A.s. Donderdag 28 Nov.
NATiOlALEIDAlK- en
BIDDAG
„De Regeering gevoelt, met het
oog op de tijdsomstandigheden, be
hoefte om, in overleg met d« kerk
genootschappen, een algemeenen
biddag of bidstond te doen houden.
De nood der tijden, die zich in ons
land zoozeer doet gevoelen, dringt
in het bijzonder tot verootmoediging
en tot het inroepen van Gods hulp.
Spaanse griep trof ook Langedijk in 1918
De onrust in het land door revolutionaire bewegingen (2e
week van november de Revolutiepoging van Troelstra!)
levert ook weer samenscholingen op. De tegenbeweging
voor koningin Wilhelmina verzamelt ook zijn achterban
voor bijeenkomsten. Op 18 november 1918 komen 40.000
mensen naar het Malieveld in Den Haag om hun Oranje
gezindheid te tonen. Het virus vaart er allemaal wel bij.
Schager Courant, 24 november 1918
De regering zelf bevordert ongewild de verspreiding
van het virus door voor het hele land op 28 november
1918 een 'Algemeene Biddag' vast te stellen. De regering
vraagt daar zelfs vrij voor te geven en overal worden er
kerkdiensten gehouden.
U door hol Ministerie een
uitgeschreven. Alle werkgevers
worden dringend Tiitgenoodigd
voor dit doel nun arbeider# VRlj
AF TH GEVEN om op te gaan
naar het Bedehuis.-
Schager Courant, 24 november 1918
Wanneer komt het griepvirus in Langedijk?
Het eerste bericht staat in de Schager Courant van 31 juli
1918 en gaat over Zuid-Scharwoude: Alhier doet zich een
geval van Spaansche griep voor.
Een dag later bericht de krant dat zich in Oudkarspel ook
een geval voordoet "bij een militair die Zondag met verlof is
thuisgekomen."
Maar dan gaat het hard, op 3 augustus 1918 bericht de
krant dat er in Zuid-Scharwoude al 20 gevallen zijn en in
Broek op Langedijk ook enkele.
ZUTTSCHARWOTJDE.
Tc Zuidscharwoude doen zich thans reeds een 20-
1al gevallen van Spanïtsche griep voor. Ook in Broek
op LanflendJik zijn enkele gevallen geconstateerd.
Schager Courant, 3 augustus 1918
Toch is dit allemaal nog in de milde vorm van de eerste
golf, dus veel zieken en weinig sterfgevallen. Maar Lan-
gedijk ziet duidelijk dat het niet zomaar een griepje is.
Er komt opeens een onverwacht probleem bij als grote
volksophopingen worden afgeraden. Daar blijken de ko
mende kermissen van september ook onder te vallen, net
nu die mooie periode voor de deur staat!
De Commissaris der Koningin stuurt op 25 juli 1918 een
ambtelijk bericht naar de gemeenten en geeft ze 'in over
weging' de kermis te verbieden waar "vaak de matigheid
niet voldoende betracht wordt."
Kermissen verbieden? In Langedijk? Dat zullen we nog
wel eens zien!
Kunnen de kermissen nog wel doorgaan?
Kermisvieren is in Langedijk een sterk verankerd ge
beuren. Broek op Langedijk heeft de kermis al in 1876
afgeschaft en ontloopt deze kans op besmetting van de
Spaanse griep. De andere drie dorpen hechten echter be
hoorlijk aan dit feest, dat alleen in 1914 was afgeschaft
wegens 'ernstige tijdsomstandigheden' (Eerste Wereld
oorlog net uitgebroken). In 1915, 1916 en 1917 was er wel
weer kermis, maar hoe moet dat nu in 1918 met die be
smettelijke Spaanse griep?
De 7 gemeenteraadsleden per dorp vergaderen er begin
augustus 1918 serieus over. De eerste griepgevallen zijn
er wel in Langedijk, maar het aantal is toch nog erg be
perkt. De uitkomst is: Oudkarspel en Noord-Scharwoude
vieren toch kermis. Omdat Zuid-Scharwoude de kermis
alleen niet door wilde laten gaan als de andere dorpen
dat ook zouden doen, gaat het daar dus ook door.
Half augustus komen er wel berichten dat andere ver
der gelegen dorpen, die ook de kermis door lieten gaan,
daarna een flinke toename van griepgevallen te verduren
kregen. In Winkel waren na de kermis een paar dagen la
ter 50 personen gelijktijdig ziek geworden en Winkel was
geen uitzondering. Samengepakt in tenten en danszalen,
in een warme en bedompte atmosfeer, het virus had daar
vrij spel.
Ondanks deze berichten wordt in Langedijk het besluit
niet teruggedraaid. Koninginnedag op 31 augustus is op
last van koningin Wilhelmina al zonder feestelijkheden
vanaf 1914. Mooi dat het verzetje van de kermis wel door
mag gaan en de mensen toch nog iets hebben.
In de maand september vieren de drie dorpen hun dier
bare dorpsfeest.
26
Oktober 2018