Het nieuws van 100 jaar geleden
Schager Courant, 28 december 1918
De onderwijzeres B. uit Zuid-Scharwoude raakte door de
duisternis misleid in de ringsloot. Na ongeveer een kwar
tier werd haar hulpgeroep gehoord en kwamen een paar
mannen haar te hulp.
Misdaad, mishandeling en zo
Met enige regelmaat staan in 1918 berichtjes in de kran
ten van misdaden en mishandelingen in Langedijk of
door inwoners van Langedijk. Ik heb een greep uit deze
zaken genomen.
Door het hele jaar 1918 kwamen berichtjes voor over fiet
sendiefstallen in Langedijk of van Langedijkers van wie
elders hun fiets gestolen werd. Deze diefstallen waren
kennelijk zo erg dat een aantal mensen in Oudkarspel
de koppen bij elkaar stak en de Eerste Onderlinge Maat
schappij van Verzekering tegen Diefstal van Rijwielen
oprichtte. In de loop van 1918 kwamen ook verschillende
fietsendieven voor de rechter, die ze streng strafte. Op 25
juli moest machinebankwerker Jan Steedz uit Oudkar
spel voor de rechter verschijnen, omdat hij in Oudkar
spel een fiets van Jan Raven had gestolen die de eigenaar
dezelfde dag nieuw had gekocht bij rijwielhandelaar Jan
Spanjaard. De verslaggever verzuchtte "het lijken daar wel
allemaal Jannen". De fietsendief werd door de rechter ver
oordeeld tot een gevangenisstraf van 12 maanden!
Er waren ook fietsendieven die het groter aanpakten, ge
tuige het volgende artikel
GROOTE DIEFSTAL.
Uil Zuidscharwoudo ontvingen v.-Jj hst vofgemïc Te
Lcgmm
Bil deai fietsenhandelaar Krul zijn tat Tan nets en,
«oud. en zilverwerk en geld enz. gestolen. De dieven
hebben rich toegang verschaft door het mam
Schager Courant, 30 november 1918
Gedurende het jaar 1918 werd er in Langedijk zo veel
vuldig ingebroken, dat in Zuid-Scharwoude in december
een burgerwacht werd opgericht, waar elke nacht 4 per
sonen surveilleren door het dorp. Meteen na de oprich
ting hadden zich al 70 personen aangemeld.
NOOKD-SCH A KWiÜ U DE-
Inbraak. In ons anders zoo rustij
dorpje is in den nacht van 6—7 juni in
gebroken bij den lieer Wi Kaan.
Daar dien dag een zoon van den heei
Kaan was getrouwd en de bruiloft ten huize
van de bruid werd gevierd, was dien nacht
niemand thuis en kon de slag dus rustgi
ges i age li worden.
Naar men vermeldt worden föUO gemist,
benevens het rijwiel van den heer Kaan'
wat de dief(en) zeker hebben gebruikt om
spoedig weg te komen. Van de dieven noj
geen spoor.
Ons Blad - RK Nieuwblad voor N-H, 8 juni 1918
De eerder genoemde rijwielhandelaar Spanjaard uit Oud
karspel moest in de loop van het jaar zelf ook tweemaal
voor de rechter verschijnen.
De eerste keer wegens overtreding van de Distributie-
wet, omdat hij in thee handelde boven de wettelijk vast
gestelde maximumprijs. De winkelier waar hij zijn thee
van had betrokken, Simon Borst, werd ook veroordeeld,
omdat deze aan Spanjaard de thee ver boven de wettelijk
vastgestelde maximumprijs had verkocht. Beiden wer
den op 18 september veroordeeld tot een boete van 5 of
5 dagen hechtenis.
De tweede keer moest Jan Spanjaard voor de rechter ver
schijnen, omdat hij zijn buurjongetje in zijn boosheid had
mishandeld. Hiervoor werd hij veroordeeld tot een boete
van 3 of 1 dag hechtenis.
In de loop van het jaar moesten meerdere Langedijkers
voor de rechter verschijnen voor overtreding van de
Distributiewet, bijvoorbeeld voedselbonnen te vroeg
innemen, boven de maximumprijs handelen, verboden
vervoer van aardappelen, groenten, kaas en 'vers afgehakt
schapenvlees'.
Een caféhouder uit Broek op Langedijk moest begin fe
bruari voor de rechter verschijnen wegens opzettelijk
onjuiste belastingopgave. Tegen hem werd 1 week ge
vangenisstraf geëist, maar hoe het vonnis luidde is niet
gevonden in de kranten.
Ten slotte waren er naast de diefstallen en overtredingen
van de Distributiewet ook veel gevallen van mishan
deling in Langedijk of waar Langedijkers bij betrokken
waren. Tijdens de pinksterdagen werd in Noord-Schar-
woude een groot muziekconcours gehouden, dat naast
de muzikale hoogtepunten ook tot enkele ongeregeldhe
den leidde.
Een beschonken persoon begon de heer Verburg, die in
zijn tuin zat, luidkeels te beledigen. Door voorbijgangers
werd ingegrepen, waardoor erger werd voorkomen. Op
het concoursterrein zelf was het een beschonken Belg die
voor overlast zorgde en uiteindelijk door de politie moest
worden verwijderd. Later op de dag viel dezelfde Belg de
'commissaris van orde' die hem liet verwijderen van het
concoursterrein op straat aan.
Van enkele heethoofden komt de naam zelfs meer dan
eens voor in de verslagen van de Rechtbank. Zo ook Jo
zef Trompetter uit Noord-Scharwoude. Op 5 december
moest hij zich bij de rechter melden omdat hij in Hoorn
met zijn hoed een sergeant in het gezicht had geslagen.
Of de officier van justitie rekening hield met het feit dat
Jozef een militair had aangevallen of dat hij niet onbe
middeld was, de eis was 50 boete of 20 dagen hechtenis.
Dezelfde Jozef komt ook voor in een verslag van een con
cert van RK fanfarecorps Kunstgenot in café De Schel-
visch in Zuid-Scharwoude, maar dan niet in muzikale
zin.
18
Oktober 2018
