Gemeenschappelijk Gasbedijf Noord-Scharwoude
Na de opening ging, voor zover het leidingstelsel reikte,
de gasleverantie van start. Het liep zo goed dat er in 1910
maar liefst 350.000 m3 gas aan de klanten werd geleverd,
ook financieel liep het uitstekend zodat in dat jaar de
gemeente Oudkarspel met 3000 gulden al kon worden
gecompenseerd voor de opheffing van de acetyleen-
fabriek.
Een opname van de bouw tussen augustus en december 1909
Een hele verbetering
De afnemers waren zeer te spreken over het gas, de ver
lichting was goed en ook koken op gas was een hele ver
betering ten opzichte van de tot dan toe gebruikte petro
leumstellen en vuurduvels. Dit nieuws bereikte al snel de
buurgemeente Sint Pancras die een uitnodiging had ge
kregen zich aan te sluiten bij de Electrische Centrale van
West Friesland. Dit aanbod ging de draagkracht van Sint
Pancras ver te boven. Vandaar dat het gemeentebestuur
van Sint Pancras informeerde naar de mogelijkheden en
de condities om zich aan te sluiten bij de Langedijker gas
fabriek.
Over 1910 werd al een winst behaald van 8.500 gulden
een deel van de winst vloeide in de kas van de gasfabriek
maar de gedachte was dat de deelnemende gemeentes
hier ook in zouden moeten delen. Het salaris van de di
recteur kon omhoog, in 1910 kreeg hij 1200 gulden en in
1911 werd dit 1400 gulden met daarna jaarlijks een verho
ging van 50 gulden. Ook de afnemers werden niet verge
ten en de gasprijs per m3 ging omlaag naar 8 cent.
De gasproductie steeg ook snel: in 1911 werd er 400.000
m3 afgeleverd en in 1912 was dit al 480.000 m3. De capa
citeit van de fabriek was maximaal 500.000 m3. Met de
mogelijke deelname van Sint Pancras was het noodzaak
om de gasfabriek in capaciteit uit te breiden. Deze uit
breiding zou 30.000 moeten kosten, dus per gemeente
7.500.
De uitbreiding van 1912 in uitvoering, er werd onder
andere een tweede gashouder gebouwd
Sint Pancras wil ook gas afnemen
Voor de deelneming van Sint Pancras was door de di
recteur een concept-contract opgesteld. Dat ging uit van
een deelname van tenminste 30 jaar en een gegarandeer
de afname van 36.000 m3 op jaarbasis en een opslag van
1 cent per m3 gas op de prijs die de Langedijker afnemers
betaalden. Voor het buizenstelsel en de aansluitingen in
Sint Pancras werd 20.000 begroot dus moesten de vier
gemeentes elk 5000 ophoesten.
Met ingang van 1 januari 1913 kon in Sint Pancras gas
worden geleverd. In datzelfde jaar werd er een winst
gemaakt van 10.000, van deze winst ging 3000 in de
kas voor de exploitatie van de gasfabriek. De overige
7000 kwam ten goede aan de gemeentes.
Voor de overdekte steenkolenopslag en daarachter de blustoren
Drukproblemen
In de praktijk bleek Sint Pancras door de wat verdere lig
ging van de gasfabriek nogal wat problemen te hebben
met de gasdruk die vaak te laag was. En toen er tijdens
November 2020
23
