.eac
tie;
het vorige nummer
Redactie
Datering van de foto's van de voorplaten
In de Otterplaat van 2013 werd in 'Reacties op het vori
ge nummer' door Jaap Wiersma een vraag gesteld over
de datering van de foto's en speciaal die op de voorplaat
worden gebruikt. Volgens de vraagsteller zouden de fo
to's eerder van 1910 zijn dan van ca. 1900, zoals door ons
gehanteerd.
Jan Marsman jr. heeft het eens goed voor ons uitgezocht.
Alle foto's die tot nu toe voor de voorplaten van de
Otterplaat (2010 t/m 2013) zijn gebruikt, zijn gemaakt
door fotograaf Van der Aa uit Alkmaar. Een aantal ja
ren geleden kwam Stichting Langedijker Verleden in
het bezit van enkele tientallen glasnegatieven van deze
fotograaf. Volgens ons heeft Van der Aa deze foto's kort
achter elkaar gemaakt, waarschijnlijk zelfs op één dag of
binnen een paar dagen. Het zijn allemaal winteropnames
(omdat de bomen kaal zijn), dus moeten ze uit de periode
november tot april zijn.
Voor de datering kijken we vaak wat te zien is op de foto's.
Soms staat er een aantekening van een eerdere bezitter
op een foto, maar dat is op de glasnegatieven natuurlijk
niet mogelijk.
Voorplaten laatste jaren
Als eerste bespreken we de voorplaat van de Otterplaat
van 2010. Voor deze omslag hebben we de foto gebruikt
die Van der Aa maakte van de zgn. Staase Plaas in Broek
op Langedijk.
De Staase Plaas
Op deze foto staat achter het rijtuig een lang houten huis.
Van de huidige eigenaar, Arie de Bree, hebben wij verno
men dat dit oude houten huis in 1902 door de heer Glas
is vervangen door het huidige huis met naastgelegen
koolschuur. Dit staat ook op de gevelsteen in de voorge
vel en betekent in ieder geval dat de foto vóór 1902 moet
zijn genomen.
Voor de Otterplaat van 2011 is een foto van Van der
Aa gebruikt van de omgeving van de Kromme Brug in
Zuid-Scharwoude. Naar aanleiding van deze foto werd
overigens de vraag over de datering gesteld. Op deze
foto zien we de oude Roode Leeuw (welke is vervangen
in 1911) en het oude Raadhuis van Zuid-Scharwoude, dat
in 1908 werd vervangen.
De Koog in Zuid-Scharwoude
Verder zien we achter de bomen rechts de oude houten
toren van de Kooger kerk, welke in 1905 is vervangen
door de huidige toren. Dit betekent dat de foto in ieder
geval dus vóór 1905 moet zijn genomen.
Over de voorplaatfoto's van 2012 en 2013 is ons over de
afgebeelde gebouwen niets bijzonders bekend.
Informatie via ansichtkaarten
Er bestaat echter nog een mogelijkheid om deze foto's
van Van der Aa te dateren.
Van een aantal van deze foto's is bekend dat ze zijn ge
bruikt voor het fabriceren van ansichtkaarten, mogelijk
van alle ons bekende foto's van Van der Aa. In onze eigen
collectie hebben wij een ansichtkaart van de voorplaatfo
to van Broek op Langedijk die in 1902 is verstuurd. Van
de voorplaatfoto van Zuid-Scharwoude hebben we een
ansichtkaart die zelfs op 28 juni 1900 werd verstuurd.
Volgens het stempel van het postkantoor van Zuid-
Scharwoude tussen 4-8N (N namiddag). Het stempel
van het ontvangende postkantoor ('s Gravenhage) vertelt
ons dat de ansichtkaart zelfs dezelfde dag tussen 10-12N
in 's Gravenhage moet zijn ontvangen! Kom daar tegen
woordig nog eens om. Zoals hiervoor opgemerkt, zijn de
bomen op deze foto kaal, daarom moet de foto van de
Kromme Brug uiterlijk april 1900 zijn gemaakt.
Overigens is het opschrift van de verzender van deze an
sichtkaart ook aardig: namelijk "Een prentje uit het land der
Oktober 2014
5
