Rechtszaak gemeente tegen Heer van Zuid-Scharwoude
ZUIDSCHAIUVÖUDE.
De Ambachtsheer van, Zuidscharwoude, de beer Mte-
palbaum Beijier heeft eec gift vap f 100 gesdhoakda
aap de Ned. Herv. kerk tie Z u ildlsch arwou de en, f 25
aan Fanfarecorps Kimst. pa Arbeid.
gemeente rust niet door alle belastingplichtigen gedra
gen? Want alleen de mensen die gewassen telen worden
voor die f 535,88 als tiendplichtigen aangeslagen. In 1891
zijn dat er 255 in Zuid-Scharwoude. In 1892 onderteke
nen 99 landbouwers uit Zuid-Scharwoude maar weer
eens een verzoek om het tiendrecht op te laten gaan in
de gemeentelijke belastingen. Het verzoek wordt echter
afgewezen.
In 1907 wordt er een wet aangenomen waarin het tien
drecht wordt afgeschaft. Die wet zal op 1 januari 1909
daadwerkelijk ingaan. Het is dan mogelijk de zakelijke
rechten af te kopen door het in een keer betalen van 20
keer het jaarbedrag. Voor Zuid-Scharwoude zou dat dus
20 xf535,88 zijn geweest, een totaalbedrag vanf 10.717,60.
Maar de gemeente kiest daar niet voor en blijft per jaar de
f 535,88 betalen. Het is ook wel een groot bedrag ineens
dat op de gemeentebegroting drukt.
Eerste keer naar het gerecht
Na de keuze om per jaar door te blijven betalen, komt
er in 1909 toch wel veel weerstand tegen de tiendbelas
ting. Het is aan de ene kant per wet afgeschaft, aan de
andere kant moet er toch nog betaald worden. In 1909
is er ook weer een andere Heer van Zuid-Scharwoude
en misschien is dit het moment om te stoppen met dat
ouderwetse gedoe. De gemeente stopt daarom in 1910
met het betalen aan de nieuwe Heer. Sterker nog: de ge
meente wil voor eens en altijd van het tiendrecht af. Met
algemene stemmen beslist de gemeenteraad in de verga
dering van 15 november in 1910 om te procederen tegen
Hendrik David Mispelblom Beyer. Maar wie niet heeft
afgekocht, moet wel blijven betalen! Dat blijkt uit de uit
spraak van de rechtbank op 11 mei 1911 in deze kwestie:
Zuid-Scharwoude verliest de rechtszaak. Het gemeente
bestuur berust erin en gaat niet in beroep.
Hoe is de relatie met de Heer van Zuid-Scharwoude in
de 20e eeuw?
Het lijkt erop dat de titel een statussymbool is en op die
manier waarde heeft voor wie er interesse in heeft. Maar
dan is de f 30.000 waarvoor het in 1909 is gekocht best
veel geld voor wat status. Van de opbrengsten word je
ook niet rijk, de f 535,88 is nog niet eens 1,8 per jaar
aan rente. Maar er is iets bijzonders met deze Heer. Hij
ontpopt zich als iemand die zich zeer verbonden voelt
met zijn nieuwe aanwinst. Dat zien we duidelijk aan een
hele reeks van gebeurtenissen.
Begin juni 1914 schenkt Ambachtsheer H.D. Mispel
blom Beyer (1841-1916) een grote zilveren lauwerkrans
voor een groot concours dat het fanfarekorps 'Kunst na
Arbeid' heeft georganiseerd. In juli 1914 trouwt zelfs zijn
dochter in de Nederlands Hervormde (Kooger) kerk in
Zuid-Scharwoude. Met negen automobielen arriveert
de familie uit Haarlem en ziet bij bijna alle huizen de
driekleur wapperen. De kerk is geheel gevuld met be-
langstellenden en na de inzegening wordt in het lokaal
van de heer Kist (de Roode Leeuw) de lunch gebruikt.
Tegelijkertijd brengt 'Kunst na Arbeid' het gehuwde paar
een serenade. Het moet vast een geslaagde dag zijn ge
weest, want een paar weken later zien we in de krant het
bericht verschijnen dat de Ambachtsheer twee schenking
en heeft gedaan!
Twee schenkingen door Ambachtsheer H.D. Mispelblom Beyer
(Schager Courant, 1 augustus 1914)
De vrijgevigheid van deze H.D. Mispelblom Beyer blijft
daarna doorgaan. In 1914 schenkt hij een mooie houten
Herenbank met het familiewapen aan de Nederlands
Hervormde (Kooger) kerk in Zuid-Scharwoude. Het was
trouwens altijd al het recht van een Heer op een bevoor
rechte plaats in de kerk te mogen zitten. Op deze manier
is dat voor eigen rekening nu goed geregeld.
De Herenbank in de Kooger kerk
Oktober 2016
41
