Ontstaan en weer verdwijnen van banken in Langedijk
de centen mee en dan komen de klanten vanzelf wel". Huitema
nam op 31 augustus 1967 afscheid van de bank, ik werd
benoemd tot de nieuwe directeur en ben dat gebleven tot
1 september 2002, toen ik in de VUT ging.
De 2e bank in Noord-Scharwoude, de Coöperatieve
Boerenleenbank, werd opgericht op 20 maart 1909 door de
protestantse vereniging Landbouwbelang.
N. Kooy was de eerste kassier en moest een borg stellen van
f 5.000,-- zeker voor die tijd een enorm bedrag. Een
actieve bank, want uit de stukken blijkt bijvoorbeeld een
lening van f1.000,-- aan de N.V. Spoorlijn Dorp-Station
Noord-Scharwoude in 1914.
In 1915 kwam een verzoek van een onderneming voor
het grote bedrag van f 10.000,-- maar wel onder borg
stelling van 25 zeer solide borgen. De volgende kassier
was de heer Keeman, die wegens ziekte werd opge
volgd door de heer Cor Voogt (zie verder onder de bank
Oudkarspel).
Noot: Vóór de jaren zestig werd er over het algemeen veel
gebruik gemaakt van borgen bij een financiering: was
het voor een lening van een woonhuis als bijvoorbeeld
een zoon of dochter wilde trouwen, dan waren de bor
gen vaak de ouders/grootouders, naast een kleine basis
hypotheek. Was het voor een investering in een bedrijf
dan waren er, naast een kleine hypotheek, sommige
mensen in het dorp die voor het restant wel borg wilden
staan. Enkelen stonden vaak voor meerdere geloofsgeno
ten borg en over het algemeen ging dat altijd goed, mede
door de toenemende welvaart en waardestijging van het
onroerend goed. In mijn lange periode bij de bank heb ik
gelukkig maar een enkele borg moeten aanspreken, want
dat zijn geen prettige boodschappen.
Zuid-Scharwoude
De Coöperatieve Boerenleenbank in Zuid-Scharwoude werd
opgericht op 14 januari 1907.
Als eerste kassier werd Jb. Verkroost
benoemd. Door onenigheid tijdens
een vergadering in 1911 nam hij ont
slag, omdat hij het met bepaalde be
stuursleden minder goed kon vin
den, aldus de notulen. Du Burck, die
onderwijzer was, werd zijn opvolger.
Verkroost richtte daardoor met ande
ren in datzelfde jaar een tweede bank
op in Zuid-Scharwoude.
De kolfbaan van Piet Kramer (De
Roode Leeuw) was de vaste vergader
plaats voor de algemene ledenverga
dering. In 1930 verzint de voorzitter
van het bestuur een slimmigheidje om
het vergaderbezoek te stimuleren. Bij
het niet verschijnen van de leden op
de vergadering kwam er een boete van
50 cent. Aanwezig zijn leverde een presentiegeld op van
25 cent. Dat kwartje werd op het eind van de vergadering
betaald en door iedereen gelijk omgezet in een consump
tie. Zowel de boete als presentiegeld was zeer bewerke
lijk en werd in 1941 afgeschaft. Waren er gewoonlijk on
geveer 50 leden op de vergadering, toen bleven er nog
maar 20 trouwe bezoekers over.
In 1957 bleek de kleinschaligheid van deze bank aanlei
ding tot een fusie met de bank in Oudkarspel.
Kassier Du Burck was inmiddels 78 jaar oud en zijn ge
zondheid begon hem parten te spelen.
Door bovengenoemde ruzie in de bank in 1911 kwam er
dus een tweede bank, de Coöperatieve Boerenleenbank II.
Wel bijzonder dat in dit dorp met ongeveer 1660 inwo
ners twee banken nodig waren door onenigheid! Deze
bank sloot zich aan bij de Centrale bank in Alkmaar. Die
kreeg helaas te maken met een faillissement in 1923 en
kwam onder auspiciën van de Centrale in Eindhoven.
Het faillissement kostte de bank van Zuid-Scharwoude
f 11.895,-- hun aandeel in het verlies. Voor de ruzie en
het oprichten van een nieuwe bank moest dus een hoge
prijs betaald worden! Dit voorval maakte duidelijk dat
dit de andere kant van coöperatief bankieren was. Later
werd dit voor de leden uitgesloten door de toevoeging
'U.A.' (Uitgesloten Aansprakelijkheid).
De eerste kassier was J. Kroon en A. Feringa de laatste.
Oudkarspel
De Coöperatieve Boerenleenbank in Oudkarspel werd op
gericht op 13 december 1910. De eerste tijdelijke kassier
was A.C. Kroon, per 1 juli 1911 opgevolgd door Arie Tim
merman. Op 1 januari 1946 begon Cor Voogt (bij de ou
deren onder ons zeker nog wel bekend) met zijn werk
als kassier bij deze bank en bleef dat ook na de fusie met
Noord-Scharwoude in 1951.
Kantoor aan de Dorpsstraat in Oudkarspel
Oktober 2017
11
