Scharwoude
het gebeurde
1/en erelid royeren,
^uid
in
Hans de Graaf
De onverkoopbare kool gaat naar de koeien
Doorgedraaide aardappels worden op de belt gestort
Jhr. A.L. van Spengler (1885-1957)
November 2021
16
Crisis
Na de beurskrach in 1929 werd de hele wereldeconomie
in een diepe crisis gestort die zo'n 10 jaar zou aanhouden.
Dat deze crisis ook aan de Langedijk niet voorbijging
mag duidelijk zijn. De groente-export die heel belangrijk
was voor de afzet van de Langedijker tuinders stortte in
en de veilingomzet van de veiling van Broek op Lange-
dijk kelderde in die jaren dramatisch.
De tuinders hadden het zwaar en konden het hoofd nau
welijks meer boven water houden. Een in 1932 door de
regering in het leven geroepen steunfonds was lang niet
toereikend. Dat steunfonds voorzag eigenlijk alleen maar
in leningen, die dus ooit als het weer wat beter zou gaan
moesten worden terugbetaald. Op 21 maart 1932, de dag
van de ledenvergadering kwam toevalligerwijs koningin
Wilhelmina zich persoonlijk op de hoogte stellen van de
ramp die zich onder de tuinders voltrok. De koningin be
zocht die dag de Broeker Veiling maar kon ook niet veel
meer doen dan haar medeleven uitspreken.
Was de omzet in 1928 nog 4.198.861,- in 1929 daalde die
al naar 3.724.188,- in 1930 daalde de omzet verder naar
2.523.114,- met als dieptepunt 1933 toen de omzet op
979.981,- bleef steken. De nood onder te tuinders was
hoog omdat de producten vrijwel onverkoopbaar waren
en veelal naar de koeien gingen zoals dat toen heette, dus
als veevoer werd afgevoerd.
Als iemand voor een vereniging bijzondere verdien
sten heeft dan kan die persoon worden benoemd tot
erelid. Dat gebeurt ook vandaag aan de dag nog vrij
regelmatig, dat een erelid wordt geroyeerd zal niet zo
vaak voorkomen.
In Zuid-Scharwoude gebeurde dit in 1932. De leden van
tuinbouwvereniging De Toekoms stemden voor een
voorstel van mijn grootvader Pieter de Geus Jz. (1897
1996) om burgemeester jhr. A.L. van Spengler (1885
1957) te royeren als erelid van de vereniging. In die tijd
was het redelijk gebruikelijk dat een burgemeester tot
erelid of erevoorzitter werd benoemd, dat vond men
indertijd eervol, meestal stond daar geen speciale ver
dienste tegenover. Wat de reden van het royement was
en hoe het besluit werd genomen zal ik in dit artikel
beschrijven maar eerst is het nodig om de context van
het een en ander te schetsen.
o
