onderschei
dingsteken dat gedragen werd door bodes
in dienst van bestuurslichamen zoals de
Kamers der Staten Generaal, de Provinciale
Staten, gemeentebesturen, hoogheemraad
schappen en polderbesturen.
De geschiedenis van de bodebus gaat terug
tot in de vroegste middeleeuwen. Bodes die
berichten moesten overbrengen, droegen
deze geschreven en van het zegel van de
opdrachtgever voorziene stukken in een
bus aan de gordel. Vanaf de 15e eeuw werd
aan de bodebus een schildje toegevoegd
met het wapen van de instantie die de bode
vertegenwoordigde. Vanaf die tijd weid de
uitvoering van de bodebus vaak erg kostbaar,
Befaamde sierkunstenaars en zilversmeden
ontwierpen waardevolle exemplaren die
vaak een pronkstuk vormen van musea.
Uitgeleend
In 1992 werd de bodebus van Heerhugo-
waard uitgeleend ten behoeve van de ten
toonstelling "Pronk der waterschappen" in
het Zuiderzeemuseum te Enkhuizen.
In de catalogus van deze tentoonstelling
werd de bodebus als volgt omschreven:
materiaal: zilver
datering: ca. 1700 -1800
kollektie: Stichting Den Huygen Dijck
beschrijving: links en rechts van het ge
schilderde wapen zijn de meermannen
voorgesteld, die elk een overvloedshoom
aan de mond hebben gezet, links komen
korenaren uit de hoom, rechts vruchten.
Onder het wapen bestaat de versiering uit
bladmotieven, waaronder drie kwastvormi-
ge knopjes afhangen.
De bekroning bestaat uit de zeegod Neptu-
nus met drietand, zittend op een schelpwa
gen, die wordt voortgetrokken door twee
paarden.
Achter glas is het wapen van Heerhugo-
waard zichtbaar. Als wapen voor de polder
werd gekozen voor een korenschoof tussen
twee naar elkaar toegewende reigers op een
grasgrond.
Symboliek
In zijn boek "De geschiedenis van de Huy-
genwaert" geeft de historicus JJ. Schilstra
aan dat in het wapen de situatie voor en na
de bedijking symbolisch werd weergege
ven: de reigers en het graan staan voor
resp. visvangst en landbouw/veeteelt. Een
in hout gestoken model, een schoorsteen
stuk, heeft in de hal van het Poldermuseum
een plaats gekregen.
bodebus
4