I
Pieter Ootger
verwantschappen
en cnJkclc
binnen
^angcc
.en
Jkcr
CFlCH
Jaap Plakman
Ik ben me wel bewust van het feit dat onze Stichting geen
orgaan is voor genealogisch onderzoek. Daarom wil ik
het hier ook niet hebben over de "Genealogie van Pie
ter Ootgers", maar deze wel gebruiken om de verwant
schappen van deze familie met enkele andere families te
laten uitkomen op een aantal nazaten die actief zijn voor
onze Stichting. Ik kwam deze familiebanden lang gele
den al eens op het spoor door lezing van het boek "Stam
boek van de familie Ootjers" (1525-1984), samengesteld
door Dirk H. Floorijp en Ronald Ootjers.
De reden om dat boek na
te pluizen rees bij mij na
dat Alie Dirkmaat-Ootjers
(mijn oude kleuterschool
juf) me er op attent had
gemaakt dat wij verre fa
milieleden waren. De le
zing van genoemd boek
was als een ontdekkings
reis voor me aangezien ik
telkens weer stuitte op
verwantschappen met
genealogische gegevens
van families die ik uit an
dere bronnen in bezit
had.
In onderstaande maak ik
overigens maar gebruik
van een zeer beperkt ge
deelte van de informatie
in het boek, de omvang
van de familie Ootjers is
vele malen uitgebreider
dan hier vermeld.
Grieve
Aatje
Hesman
-1772
Pieter Ootgers
De naam Pieter Ootgers
zal niet direct een belletje
bij u laten rinkelen als die
van een bekende Lange-
dijker uit vroeger tijden.
Toch was deze familie
Ootgers, later Ootjers,
eeuwen lang een van de
in bestuurlijk opzicht
meest toonaangevende
families in Noord-Schar-
woude. Vanaf genoemde
Pieter tot ver in de negen-
tiende eeuw komen we hen tegen als schepenen, schout,
weesmeester, diaken, kerkvoogd, ouderling e.a. Ook de
vele financiële transacties in de notariële archieven uit
die tijd geven blijk van een gefortuneerde familie.
Uitgangspunt is het geneagram van Pieter Ootgers, waar
van hiernaast het eerste gedeelte staat.
Het lijkt er hier op dat gedurende generaties slechts tel
kens één kind telkens voor nageslacht zorgt. Dat is niet
het geval, maar dat ligt hem in de beperking die ik me
voor dit artikel opleg. Gemiddeld genomen werden er
bijna 4 kinderen per generatie geboren. De kindersterf
te in die tijd in aanmerking genomen lijkt dat voor die
tijd wat weinig en suggereert dat deze mensen in "goede
doen" zich betrekkelijk weinig zorgen hoefden te maken
voor een onbezorgde oude dag. Ik heb hiernaast slechts
alleen de nakomelingen van Pieter Ootgers vermeld om
de stamreeks in beeld te brengen.
Opvallend in deze reeks is het gebruik van patroniemen.
Bijna alle genoemde personen zijn in Noord-Scharwou-
de geboren en er ook gestorven. Noord-Scharwoude zal
in deze periode nog een kleine boerengemeenschap zijn
geweest waarin het gebruik van patroniemen zal hebben
volstaan om in het maatschappelijk verkeer duidelijk te
maken wie ermee werd bedoeld. Ter verduidelijking een
patroniem is (meestal) de tweede naam afgeleid van de
voornaam van de vader. De vader van Pieter Ootgers zal
"Ootger" hebben geheten.
Niet zozeer uit de hiernaast staande stamreeks, maar wel
uit de bijbehorende gegevens van de kinderen blijkt dat
vernoeming naar ouders of grootouders gewoon was. En
het lijkt er wel op dat het aantal toegepaste namen binnen
een gemeenschap beperkt was.
Zo zullen er in de kleine gemeenschap waarschijnlijk
velen de naam Pietersz. of Jansz. hebben gedragen en
geen familie van elkaar zijn geweest. In dat geval lijkt het
gebruik van patroniemen niet meer toereikend en werd
overgegaan tot het gebruik van uiterlijke kenmerken:
"Lange Jan" of "Dikke Piet" en andere.
AFBEELDING 1
De vernoeming van kinderen ging zover dat eerder gege
ven namen aan jong gestorven kinderen soms vele malen
opnieuw weer werden gegeven aan volgende kinderen.
Ook bij onderzoek in de kerkelijke geboorteregisters van
de lokale dorpen blijkt hoe gering de variatie in voorna
men in die tijd was.
November 2020
Pieter
Ootgers
±1525-<1598
S
Nestje
Carnebdr.
±1535->1605
13
<1630
Jan
Nestje
Ootgers
Ariervs
±1630->1640
<1612
Ootjer
Jansz.
Vlaerding
1613-1676
±1613-<1645
±1633
Pieter
Maengen
Oofers
Boer
±1640-1682
-<1671
1660
Aarjen
T rijn
Oofers
Barcelmies
±1660-±1717
-1637
±1679
Pieter
Grïeje
Ootjers
Ttiysz
1630-1733
±1630-1716
<1702
Aaijen
Ootjers
1712-±1776
13
"13
1740
47
