Speurtocht naar overlijden Jacob Kaas en Gerrit Smak in Tweede Wereldoorlog
De aanhoudende zoektocht van vader Kaas na de oor
log.
Al op 1 augustus 1945 vraagt Gerrit Kaas aan de fami
lie Jonker in Haarlem of hun zoon Dirk al is thuisge
komen uit Berlijn. Dirk woonde op hetzelfde adres in
Berlijn-Grünau. Hij vertelt in de brief dat Jacob eerst in
Berlijn-Buch heeft gewoond, maar later naar de Regat-
tastr. 18/5 in Grünau verhuisde. Jacob werkte voor een
aardappelgroothandel. De laatste brief van Jacob was
geschreven op 14 september 1944. In augustus ging het
gerucht dat Jacob in november 1944 door de SS was gear
resteerd met nog 70 andere jongens.
heeft gevolgd naar Ebensee, een route die het Leger des
Heils hem had verteld. Op 2-10-1947 komt bericht van
het Ministerie van Sociale Zaken, die vader Kaas kenne
lijk hebben gehoord: geen spoor van Jacob.
Weer verloopt een jaar waarin het ministerie de overle
venden Cadzand en Van Elten heeft gehoord. Cadzand
meldt dat Jacob samen met twee Zeeuwen op zieken
transport is gegaan. Van Elten noemt daarbij nog 2 an
dere namen waaronder Dirk Jonker. Uit een bericht van
het ministerie op 27-9-1948 blijkt dat alle 4 ook nog steeds
vermist zijn en de behandelend ambtenaar maakt de op
merking: "Het onderzoek loopt regelmatig dood tot het tijdstip
dat vermisten op ziekentransport zijn gegaan. Uit meerdere
stukken blijkt dat de bekende representanten van dit zieken
transport nog steeds vermist zijn."
Op 19 juli 1951 bericht het Rode Kruis dat Jacob met grote
waarschijnlijkheid in Bergen-Belsen is overleden. Per dag
stierven daar honderden mensen en de registratie was
slecht. Er zijn geen aanwijzingen dat Jacob Bergen-Belsen
heeft verlaten, dus de conclusie is: "Met aan zekerheid
grenzende waarschijnlijkheid moet worden aangenomen
dat Jacob Kaas, geb. 31-3-1919 te Broek op Langedijk te
BERGEN_BELSEN is overleden en wel niet eerder dan op
5-4-1945 en uiterlijk 31-5-1945."
Er is niet vermeld of dit bericht de ouders heeft bereikt.
Pas in juni 1952 komt burgemeester Schelhaas de ouders
het uiteindelijke bericht brengen dat hij op 25-2-1945 daar
is overleden.
Brief vader van Jacob Kaas voor informatie
Hij krijgt een antwoord waaruit blijkt dat een kamerge
noot van Dirk, die kort voor de arrestatie naar een pri-
véadres kon verhuizen en in Amsterdam woont, gehoord
heeft dat het ziekentransport waarin ze zaten in handen
van de Russen is gevallen en dat ze vermoedelijk nog le
ven en in Polen krijgsgevangen zijn.
Op 28 juli 1947 schrijft vader Kaas een brief en verzoekt
weer om opsporing van zijn zoon. Inmiddels weet hij van
de dood van Gerrit Smak en ook van zijn oomzegger Ja
cob Witsen, die als matroos bij de Kriegsmarine in 1946
in Duitsland aan tuberculose was overleden. Informatie
komt er dus wel uit Duitsland, maar hij weet nog niets
over zijn zoon en ze zitten met smart op hem te wachten.
Over een verblijf als krijgsgevangene bij de Russen wordt
niet meer gepraat. Hij vertelt nu een iets ander verhaal,
hij schrijft dat Jacob in Bad Kreuznach ziek was gewor
den en daarom op een ziekenlijst geplaatst werd. Hij was
alweer hersteld, maar hij moest met het ziekentransport
van de 100 zieken mee, want hij stond op de lijst. Als rou
te beschrijft hij de tocht die de trein na Bad Kreuznach
Bericht dat Jacob Kaas waarschijnlijk is overleden
Jacob KAZZ/Kaas heeft van de acht zieke Hollanders die
naar onbekend zijn versleept als enige een officiële over
lijdensakte en overlijdensdatum. Zijn overlijdensbericht
is niet met de administratie in Bergen-Belsen verbrand,
maar een kopie van de akte bleek in de gemeente Arolsen
aanwezig te zijn.
Oktober 2018
/pjr X
F 'a h -1- V
Broek op Lanjendijk X Aug- 1945
Beste Fara Jonker,
Is D. Jonker uit Duitsehiano al thuis gekomen.
;ij hopen van wel. -ou hij ons inlichtingen runnen geven
©ver Jacob die eerst in Berlin Buck was en later ie
ovtr plaat at r.uar Berlin Grun&u.
ginds 14 September 1944 hebben wij niets meer van
beiu jshoord. Bet gerucht ^est dat hij vermotaelijk Novem
ber 1944 is weggevoerd door de S-b. mét nog 70 andere jongens.
Gaarne zouden wij antwoord van U ontvangen wanneer en
hoe V hem ft latitat gesproken en gezien hebt.
Hopende spoedig antwoord
terug te ontvangen, teken ik
Hoogachtend
G. Kaas Schapenlttnd 367
Broek op Langendijk.
«JFORMAT1ESUREAU VAN HEl N
NSDERLANDSCHE KOODE KRuq
Boee.S.22705
i U I ^OPEl ft
- 3 1 AuBci8tM 1
Kennisgeving vermoedelijk overlijjlefrl q_
bdweve var' administratie deel ik U mede. dal volgens bij mijn bureau bir.aengekomen
nevens ti Berg® a-B el aan (land Duit al and zou zijn overleden
Jacob £AiSf gab. 71.7.1919 ta Broek: op Langeadljk
overleden te Bar gen-Bel aan» niet eerder dan 5.4* '45, doch
uiterlijk 51.5#'45
iv ebsolike betrouwbaarheid dezer gegevens kan niet ten volle worden ingestaan. Zij werden
j feiten en. OBStandlgheden tijden» het onderzoek verkregen.
Uct i' .emecnlebcstuor van DAHGEHDIJK.
Aid Bevolking
Vva~'
J, var de Vosse
35