ht? Kwam /ine orain in een cL Arie Kaan Arie Bruin (geboren 17 mei 1913) is een van de vele tuinders in Langedijk die gewoon op de akkers werkt en een gezin heeft. Arie is getrouwd met Marie Ursem en heeft in 1944 twee kleine kinderen, Gata (1941) en Lida (1943). Het gezin woont net over de Nieuwe Weg in Noord-Scharwoude, tegenover de winkel van Piet Tromp. Arie is geen lid van een verzetsorganisatie, maar als het nodig is om iets te doen, dan verleent hij zijn medewerking. Zo helpt hij ook om onder duikers onder te brengen. Op 12 mei 1944 wordt hem gevraagd even iemand aan te wijzen die een kwalijke rol speelt door verzetsmensen te verraden. De kleine bijrol voor hem is om die persoon een paar schoenen terug te geven. Dan weet de verzetsgroep dat dit de verrader is die ze neer moeten schieten. Totaal onverwacht loopt het echter uit op de arrestatie van Arie en wordt zijn verdere leven door dit voorval bepaald. Hoe een Langedijker tuinder in concentratiekampen terechtkwam en een dodenmars moest zien te overleven om Langedijk ooit terug te zien, daarover gaat dit verhaal. Arie Bruin, hier op de foto in 1936, 23 jaar oud Een verrader in de ondergrondse Jan Verkerk zou als vrijwilliger bij de Waffen-SS zijn ge gaan en in Rusland hebben gevochten. Maar terug in Nederland zei hij dat nu zijn doel was het verzet te steu nen en de bezetter te bestrijden. Dat wordt geloofd en de ondergrondse in Langedijk wil hem laten onderdui ken. De broers Cees en Arnold Henselmans uit Noord- Scharwoude weten nog wel onderduikadressen in Waarland. Drogist en fotograaf Jaap Bakker in Noord- Scharwoude maakt pasfoto's zodat hij een vals per soonsbewijs kan krijgen. Tuinder Arie Bruin uit Noord- Scharwoude heeft een broer in Waarland die in een stolpboerderij woont, achter in het land bij de spoordijk aan de Veluweweg. Alleen per schuit of via een pad te bereiken, dus een veilige plek. Deze Jan Bruin heeft een gezin met vier kinderen en de vijfde op komst, maar laat toch weten dat er nog wel plaats is voor een onderduiker. Januari 1944 krijgt Jan Verkerk een bed in het vierkant van de boerderij en wordt gastvrij opgevangen. Opeens worden er mensen opgepakt Enkele maanden gaat alles naar wens, maar begin april 1944 begint duidelijk te worden wat de rol van Jan Ver kerk werkelijk is. Goed rondkijken, contacten leggen met de ondergrondse en daarna toeslaan om die mensen op te laten pakken. Zo wordt Jan Bruin meegenomen voor verhoor naar het gemeentehuis van Noord-Scharwoude. Hij wordt stevig verhoord en mag daarna toch weer naar huis, terwijl hij een onderduiker heeft geholpen! Hij ver trouwt het niet en denkt dat er nog wel wat achteraan komt. Op 3 april 1944 worden nog een paar leden van de ondergrondse uit het Waarland gearresteerd, Piet Kuys en Jan Nieuwboer. Ook zij worden verhoord op het gemeentehuis in Noord-Scharwoude. Niet bekend is dat de ondergrondse op de zolder van het gemeentehuis alles goed kan volgen. Ze horen daar niet alleen alles, ze zien ook door een klein luikje wat zich onder hen afspeelt. NSB-burgemeester Stoutjesdijk zit ook bij de verhoren en wil de werkwijze van de ondergrondse weten, het aantal mensen en zoveel mogelijk namen. Hoewel de gearres teerden weinig loslaten, is Verkerk natuurlijk al genoeg te weten gekomen. Daarom wordt Arnold Henselmans ook opgepakt, evenals Jaap Bakker, hij heeft immers de pasfoto's gemaakt. Na een nacht in de cel gaan ze alle vier de volgende mor gen geboeid en lopend naar het station Noord-Scharwou- de, bij de Laanderweg. Jan Bruin is daar ook al, die is van zijn tuinderij gehaald en opgebracht. De nu vijf ge vangenen gaan naar een gevangenis in Amsterdam voor verhoor, waar Arnold Henselmans snel weer mag gaan. Ze zoeken meer zijn broer Cees, de andere vier moeten blijven. Niet veroordeeld en toch vastgezet, verhoord worden en niet weten wat er beslist gaat worden. Het is zwaar met elke dag die onzekerheid en de spanning wat er gaat gebeuren, want 's nachts horen ze ook regelmatig dat gevangenen worden afgevoerd. Ruim twee maan den moeten ze in de gevangenis blijven. Opgelucht ko men op 13 juni 1944 Jaap Bakker, Jan Bruin, Piet Kuys en Jan Nieuwboer weer vrij. Na de bedreiging dat de volgende keer de strop zal volgen, kunnen ze gaan. Eindelijk ziet Jan Bruin zijn gezin weer en kan hij zijn land weer bewerken. Maar waar is zijn broer Arie? 34 Oktober 2017

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Van Otterplaat tot Groenveldsweid - Langedijk | 2017 | | pagina 35