Het
ÈP
m
p
aanzien van een
nasteen
karspel
in
TULC
ET moeshof
John van Lunsen
Wie heden ten dage in Oudkarspel ter hoogte van Dorps
straat nummer 866 rijdt, heeft flink wat verbeeldings
kracht nodig om daar een imposant 17e-eeuws buitenver
blijf met royale tuin voor te stellen.
De aan het Lange Voorhout in Den Haag verblijven
de Johan Duyck gaf in 1641 (als Heer van Oudkarspel)
opdracht tot de bouw van dit buitenhuis, dat door zijn
omvang en uiterlijk volgens Hollandse begrippen een
kasteel met lusthof werd genoemd.
Het nieuw gebouwde herenhuis te Oudkarspel,
Roelant Roghman 1646
Geschiedenis
Johan Duyck was de zoon van Adriaan Duyck, secretaris
van de Staten van Holland en West-Friesland.
Johan trouwde met zijn nicht Cornelia Duyck, dochter
van Anthonis Duyck (griffier van het Hof van Holland,
Zeeland en West-Friesland; raadsheer in de Hoge Raad
van Holland en Zeeland en raadpensionaris van Holland
en West-Friesland). 1)
Johan en Cornelia kregen samen één zoon, genaamd
Adriaan (t 1650).
Uit briefwisselingen tussen Cornelia Duyck en de be
kende dichter Constantijn Huygens weten we dat zij het
herenhuis tussen 1642 en 1644 bewoonden, de brieven
zijn in Oudkarspel geschreven. 2)
Johan Duyck overlijdt in de nacht van 30 november op
1 december 1644.
1646
De weduwe Cornelia Duyck verkoopt, als voogd van
haar minderjarige zoon Adriaan, aan Johan Overrijn van
Schoterbosch (jurist, lid van de vroedschap Haarlem) het
herenhuis met twee hoven of tuinen, waarvan één naast
en het grootste tegenover het huis, met een speelhuis op
en over het water, een moeshof over het water en vier
percelen weiland achter het huis. 3)
Johan van Schoterbosch (t 1666) was sinds 1641 gehuwd
met Maria van Walenburgh, zij erfde na zijn overlijden
het huis en de heerlijkheid.
In 1667 huwde zij met de Amsterdamse burgemeester
Hendrik Hooft (t 1679).
1680
De weduwe Maria van Walenburgh laat het herenhuis
en de heerlijkheid na aan haar neef Mr. Adriaen Paets
(advocaat, notaris, bewindvoerder VOC Rotterdam, t 1686).
1687
Zijn zoon, eveneens genaamd Adriaen Paets (1657
1712), verkoopt op een veiling in Amsterdam aan Julius
(Juliaen van der Moere) de heerlijkheid Oudkarspel,
herenhuis met tuin en landerijen voor een bedrag van
23.000 gulden, gelegen beoosten de straat, belend ten
oosten en noorden de kerk. 4)
Een andere lezing beschrijft 'de Crediteuren van Johan
van Schoterbosch' die op een veiling in Amsterdam
(1687) aan Julius van der Moere verkopen "een groot ple-
sierich nieutgebout huijs, erff en tuijn over het huijs ende straet
voor 24 duijsent gulden ruijm, doch gescat in goetijde wel
75 duijsent waert, met 7 morgen land en de heerlijkheid
Oudkarspel". 5)
Julius van der Moere koopt eveneens in 1687 een perceel
grond bij het herenhuis, afkomstig van de kerkmeesters
van Oudkarspel, waarop eerder de schoolmeesterswo
ning stond, belend ten zuiden de kerk en ten noorden en
oosten het predikantshuis. 6)
Historicus Johan Belonje (1899-1996) maakte een schets-
plattegrond van de bebouwing rondom het herenhuis
zoals het in de 17e eeuw moet zijn geweest.
AT
ËEEBI
Overgenomen schets van Johan Belonje; (1) herenhuis;
(2) koepel of speelhuis met het moeshof over het water;
(3) kerk; (4) Kerkepad; (5) Hereweg (Dorpsstraat)
18
Oktober 2016
weilanden
achtergracht
tum
tuinen
burggracht
