Hoe kwam Arie Bruin in een dodenmars terecht?
uln, Noordscharwoude, thans in het
nhuis te Winschoten (uit gevangen-
Wi
-hart' Jz., Zuidscharwoude, Dinsdag
avond thuisgekomen van Osnabruck.
G- Keppel, Zuidscharwoude, aangekomen ln
Mierloo.
P- Henewcer, Zuidscharwoude, aangekomen
ln Neer.
P. Schoenmaker, Jz. Zuidscharwoude, aan
gekomen in Kindhoven.
C. Butsen, Zuidscharwoude, aangekomen
in Hengelo.
H. Groenveld, Zuidscharwoude, bericht ont
vangen. .V
K. Leeuwrik, Zuidscharwoude, aangekornen
te Baarle .Nassau.
J.- Buter, Zuidscharwoude, Zaterdagavond
thuisgekomen.
G. Kramer Nz„ Zuidscharwoude, Zaterdag-
avond thuisgekomen. •-■*
Nieuwe Langedijker Courant van 31 mei 1945,
berichten over Langedijkers die terugkeren
Daar zijn we ook niet voor getrouwd he om een jaar bij mekaar
vandaan te wezen. En Lida nou die kan je niet meer hoor. Arie
wat zal het een feest worden als je thuis kom, ik verlang er naar
hoor want ik mis je erg. Zoenen van Gata en Lida en van mij,
je steeds liefhebbende vrouw en tot ziens schat."
In de Nieuwe Langedijker Courant staan regelmatig be
richten over de Langedijkers die uit het buitenland zijn
teruggekeerd. Het is in die tijd toch spannend of die meer
dan honderd Langedijkers die in het buitenland zijn
wel allemaal terugkomen. Soms komt er ook een triest
bericht, soms snel maar dat kon ook maanden of jaren
duren na een vermissing. In de uitgave van 31 mei 1945
staat in het rijtje namen ook Arie Bruin
vermeld, al is het dan dat hij nog in het
ziekenhuis in Winschoten ligt.
daar zijn om inlichtingen over anderen te geven. Veel fa
milies zitten natuurlijk te wachten op berichten wat er
met hun dierbaren is gebeurd. Hij vult acht formulieren
in over de mensen die hij heeft zien overlijden.
Drie gaan over het overlijden in kamp Rathenow, met
steeds "heb ik persoonlijk vastgesteld dat tengevolge van alge-
heele uitputting, een natuurlijke dood is gestorven" en daarna
de naam en wat hij nog meer van zo iemand weet.
Op vijf formulieren vult hij in wie er tijdens de doden
mars is bezweken, waaronder zijn vriend Piet Klijbroek
uit Warmenhuizen. Die was opgepakt wegens het verber
gen van onderduikers.
Terug in Langedijk en bij zijn gezin moet Arie proberen
zijn vorige leven weer op te pakken, ook zijn werkzame
leven. Tijdens zijn afwezigheid stond zijn tuindersbe-
drijf stil en waren er geen inkomsten. Steun door dok
ter Destrée uit Sint Pancras (waar zijn vrouw Marie had
gewerkt) en een uitkering van het Nationaal Fonds voor
Bijzondere Noden had zijn gezin toen door het laatste
oorlogsjaar heen gesleept. Die uitkering is echter gestopt
op 31 mei 1945 en pas vanaf december 1945 komt er steun
door de Stichting 1940-1945. Nu hij zijn tuinbouwbedrijf
weer moet voortzetten om zijn gezin te onderhouden (er
worden nog vier kinderen geboren), wordt duidelijk dat
dit niet meer gaat. Als gevolg van de doorstane ontbe
ringen is hij lichamelijk niet meer in staat het werk op
de akker vol te houden. Hij werkte altijd samen met zijn
broer Jan en die moet nu alleen verder.
Maar Arie Bruin heeft eergevoel en wil van de steun af.
Hij heeft ook het idee dat de uitkering bekostigd wordt
met Duits geld en dat wil hij zeker niet aannemen.
Op 12 juni 1945 schrijft Arie uit Winscho
ten dat hij wat betreft zijn ziekte naar huis
mag. Maar ook dat als zijn vrouw geen
kans ziet hem thuis te krijgen, ze zo gauw
mogelijk terug moet schrijven. Dan wil hij
zelf proberen weg te komen. Het vervoer
of de kosten daarvan lijken hier een pro
bleem te vormen. Maar later in juni wordt
hij op feestelijke wijze op de Nieuwe Weg
ingehaald, wat familie en vrienden had
den geregeld. Dochter Gata (toen vier
jaar) weet nog heel goed hoe blij ze was.
Hoe nu verder
Zodra hij er toe in staat is, gaat Arie eerst
naar het gemeentehuis in Noord-Schar-
woude. Op 11 juli 1945 stapt hij daar naar
binnen en vraagt om formulieren die
Verklaring van overlijden van zijn vriend Piet Klijbroek
38
Oktober 2017
Ondergeteekende Bruin,Adrianusgeboren 17 Kei 1913 te 1500
Scharwoude ,van beroep tuinbouwerer. wontn de Noord-Scharw
B 91 verklaart het navolgende:
Gedurende de afmarach van het kamp Oranienburg (Bid) naar
Lübeck welke plaats vond op 21 April 1945 werd door Snij aJ-^
uitvaller waargenomen: Kleibroek,Petrusoud plus sinu^ 53 J
ren,van beroep veehouder,wonende te f armenhui aen,Eiij CA'J
vriend persoonlijk goed pokendaoodat verwisseling yah v'-
uitgesloten moet worden geacht.
Nadat hij uitgevallen was en aan de kant van de weg
liggen,zag ik dat een van de bewakers naar hem toegingJ
revolver trol en hem met een sohot in de nek doodde,
fat er nadien gebeurde is mij onbekend.daar de opmarsch weer
werd hervat.
Noord-Scharwoude Juli 1945
