Het
100
jaar geleden
Jan Marsman jr.
November 2022
61
Met welk nieuws haalde Langedijk de regionale en soms
nationale dagbladen?
Ook dit jaar heb ik een greep hieruit gedaan.
Armoede
Voor de tuinbouwers in Langedijk bracht 1922 een flinke
verandering na het mooie jaar 1921 met hoge omzetten.
Voor bijna alle producten waren de prijzen een stuk lager.
Veel tuinders bewaarden hun producten zo lang mogelijk
in de hoop dat de prijzen aan de veiling beter zouden
worden, maar tevergeefs, de prijzen bleven steeds laag.
Als gevolg van deze lage prijzen moesten veel tuinders
hun arbeider(s) ontslaan. Op 23 december meldt de Scha-
ger Courant dat enkele tuinbouwarbeiders naar Frank
rijk zijn vertrokken om daar in de door de Eerste Wereld
oorlog verwoeste streken te gaan werken. Niet alleen de
tuinbouwers en tuinbouwarbeiders hadden het moeilijk,
ook andere arbeiders. Zo werden bij de houtzagerij van
Eecen de lonen verlaagd met 5 tot 10 procent.
Veilingen
De vereniging "De Tuinbouw" heeft bij de Gebrs. Engel
in Broek op Langedijk 875 aardappelmanden besteld. In
verband met rondhangende jeugd wordt geopperd de
veiling door middel van een hek af te sluiten.
In Broek op Langedijk werd een tentoonstelling gehou
den over plantenziekten in de tuinbouw.
Onderwijs
In de gemeenteraad van Noord-Scharwoude is veel te
doen over het verzoek om een tweede RK-school te mo
gen bouwen. Diverse gemeenteraadsleden zijn tegen,
De openbare school in Noord-Scharwoude kreeg nieuwe
schoolbanken. En de schoolkinderen van de openbare la
gere school in Broek op Langedijk hebben plotseling een
langere vakantie.
De Nederlandse bevolking groeit in juni 1922 tot 7 mil
joen inwoners. Op 5 juli zijn de verkiezingen voor een
nieuwe Tweede Kamer, voor het eerst kunnen vrouwen
hun stem uitbrengen. Op 1 april neemt Anton Philips de
leiding over van de door zijn vader en zijn oudere broer
gestichte gloeilampenfabriek Philips Co te Eindhoven.
En de Nederlandse wielrenner Piet Moeskops wordt we
reldkampioen sprint.
Nieuwe Langedijker Courant, 21 februari 1922
- LANGENDTJ1C
Als con typisefi staaltje van de toestanden, ook voor
de arbeiders, vermeiden wc, dat in óén huisgezin, waar
tot nu too 1 personen in loondienst gingen arbeiden,
thans allo werkloos zijn, doordien dc patroons geen
arbeiders moer in dienst houden.
Schager Courant, 28 december 1922
Gas, licht en water
Over het gas waren meerdere klachten, vooral uit de
verst gelegen delen van het gasnet (Sint-Pancras en het
Noordeinde van Oudkarspel). Een deel van de klachten
werd opgelost door de gasbuizen schoon te spoelen van
naftaleen. Hiervoor werd een gespecialiseerde monteur
uit Den Haag ingehuurd.
Ook over het elektrisch waren er klachten, over de kwa
liteit en de prijzen. Hier werd nog geen oplossing voor
gevonden. Maar de meeste aandacht ging in 1922 uit naar
de aanleg van de waterleiding.
De gemeenteraden van de 4 Langedijker gemeentes had
den in 1921 al besloten tot aansluiting op de waterleiding
en de eerste buizen waren eind 1921 al per spoor gearri
veerd op de laadplaats in Noord-Scharwoude. Vooral in
Oudkarspel en in Zuid-Scharwoude was er veel protest.
Men was niet zozeer tegen de aanleg van de waterleiding
op zich, daar had men wel vrede mee. Men was vooral
tegen het verplichte karakter van de aanleg. Verder had
men moeite met de kosten van het waterverbruik en de
hoogte van de kosten van het onderzoek van de kwaliteit
van het regenwater in hun regenwaterbak.
Alle protesten ten spijt ging de aanleg van de waterlei
ding gestaag door.
NOORDSCHARWOUDE.
DE 100e WAGEN.
Men vlagde op het spoortemein. Ter
eere van het feat, dat de 100e wagen
met buigen en materiaal voor de water
leiding' was aangekomen, werd de vlag
geheschen. Moge het waarlijk een na
tionaal belang worden geacht.
Nieuwe Langedijker Courant, 11 maart 1922
Nieuwe Langedijker Courant, 17 augustus 1922
omdat de meeste leerlingen van buiten de gemeente
Noord-Scharwoude komen (Oudkarspel en Zuid-Schar-
woude), maar de kosten wel ten laste van de gemeente
Noord-Scharwoude komen. Het RK schoolbestuur wil de
school zo dicht mogelijk bij de RK-kerk bouwen (dus in
Noord-Scharwoude) en houdt de poot stijf. Enkele raads
leden verzuchten op een gegeven moment “als Langedijk
één was, zou dit probleem er niet zijn”.
O
nieuws van
o
- BROEK OP LANGENDIJK.
Naar men ons mededeelt zal Donderdag en Vrijdag in de
Oos: vleugel van het lokaal van den heer J. de Boer 'n ten
toonstelling gehouden worden van zieke tuinbouwproducten.
Iers schoons zal daar wel niet te zien zijn. Wel iets te Lee-
ren voor elk tuinbouwer. Donderdagmiddag van 36 en Vrij
dag van 10 tot 4 uur is deze tentoonstelling voor elk ta be
zichtigen.
BROEK OP LANGENDIJK.
Hoewel de verschillende ambachtslieden met lofwaaróigen
ijver aan de openb. school werken, kan zij toch nie: op
ti’d klaar komen; daarom is de vacantie mist 8 (lagen -ver
lengd on zal de school dus .-erst op Maandag 28 Augustus
aanvangen.d
